کالبدشکافی «تعاون ایران» در دومین همایش بین المللی

به گزارش تامین 24، «دومین همایش بین المللی اقتصاد تعاونی ایران» صبح امروز (سه شنبه، 11 شهریور) با حضور جمعی از مسئولان دولت، مجلس، مدیر گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری، اتاق بازرگانی، اتاق تعاون، اتحادیه جهانی تعاون و مسئولان سازمان ملل متحد در ایران برگزار شد و در این قالب باید و نبایدهای این بخش مهم اقتصادی زیر ذره بین قرار گرفت و بارها بر لزوم دستیابی تعاونی‌ها به سهم 25 درصدی از اقتصاد کشور تاکید شد.

سال 2025 با عنوان سال تعاون نامگذاری شده و سازمان ملل متحد شعار «تعاونی‌ها دنیای بهتری می‌سازند» را برای این سال برگزیده است؛ حال اهمیت این بخش از اقتصاد و ارزش‌گذاری که در دنیا برای تعاونی‌ها صورت گرفته ایجاب می‌کند در ایران نیز برای رفع عقب ماندگی‌ها در این حوزه تلاش مضاعفی صورت گیرد البته این نکته نقض کننده تلاش‌های صورت گرفته نیست چنانچه«آریل گوارکاو» رییس اتحادیه جهانی تعاون نیز دستاوردهای تعاونی های ایران را نه‌تنها برای جامعه ایرانی ارزشمند دانست بلکه تاکید کرد که این تجربیات الهام‌بخش کل جنبش جهانی تعاون هستند .

اشتفان پریزنر، هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد در ایران دیگر مسئول بین المللی است که در این همایش سخن گفت و با اشاره به نقش مهم تعاونی‌ها در سطح جهان اظهار کرد: تعاونی‌ها توانسته‌اند تاثیر واقعی در جوامع ایجاد کنند. امروزه بیش از ۳۰۰ میلیون تعاونی در سطح جهان بیش از یک میلیارد نفر را تحت پوشش قرار داده‌اند. این تعاونی‌ها باعث ایجاد شغل و درآمدزایی برای بیش از ۲۸۰ میلیون نفر شده‌اند، و این یعنی یک شغل از هر ۱۰ شغل جهان.

آزادی از جنگ و فقر با قدرت تعاونی‌ها

احمد میدری، وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی با طرح این سئوال که چرا علیرغم این همه تأکید در ادوار گذشته، در سازمان ملل و همه دولت‌ها توسعه تعاونی‌ها موفقیت چندانی نداشته است؟در این همایش تاکید کرد: آزادی ما از جنگ، فقر و همه مصائب بشری در این حقیقت نهفته است که قدرت ما در شکل‌گیری تعاونی‌هاست. سرمایه، اندیشه و ظرفیت‌های خود را در یک عمل هماهنگ تجمیع کنیم تا قدرت بیابیم.

وی در عین حال یادآور شد: از آنجا که تعاونی‌ها نقش اساسی در تاب‌آوری اقتصادها و تحقق رشد فراگیر دارند، همه باید تلاش خود را برای توسعه تعاونی‌ها صرف کنیم.

میدری همچنین با اشاره به لزوم توجه گسترده‌تر به این بخش از اقتصاد گفت: از آنجا که تعاونی‌ها یک اکوسیستم هستند، باید بخش‌های مختلف مالی، حقوقی، قضایی و اداری را برای توسعه تعاونی‌ها در سطح ملی و جهانی فراهم نماییم. ضرورت همکاری بخش خصوصی و نهادهای مردمی با دولت است. دولت ایران به این اصل اعتراف دارد که نیازمند همکاری بخش خصوصی و نهادهای مردمی است. اما آنها نیز باید بپذیرند که بخش خصوصی و نهادهای مردمی نه موضوعی برای کمک، بلکه بازیگر فعال در این صحنه بوده و خود مالک سیاست‌های توسعه تعاونی‌ها هستند. از همین رو نباید منتظر دعوت دولت بمانند. برای توسعه تعاونی‌ها همه باید پا پیش بگذاریم.

