فصل خانه‌تکانی در بورس تهران

تامین۲۴/با فروکش کردن هیجانات پیش از انتخابات، فضای ریزش قیمت عمومی سهام توام با رکود، معاملات بورس تهران را فرا گرفت. بورس تهران در حالی این روزها را سپری می‌کند که یکی از رکودی‌ترین دوران معاملات سهام است و به نظر می‌رسد، این شرایط بتواند زمان مناسبی برای تفکر به وضعیت معاملات و تعیین پرتفو بر مبنای تحلیل‌محوری و منطق برای سهامداران باشد. به عبارت دیگر در این مقطع زمانی، سهامداران می‌توانند در سایه اطلاعاتی که درخصوص آینده شرکت‌ها از سمت مجامع شرکت‌ها منتشر می‌شود و با در نظر گرفتن فرصت‌ها و تهدید‌هایی که پیرامون بازار سهام وجود دارد، سبد سهام خود را با تحلیل ومنطق دقیق‌تری انتخاب کنند.

 نگرش بورس‌بازان در شرایط اصلاح بورس

روند ریزشی این‌روزهای بورس تهران در حالی شکل گرفته است که به نظر می‌رسد تالار شیشه‌ای تا حد قابل‌توجهی از فضاهای هیجانی ماه‌های گذشته فاصله گرفته است. فضای هیجانی ناشی ازموج ورود نقدینگی به بورس تهران که از ابتدای سال با سازماندهی شدن بازار پایه و حرکت سهامداران به سمت نمادهای کوچک و کسب سود‌های مقطعی آغاز شد و در ادامه تحت تاثیر برگزاری بزرگ‌ترین‌ رخداد سیاسی کشور یعنی انتخابات ریاست جمهوری به اوج خود رسید، حالا در بورس تهران کمرنگ شده است. در این دوره عمده رشد قیمتی در نمادها نه دلیل و برهان بنیادی داشت و نه از هیچ تحلیلی درخصوص آینده شرکت ناشی می‌شد. موضوعی که سهامداران بارها در طول تاریخ معاملات سهام کشور تجربه کرده‌اند. بر همین اساس ورود بازار به مسیر اصلاح کنونی نیز دور از انتظار نبود. شاخص کل به‌عنوان معیاری برای سنجش وضعیت بازار پس از عبور از کانال 81 هزار واحدی و بازگشت دوباره به کانال 79 هزار واحدی، نشان می‌دهد که بسیاری از سهامداران بالاجبار با زیان از سهم‌ها خارج شده‌اند. موضوعی که به کرات در گزارش‌های «دنیای اقتصاد» پیش از شکل‌گیری این وضعیت به آن پرداخته شد؛ چرا‌که همواره رشد بدون پشتوانه بنیادی محکوم به ریزش است. بر همین اساس است که ضرورت تعیین چینش پرتفو نزد سهامداران اهمیت ویژه‌ای دارد. تعیین استراتژی معامله‌گران در بازار سهام موضوعی است که سهامداران می‌توانند در شرایط فعلی بازار سهام نسبت به آن تدابیر ویژه‌ای در نظر بگیرند تا حتی‌الامکان از ضرر و زیان‌های هنگفت جلوگیری شود.

