شب یلدا؛ فضای مجازی ممنوع

تامین۲۴/ صدای خش خش برگ های پاییزی دیگر به گوش نمی رسد و زمستان زیبای برفی در راه است و زیبایی این فصل را با آغاز شب یلدا نظاره گر هستیم.

یلدایی که طولانی ترین شب سال است و زیبایش با آیین سنتی و باستانی برای همه خاطره انگیز است، به همین دلیل نخستین شب زمستان، بلندترین شب سال به عنوان شب یلدا نامگذاری شده است و جشن شب یلدا جشنی ۷ هزار ساله محسوب می شود و مردم ایران، هر سال با آیین های خاص این شب را سپری می کنند.

در واقع در سال های گذشته، بزرگان فامیل، از کوچک و بزرگ همه با هم جمع می شدند و از ساعات اولیه شب تا پاسی از شب کنار هم، ضمن خوردن تنقلاتی همچون آجیل و میوه، چند بیتی از اشعار حافظ را با تفال بر آن می گذراندند.

یکی از دلایل برگزاری جشن یلدا، شب زادروز ایزدمهر یا میترا است، مهر به معنای خورشید است و تاریخ پرستش آن در میان ایرانی ها و آریایی ها، پیش از دین زرتشت است که پس از ظهور زرتشت این پیامبر او را اهورا مزدا تعریف کرد.

در آیین شب یلدا یا شب چله اغلب خوراکی هایی که مصرف می شود نشانه برکت، تندرستی و شادکامی است که برخی از این خوراکی ها شامل آجیل، هندوانه، انار و شیرینی و میوه های مختلف است.

یکی دیگر از سنت های شب یلدا فال گرفتن با کتاب حافظ است که معمولا بزرگ خانواده کتاب حافظ را در دست می گیرد و بقیه با خواندن فاتحه و قسم به شاخ نبات و فرستادن سه صلوات، آرزو کرده و بزرگ فامیل برایش کتاب حافظ را باز می کند و فال او را می خواند.

یاد یلداهایی که با پدر بزرگ و مادر بزرگ همه دور کرسی جمع می شدیم و قصه های دلنواز مادر بزرگ و شام پر از عشق و صفایش هنوز خاطرات را برای ما تداعی می کند، به خیر باشد.

یاد شادی ها و قهقهه های کودکانه و صمیمیت های بزرگان به خیر، یاد بی ریایی و به دور از هر گونه تجمل گرایی به خیر، با همه اینها خاطرات و لحظات خوب و شادی را برای هم فراهم می کردیم و همه بی هیچ ادعایی از با هم بودن لذت می بردیم.

یلدا سنتی دیرینه و به یادگار مانده از اجداد ما ایرانیان است اکنون هم به بهانه این شب طولانی و خاطره انگیز می توانیم مانند قدیم ها دور هم جمع شویم و به دور از تکنولوژی های نوین و فضای مجازی، فقط با هم باشیم و از هم بگوییم، با هم بخندیم و با هم لذت ببریم و شبی خوب و پر از خاطرات شیرین را سپری کنیم.

چه خوب است که در ذهن کودکانمان هم آنچنان که ما از خاطرات شیرین کودکی مان یاد می کنیم خاطراتی ماندگار از با هم بودن را بجا بگذاریم، تا یلداها همچنان برایمان شب هایی به یادماندنی و خاطره انگیز باشد.

همه اینها یادی از شب های یلدایی بود که گذشت اما در سال های گذشته با گسترش فضای مجازی شب یلدا رنگ و بوی دیگری گرفته است و شب یلدا نیز همه در جمع فامیل، به تنها چیزی که فکر نمی کنند آیین های سنتی این شب است و همه فقط در فضای مجازی شب شان را سپری می کنند.

در شب یلداهای سال های گذشته از بزرگ و کوچک همه با گوشی های خود سرگرم هستند و بجای حافظ خوانی، یکی از گوشی خود جوک تعریف می کند و دیگری مطلبی آموزنده می خواند و کودکان هم که سرگرم بازی با گوشی هستند.

دیگر آن دورهمی گرم و صمیمی گذشته در شب یلدا رنگ و بوی سنتی ندارد و خبری از جمع بزرگ فامیل کنار هم نیست و به یک شب معمولی برای برخی از خانواده ها تبدیل شده است.

در این بین برخی از خانواده ها خود را از دورهمی ها دور کرده و تنها به یک پیام کوتاه یا پستی در شبکه های اجتماعی بسنده می کنند و شب را اینگونه به صبح می رسانند و خبری از یلدای سنتی و دورهمی های صمیمی خانوادگی در میان این خانواده ها نیست.

در گذشته های دور، قبل از فرا رسیدن شب یلدا، تدارکات لازم برای برگزاری این شب با جشن ها و میهمانی های بزرگ در کنار همه اقوام فراهم می شد تا شبی به یادماندنی برای هم تدارک ببینند اما این روزها، شب یلدا یک شب معمولی و بدور از هرگونه میهمانی با بزرگان برگزار می شود.

وقتی صحبت از یک دورهمی صمیمی به میان می آید همه شب یلداهای گذشته را مثال می زنند شب هایی که در گذشته سپری شد و خاطراتی خوب از بزرگان فامیل با خوردن آجیل و تنقلاب مخصوص شب یلدا باقی ماند، اما در چند سال گذشته شب یلدا با فضای مجازی از حالت سنتی آن خارج شده است.

برخی از افرادی که همچنان به سنتی برگزار شدن شب یلدا اعتقاد زیادی دارند همچنان این شب را به شیوه سنتی و با دور هم جمع شدن برگزار می کنند که به همین منظور در شب یلدا؛ فضای مجازی را ممنوع اعلام کرده تا بازهم مردم سنت گذشته را زنده کنند.

برخی نیز در شب یلدا سبد بزرگی کنار درب ورودی منزلشان می گذارند و به میهمانان اعلام می کنند که هر کسی از بیرون وارد خانه شد باید تلفن همراهش را خاموش کند و داخل سبد بیندازد.

از آنجا که اغلب مردم به سنتی برگزار شدن این آیین همچنان اعتقاد دارند، برخی این شیوه را اعمال می کنند تا شاید بتوانند مانند یلداهای گذشته، آن روش سنتی را برای این شب باستانی داشته باشند.

یلدا به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته می شود. یلدا برگرفته از واژه سریانی به معنای زایش و تولد است.

منبع: ایرنا