فعالیت 8 هزار تعاونی روستایی و کشاورزی

غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی نیز بر لزوم تلاش برای تحقق سهم 25 درصدی تعاونی‌ها از اقتصاد تاکید کرد و گفت: بخش کشاورزی با تکیه بر دانش بومی و فناوری‌های نوین، سالانه بیش از ۱۳۰ میلیون تن محصولات کشاورزی و دامی تولید کرده و بیش از ۸.۵ میلیارد دلار صادرات دارد. تعاونی‌های کشاورزی با گستردگی خود، نقشی بسیار مؤثر در این میان ایفا می‌کنند. بدون مشارکت مردم محلی در قالب تعاونی‌های تولید، رسیدن به امنیت غذایی پایدار ممکن نیست.

وی از وجود بیش از ۸ هزار تعاونی روستایی و کشاورزی با ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار عضو یاد کرد و افزود: ۵۰۰ «بازار روستا» تا پایان سال برای کاهش واسطه‌گری و اعطای مجوز ورود تعاونی‌ها به عرصه تجارت بین‌المللی (صادرات و واردات محصولات کشاورزی و غذایی) ایجاد خواهد شد و اساسنامه‌ها و اسناد مرتبط با تعاونی‌ها نیز روزآمد می‌شود تا فعالیت‌ها چابک‌تر گردد.

لزوم پیوند تعاونی‌ها با اقتصاد دیجیتال

علی آقامحمدی، مدیر گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری دیگر سخنران حاضر در این همایش با تاکید بر اینکه امروز حداقل دستمزد هرگز به زندگی مناسب منتهی نخواهد شد؛  تعاونی‌ها را تدبیری دانست که می‌توانند از اقتصاد دیجیتال و بحث‌های مختلف شبکه سازی بهره گرفته و منجر به شکستن انحصار قدرت‌های بزرگ شوند.

وی در صحبت‌های خود با اشاره به حرکت دنیا به سمت جنگ‌های بیشتر افزود: در چنین شرایطی قطعا نقش تعاون در آینده پررنگ‌تر خواهد شد چرا که صاحب سرمایه ممکن است احساس خطر کند اما نیروی انسانی در شرایط جنگی درگیر چنین حسی نخواهد شد.

آقامحمدی در عین حال تاکید کرد: ما برای بخش تعاون نباید دنبال اقتصاد کم‌بازده برویم بلکه باید به سمت اقتصاد دیجیتال که باید سهم 15 درصدی از اقتصاد ایران داشته باشد، برویم و باید بتوان همه تعاونی‌ها را شبکه سازی کرده و آنها را در جهت دستیابی به سهم مناسب از اقتصاد حمایت کرد.

فعالیت بیش از 105 هزار تعاونی‌ در ایران

بهمن عبداللهی، رئیس اتاق تعاون ایران و عضو هیئت مدیره اتحادیه جهانی تعاون نیز به فلسفه وجود و فعالیت تعاونی‌ها پرداخت و تشریح کرد: در روزگاری که در کشاکش رقابت‌های بی امان سیاسی و اقتصادی و نابرابرهای فزاینده در حوزه‌های مختلف، افزایش فاصله طبقاتی، عدم توازن در توزیع عادلانه ثروت و بحران‌های زیست محیطی و امثال آنها بسیاری از مردم جهان در تنگناهایی قرار گرفته‌اند که دولت‌ها به تنهایی توانایی رفع آنها را نداشته و قادر به حل تمامی آنها نیستند. فلسفه تعاون، همیاری و ایجاد تشکل‌های مردمی با سرمایه‌های اندک و توانمندیهای خود ایشان برای بهبود وضعیت زندگی آنان، بیشتر از هر زمان دیگری در طول تاریخ مورد توجه واقع شده است، زیرا که تعاون صرفاً یک مدل اقتصادی نیست بلکه یک فلسفه عمل است فلسفه ای که می گوید، میتوانیم ثروت خلق کنیم اما نه به قیمت له کردن دیگران، می توانیم رشد کنیم اما نه با رقابت های ناسالم و مخرب، می توانیم به رفاه اعضاء که همانا اقشار مردم هستند کمک کنیم اما نه با استفاده از رانت و ویژه خواری و لطمه زدن به اقتصاد ملی و به تاراج بردن ثروت و دارائی های کشور.