 آرایش جدید پرتفو‌‌ها در سایه منطق

همزمانی شرایط حال حاضر بورس با برگزاری مجامع شرکت‌های بورسی از مهم‌ترین نکاتی است که می‌توان به آن توجه ویژه داشت. به‌طور سنتی آخرین ماه فصل بهار تا پایان تیرماه‌ فصل داغ برگزاری مجامع شرکت‌های بورسی است. در این مدت شرکت‌ها ضمن اشاره به فعالیت‌های خود در سال گذشته، برنامه‌های آتی خود را نیز ارائه می‌دهند. این بازه زمانی را می‌توان یکی از بهترین فرصت‌هایی دانست که سهامداران می‌توانند از فعالیت‌های بنیادی شرکت‌ها آگاهی بیشتری پیدا کنند. بر همین اساس شرایط فعلی می‌تواند فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری بر مبنای تحلیل‌های قوی‌تر و به تبع آن تغییر در چینش سبد سهام سهامداران باشد. به‌خصوص آنکه در پایان فصل مجامع رقیق شدن قیمت سهام نیز اتفاق می‌افتد. در این مقطع زمانی، سهامداران می‌توانند با نگرشی منطقی‌تر و با در نظر گرفتن پتانسیل شرکت‌ها در سال جاری، اقدام به خرید ‌سهم‌ کنند. این موضوع می‌تواند بورس تهران را به سمت تحلیل‌محوری سوق دهد. بنابراین با در نظر داشتن فضای رکودی که هم‌اکنون در بورس تهران وجود دارد، مجامع شرکت‌ها جایی است که سهامداران می‌توانند نسبت به وضعیت شرکت‌ها اطلاعات مناسبی اخذ کنند. علاوه بر آن با رصد شرایط اقتصاد کلان کشور و روند قیمت‌ها در بازار‌های جهانی می‌توان نسبت به فرصت‌ها و تهدید‌های بازار سهام نیز اطلاعات مناسبی پیدا کرد.

 یادآوری فرصت‌ها و تهدید‌های بورسی

معضلات بانک‌ها، یکی از مباحث کلانی است که به‌عنوان یک چالش در بازار سهام وجود دارد. با توجه به اینکه صنعت بانکداری از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین گروه‌های بورسی به شمار می‌رود، توجه و دقت نظر نسبت به آینده این صنعت می‌تواند در تصمیم سهامداران نقش بسزایی داشته باشد. با توجه به اینکه برخی نمادهای بانکی از سال گذشته کماکان متوقف هستند، ابهام درخصوص سرنوشت آنها بیش از پیش احساس می‌شود. همچنین تحلیل‌هایی که درخصوص گزارش‌های مالی این شرکت‌ها وجود دارد، بیانگر شرایط مطلوب در این صنعت نیست. البته تحلیل درخصوص شرایط بانک‌های فعال در بازار سهام در گنجایش این گزارش نیست؛ اما می‌توان به ذکر این نکته اکتفا کرد که تحولات صنعت بانکداری می‌تواند از اهمیت بسیاری در بازار سهام برخوردار باشد. موضوع بعدی درخصوص احتمال تک‌نرخی شدن ارز است. بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم زمزمه‌ها درخصوص تک نرخی شدن ارز نسبت به قبل شدت بیشتری یافت. این موضوع که طی چهارسال اخیر، در چند مرحله تا پای اجرا نیز رفته است کماکان عملی نشده، اما با توجه به اظهارات اخیر ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی، احتمال اجرایی شدن آن و تغییر در سیاست‌های ارزی کشور در سال 96 بسیار بالا ارزیابی می‌شود. حذف مقوله چند نرخی بودن ارز در کشور می‌تواند بر فعالیت صنایع بورسی اثر مستقیمی داشته باشد. با توجه به اینکه عمده صنایع بورسی جهت وارد کردن مواد اولیه از ارز مبادله‌ای استفاده می‌کنند، تک‌نرخی شدن می‌تواند افزایش هزینه‌های شرکت‌ها را به‌همراه داشته و یک تهدید برای این گروه‌ها به‌شمار رود. با این وجود صنعت بورسی که می‌تواند از این موضوع سود ببرد، صنعت پالایشی است که حدودا بین 8 تا 5/ 8 درصد از ارزش بازار سهام را در اختیار دارد و تنها گروهی است که هم درخصوص واردات مواد اولیه و هم در بحث صادرات از ارز مبادله‌ای استفاده می‌کند. بر همین اساس شرکت‌های این گروه به مدد حاشیه سود مطلوبی که ایجاد می‌شود، می‌توانند عملکرد مطلوب‌تری داشته باشند.

