علی جهانی در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین با اشاره به تحولات جهانی و داخلی در حوزه اشتغال گفت: امروزه کشور ما نیز شاهد دگرگونی‌های بزرگی در الگوهای کسب‌وکار است. نمونه بارز آن، نقش تاکسی‌های اینترنتی در ایجاد شبکه‌های اشتغال است که از فضای مجازی برای ارتباط با مشتریان، ارائه خدمات، مدیریت تعاملات و حتی انجام امور مالی استفاده می‌کنند به همین دلیل این روند، بخشی از اقتصاد کار را به طور کامل به اقتصاد الکترونیک تبدیل کرده است.
وی افزود: این تحولات لزوم توجه ویژه به پوشش بیمه‌ای این مشاغل را برای سازمان تأمین اجتماعی دوچندان کرده است. با مطالعه عمیق‌تر قانون تأمین‌اجتماعی و قانون تجارت الکترونیک، ضرورت ایجاد بسترهای حقوقی و مقرراتی متناسب با کسب‌وکارهای نوین بیش از پیش آشکار شد.
طراحی سه مدل بیمه‌ای برای کسب‌وکارهای نوین
جهانی پوشش بیمه‌ای مشاغل نوپدید را گامی ارزشمند در حمایت از صاحبان این مشاغل خواند و گفت: این طرح با سه مدل پرداخت حق بیمه همسو با طرح‌های ۲۰ گانه سازمان محسوب می‌شود و به همین دلیل از ارزش اجرایی و خبری بالایی برخوردار است.
کارشناس معاونت فرهنگی و اجتماعی و امور استان های سازمان تأمین اجتماعی تأکید کرد: دنیا به سمت دیجیتالی‌شدن پیش می‌رود و ما نمی‌توانیم از این واقعیت عقب بمانیم. طرح پوشش بیمه‌ای کسب‌وکارهای نوین یکی از برنامه‌های تحولی سازمان در حوزه اشتغال الکترونیک با پیش‌بینی سه مدل بیمه اجباری، اختیاری و خوداشتغالی است. بنابراین این طرح نه تنها حمایت از فعالان اقتصادی در فضای دیجیتال است، بلکه تضمین عدالت اجتماعی و امنیت شغلی برای نیروی کار در این حوزه را نیز دنبال می‌کند.
جهانی در تشریح جزئیات مدل‌های بیمه‌ای پیش‌بینی شده توضیح داد: بیمه اجباری یکی از انواع آن است. افرادی که در فضای آنلاین و پلتفرم‌ها با رابطه کارگری و کارفرمایی فعالیت می‌کنند، مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی خواهند بود. در این مدل، کارفرمایان مؤظف هستند همانند شیوه سنتی، لیست بیمه این افراد را به صورت الکترونیک به سازمان ارائه دهند تا این گروه به عنوان «بیمه‌شدگان اجباری» تحت پوشش قرار گیرند.
کارشناس معاونت فرهنگی و اجتماعی و امور استان‌های سازمان تأمین اجتماعی مدل دوم را بیمه اختیاری اعلام کرد و افزود: برای افرادی که در فضای الکترونیک مشغول به کار هستند اما رابطه کارگری-کارفرمایی ندارند، امکان ثبت‌نام به صورت اختیاری و تحت پوشش بیمه مشاغل آزاد فراهم شده است. این افراد می‌توانند با مراجعه به شعب سازمان به صورت داوطلبانه بیمه شوند.
وی شکل سوم پوشش دهی بیمه مشاغل نوین را بیمه خوداشتغالی (خویش‌فرمایی) خواند و گفت: برخی از فعالان این حوزه نیز می‌توانند با الگوی خویش‌فرمایی تحت پوشش قرار بگیرند. این سازوکار به ویژه برای فریلنسرها و استارت‌آپ‌هایی طراحی شده که به دنبال انعطاف بیشتر در پرداخت حق بیمه هستند.
طرح حمایت دولتی از مشاغل الکترونیک
کارشناس معاونت فرهنگی و اجتماعی و امور استان‌های سازمان تأمین اجتماعی با تأکید بر اهمیت این طرح گفت: اقتصاد دیجیتال و مشاغل پلتفرمی، بخشی جدایی‌ناپذیر از اشتغال امروز هستند. اگر قوانین و حمایت‌های اجتماعی با این تحولات همگام نشوند، بخش بزرگی از نیروی کار در معرض آسیب قرار می‌گیرند.
جهانی از بررسی مدل دیگری خبر داد که طبق آن، دولت بخشی از حق بیمه مشاغل الکترونیک را تقبل می‌کند. او در ادامه تأکید کرد که این طرح هنوز در مرحله اولیه و بررسی کارشناسی در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دولت است و به گفت‌وگوهای بیشتر نیاز دارد، اما در صورت نهایی‌شدن و در ادامه راه متعهدشدن دولت به پرداخت به روز سهم مشارکت خود، تحولی جدی در حوزه حمایت از مشاغل نوین می‌تواند شکل بگیرد.
وی با اشاره به تعهدات معوق دولت در سال‌های گذشته گفت: با توجه به اینکه سازمان تأمین‌اجتماعی خدمات کوتاه‌مدت (مانند درمان) و بلندمدت (مانند مستمری‌ها) را به صورت روزانه ارائه می‌دهد بنابراین نمی‌توان مطالبات آن را معوق گذاشت. متأسفانه دولت‌ها در ادوار گذشته به این تعهدات به‌درستی عمل نکرده‌اند. برای موفقیت طرح‌های جدید از جمله بیمه مشاغل آنلاین، باید سهم بیمه‌ای دولت در بودجه سالانه دیده و به‌موقع نیز پرداخت شود تا سازمان توانایی مالی برای ارتقای کمی و کیفی خدمات خود را داشته باشد.
گفت‌وگو: مهین داوری