وی در عین حال متذکر شد: امروزه بیش از سه میلیون تعاونی در جهان فعالیت میکنند که بالغ بر یک میلیارد و دویست میلیون نفر از جمعیت جهان در آنها عضویت دارند. این تعاونی ها بیش از 280 میلیون شغل ایجاد کرده اند. براساس گزارش اتحادیه جهانی تعاون ICA در سال 2024 سیصد تعاونی برتر در دنیا گردش مالی 2600 میلیارد دلاری داشته اند.

از جنگ و مکانیسم ماشه تا تعاون

صمد حسن زاده، رئیس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به جایگاه بخش خصوصی در اقتصاد، اظهار کرد: تجربه درخشان همکاری اتاق های بازرگانی، اصناف و تعاون به ویژه در جنگ 12 روزه نشان داد همکاری فعالان غیر دولتی اقتصاد تا چه اندازه می‌تواند منجر به رفع نگرانی جامعه در تامین مایحتاج باشد.

وی با اشاره به فعال شدن مکانیسم ماشه اظهار کرد: جامعه فعالان خصوصی با تمام توان در این سالها کنار سیاست‌های دولت تلاش کرده و صاحبان بنگاه های تولیدی برای ایجاد اشتغال و جلوگیری از اختلال در تامین مایحتاج نیازمند مشارکت با یکدیگر هستند تا مثل گذشته توانمندی خود در کم اثر کردن تحریم ها به دنیا نشان دهیم.

تعاونی‌ها در برنامه هفتم توسعه

سید شمس الدین حسینی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز به نظام حقوقی و سیاسی ایران و سیاست‌های کلی که نقش کلیدی دارند، اشاره و عنوان کرد: اگر بناست حرکت تکمیلی تعاون را دنبال کنیم باید به سیاست‌های ابلاغی رهبری و برنامه هفتم رجوع کنیم. برنامه هفتم می گوید اولین هدف اقتصاد پیشرفت همراه با عدالت است و یکی از بهترین مدل‌ها در این مسیر تعاونی‌ها هستند.

وی با اشاره به عقب ماندگی در تحقق رشد 8 درصدی اقتصاد اظهار کرد: برای جبران این نقیصه باید در سال‌های آتی رشد دو رقمی داشته باشیم. از سوی دیگر بهره وری نیز در حد مورد نظر محقق نشده و باید تلاش کرد به این اهداف دست یابیم. اگر قرار است تعاونی ها نقش آفرینی داشته باشند باید به بندهای برنامه هفتم و آنچه درباره اقتصاد پیشران آمده توجه داشته باشیم.

بهره‌گیری از 2 هزار همت یارانه برای رونق تعاونی‌ها

علی بابایی کارنامی،رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس از دیگر سخنرانان این همایش بود که اظهار کرد: باید این همایش‌ها در سفره خانوار ایرانی تاثیر داشته باشد. اما آیا سهم 25 درصدی تعاونی‌ها در اقتصاد محقق شده است؟ چرا دولت‌ها تا این اندازه در اقتصاد دخالت دارند و اجازه نمی‌دهند این افراد فعال شوند و باید دولت حتما بگوید کدام فرد مدیر تعاونی سهام عدالت شود؟

این نماینده مجلس افزود: آیا بانک‌ها در اختصاص منابع به بخش تعاون اقدامات مناسب داشته اند و بیمه‌ها در این زمینه درست رفتار کرده‌اند؟ این همایش باید موجب شود به حکمرانی تلنگری وارد شود و به این منجر شود که با نقد گذشته و مشارکت حداکثری مردم برای آینده کشور تصمیم بگیریم.

وی گفت: باید فعالیت تعاونی‌ها با رویکرد اجتماعی ادامه یابد نه صرفا اقتصادی. برای رسیدن به رشد 8 درصدی اقتصاد لازم است توجه بیشتری به این بخش شود. ما سالانه بیش از دو هزار همت یارانه پنهان و آشکار می‌دهیم که می توان از این رقم را برای توسعه تعاونی‌ها بهره گرفت.