 از دیگر موضوعاتی که می‌تواند مد نظر سهامداران قرار بگیرد، روند قیمت‌ها در بازار‌های جهانی است. این موضوع که در سال گذشته و از اواسط تابستان اثر بسیاری بر قیمت‌های صنایع کالامحور بورسی داشت، حالا نیز می‌تواند بر روند آنها اثر‌گذار باشد. بررسی‌ها حاکی از آن است که سه مولفه در روند این بازارها موثر است. رشد شاخص دلار آمریکا، نگرانی‌ها از اقتصاد چین و تقاضاهای فصلی مباحث مهم درخصوص روند این بازارهاست. دو موضوع ابتدایی بیشتر به‌عنوان تهدید برای قیمت کالاهای اساسی و رشد تقاضای فصلی به‌عنوان اهرم رشد بازار‌های جهانی مطرح است.شاخص دلار آمریکا که در چند هفته گذشته با توجه به تحولات اقتصادی و سیاسی در اروپا نوسان‌های زیادی داشته است، این روزها در انتظار نشست دو‌روزه بانک مرکزی این کشور (فدرال رزرو) و اتخاذ تصمیمات جدید درخصوص نرخ بهره می‌تواند دستخوش تغییرات جدی شود. به‌طور کلی موضوع مهمی که در آینده این شاخص مهم می‌تواند اثر برجسته‌ای داشته باشد، تحولات مربوط به نرخ بهره آمریکا است.

از سوی دیگر موضوع اقتصاد چین نگران‌کننده به‌نظر می‌رسد. بر اساس گزارش‌های مراکز اقتصادی معتبر، روند افزایش بدهی‌ها در اقتصاد این کشور به مرحله هشدار رسیده و مدل رشد اقتصادی فعلی که مبتنی بر سرمایه‌گذاری در زیر‌ساخت‌ها است هم به دلیل اشباع بازار و نیز حجم بدهی‌های عظیم به مرحله مخاطره انگیزی نزدیک می‌شود. این موضوع تقاضای چین در زمینه واردات کامودیتی‌ها را تحت تاثیر قرار داده است. به‌عنوان مثال روز گذشته اتحادیه سازندگان اتومبیل چین در گزارشی اعلام کرد که میزان تولید خودرو چین در ماه مه ‌به 09/ 2 میلیون دستگاه رسیده که این رقم نشان دهنده رشدی تنها به میزان 7/ 0 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. انتشار این خبر باعث ایجاد نگرانی در زمینه چشم انداز مصرف محصولات فولادی از سوی بخش تولید خودرو شد و این امر به افت قیمت‌ها دامن زد. با این حال رشد تقاضای فصلی که به‌طور سنتی در نیمه دوم سال میلادی شدت بیشتری به خود می‌گیرد می‌تواند تقاضای کامودیتی‌ها را افزایش دهد. از این رو این موضوع به‌عنوان فرصت برای این بازارها مطرح می‌شود.وضعیت تورم و نرخ دلار در بازار داخلی را نباید فراموش کرد.

بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقد‌ند طی سال‌های اخیر کنترل تورم و نرخ ارز، صورت گرفته است آزاد شدن تدریجی یا ناگهانی آنها می‌تواند بر اقتصاد اثر جدی داشته باشد. در بازار سهام نیز این موضوع می‌تواند رشد اسمی در صنایع بورسی را رقم بزند.آخرین موضوع که نباید در تصمیمات سهامداران از آن چشم‌پوشی کرد در حیطه مسائل سیاسی به‌خصوص برجام است. با توجه به اینکه اثر برجام درخصوص ورود سرمایه‌گذار خارجی و روابط بانکی در بورس بسیار مهم است تهدید‌ها و فرصت‌های آن باید مورد توجه قرار بگیرد. در این خصوص خوش‌بینی‌هایی نظیر تمدید تعلیق تحریم‌های ایران وجود دارد که می‌تواند تا حد مهمی سایه تهدید را از سر این عهدنامه بردارد. با این وجود باید توجه کرد سنگ‌اندازی‌ها از سوی آمریکا نیز در این زمینه بسیار مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد.

منبع:روزنامه دنیای اقتصاد