سپیده ثقفیان
تأمین ??/ در ابتدا فیلم «گزارشی درباره مینا» محصول سال ???? نمایش داده شد. این فیلم روایت ?? روز زندگی یک زن کارتن‌خواب در پارک شوش در ایام نوروز است.
به گزارش «تأمین ??»
(tamin24.ir)، پس از آن، کارگردان فیلم کاوه مظاهری به ارائه توضیحاتی درباره فیلم پرداخت. وی در توضیح شیوه ارتباط گرفتن با سوژه‌های فیلم گفت: من به این آدم‌ها درباره فیلم مستند دروغ نگفتم. به آن‌ها گفتم که قرار نیست با این فیلم یک تحول اجتماعی معجزه‌آسا اتفاق بیفتد اما شاید نهادهای ذی‌ربط آن را ببینند و برای آدم‌های مشابه شما کاری انجام دهند.
وی ادامه داد: من می‌توانستم نماهای تکان‌دهنده‌ای در این فیلم بگنجانم اما چون نمی‌توانستم پیامد آن را پیش‌بینی کنم از این کار صرفه نظر کردم. خیلی از کسانی که در این فیلم بودند بعد‌ها مسیر زندگیشان تغییر کرد و به زندگی عادی برگشتند. من تمام این آدم‌ها را از فیلم بیرون کشیدم.
مثلث اعتیاد، خشونت و تن‌فروشی
دکتر مسعودی فرید، معاون اجتماعی سازمان بهزیستی، صحبت‌های خود را با تکید بر لزوم نگاه سیستمی و همه جانبه به مسائل آغاز کرد. وی گفت: اگر قرار باشد نگاهی کل‌گرا داشته باشیم و اقدامات حساب‌شده‌ای انجام دهیم، باید بدانیم چه عوامل خطری باعث بروز این مسئله می‌شوند؟ این عوامل خطر ممکن است در سطح فردی، خانوادگی، محلی، اجتماعی یا اقتصادی باشند.
دکتر فرید در ادامه گفت: در رابطه با زنان کارتن خواب با مثلث اعتیاد، خشونت و تن‌فروشی مواجه هستیم و شاید بهتر باشد به جای تن‌فروشی از کلمه تجاوز استفاده کنیم.
به گفته وی مصرف مواد از خانواده آمفتامین خطر سواستفاده جنسی را افزایش می‌دهد. مواد مخدر یکی از ریسک‌فاکتورهای مهم آسیب به زنان است.
معاون اجتماعی سازمان بهزیستی در ادامه سخنان خود به نقص آمار و گزارش‌ها در این زمینه پرداخت و گفت: بسیاری از کشور‌ها درباره بی‌خانمان‌ها گزارش‌های سالانه تهیه می‌کنند اما ما برآوردهای غیردقیقی داریم.
وی بر اهمیت عوامل حمایت‌کننده در جلوگیری از بی‌خانمانی تاکید کرد: هر کسی ممکن است دچار نابسامانی‌هایی در زندگی شود، مثلاَ همسرش فوت کند یا بی‌کار شو اما اگر تأمین اجتماعی درست کار کند و فراگیر باشد این اتفاقات به بی‌خانمانی و اعتیاد منجر نخواهد شد.
هیچ کس به یک‌باره بی‌خانمان نمی‌شود
در ادامه این جلسه «داریوش محمدی مجد» به ارائه تحلیلی بر اساس یافته‌های پژوهش‌های می‌دانی خود با همکاری جاوید سبحانی در دروازه غار پرداخت.
محمدی به صحبت‌های یک کارتن‌خواب اشاره کرد که گفته بود: ما حالا تبدیل به کانال تجاری شده‌ایم که خیلی‌ها از ما نان می‌خورند، نیروی انتظامی، موادفروش‌ها، پژوهش گر‌ها، روزنامه‌نگار‌ها. اما در تصاویری که از بی‌خانمان‌ها ساخته می‌شود تلاش می‌شود بی‌خانمان‌ها در یک فاصله از آدم‌های به ظاهر سالم نگه داشته شوند.
وی افزود: بی‌خانمانی و تن‌فروشی انتخاب نیستند. هر کسی که می‌خواهد با این قشر از جامعه کار کند باید بداند در درجه اول باید به آن‌ها احترام بگذارد.
ترک اعتیاد باید اختیاری باشد
سخن‌رانی بعدی، صحبت مشترک خاطره زنی بهبودیافته و ضحی امیری دانش‌جوی جرم‌شناسی بود. امیری در صحبت‌های خود به گستره جرم‌انگاری در جامعه اشاره کرد و گفت: زمانی که همه چیز جرم است برای همه مسائل هم مداخله به شکل کیفری انجام خواهد شد.
امیری افزود: ما می‌خواهیم یک انسان آسیب‌دیده را با کتک و توهین به جامعه برگردانیم تا دوباره شآن اجتماعی‌اش را به دست بیاورد. ما در این چرخه معیوب مداخلات کیفری داریم مرتبا افراد را از دست می‌دهیم.
«خاطره» خودش را این‌طور معرفی کرد: من تجربه ?? سال کارتن‌خوابی و اعتیاد در دره فرحزاد را داشتم. اولین زنی بودم که به دره رفتم. در زمان کارتن‌خوابی‌ام بچه‌ام را به دنیا آوردم و دخترم ?? روزه بود که خودمعرف به لویزان رفتم تا ترک کنم.
خاطره ادامه داد: حالا هم‌سن دخترم پاک هستم، ? سال و ?? ماه. این‌جا صحبت‌های زیادی شنیدم، ولی خیلی حرف‌ها هم زده نشد. مددکارهای آویزان به جای تشویق مددجو‌ها، تضعیف روحیه می‌کردند، اهانت می‌کردند. مأمور‌ها همه لوازم من را در دوره کارتن‌خوابی آتش زده بودند و من نمی‌توانستم بچه‌ام را از شیرخواگاه آمنه بگیرم.
وی در ادامه به وقوع خودکشی یک دختر ?? ساله در سامان‌سرای لویزان اشاره کرد که دلیلی بر شرایط سخت این سرا برای ساکنین آن است. خاطره خطاب به دکتر فرید گفت: آن‌چه که در بازدید‌ها نشان داده می‌شود شرایط واقعی نیست بلکه نمایشی آماده‌شده است.
بی‌خانمان‌ها معطل دولت و جنبش‌ها نیستند
«پیام روشنفکر» در سخنان خود به مفهوم‌سازی مربوط به این معضل اشاره کرد و گفت: واژه‌ها و مفاهیم هستند که ادراک ما را از موضوع شکل می‌دهد.
به گفته این کارشناس مسائل اجتماعی به همین دلیل است در واژه‌هایی که جدیداَ ابداع شده‌اند به این مسئله به عنوان امری پویا نگاه می‌شود. وی گفت: این افراد نه معطل دولت می‌مانند نه معطل جنبش‌ها و خودشان برای خودشان کارهایی انجام می‌دهند.
فروغ عزیزی آخرین سخن‌ران این سمینار درباره رابطه مفهوم خانه برای زنان بی‌خانمان صحبت کرد و گفت: خانه برای زن‌ها فرا‌تر از سر پناه حتی فرا‌تر از یک نظام مکانی اجتماعی است.
به گفته عزیزی خانه برای زنان مکانی است که کنترل عرصه‌ای است که در آن قدرت دارد و بی‌خانمانی برای زن‌ها از دست دادن خیلی از این‌ها است.
