تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
سازمان تأمین اجتماعی بهعنوان بزرگترین سازمان بیمهگر کشور با جامعۀ عظیمی از مخاطبان در ارتباط است که غالباً با قواعد و قوانین این سازمان بزرگ آشنایی کافی ندارند. موضوعاتی که در این شماره به بررسی آنها خواهیم پرداخت عبارتند از: تکفل والدین با بیمۀ اختیاری، خودداری پیمانکار از بیمه کردن کارگر، نحوۀ اعتراض به بازرسی کارگاهی، درخواست غیرحضوری برقراری کفالت تکفل فرزند دانشجو در زمان مرخصی تحصیلی، و معاینات پزشکی برای بیمهشدۀ جدید.
پدرم با ده سال سابقه پرداخت حق بیمه بازنشست شده است و ۶۱ سال دارد. چون بهعلت کسری سابقۀ پرداخت حق بیمه، مستمری دریافتی او ناچیز و کمتر از حداقل دستمزد است، آیا من که بیمهشدۀ اختیاری تأمین اجتماعی هستم میتوانم پدرم را تحت تکفل خودم قراردهم؟
غیر از سایر شرایط از جمله شرط سنی، اگر والدین بیمهشدۀ اصلی در زمان حیات فرزند خود، تقاضای تحت تکفل از طرف فرزند بیمهشدۀ خود را داشته باشند، باید مستمریبگیر سازمان تأمین اجتماعی نباشند (مثل پدر شما). اما اخیراً سازمان تأمین اجتماعی طی بخشنامهای اعلام کرده است چنانچه والدین متقاضی کفالت فرزند خود، مستمریبگیر باشند، اگر با بررسیهای صورتگرفته توسط شعبۀ تأمین اجتماعی از نظر تأمین معیشت شرایط کفالت را احراز کنند، درصورتی میتوانند تحت تکفل فرزند خود قرار گیرند که مستمری دریافتی والدین کمتر از حداقل دستمزد موضوع مادۀ (۱۱۱) قانون تأمین اجتماعی است، و در صورت ارائۀ درخواست انصراف از دریافت مستمری و ثبت آن در دفترخانۀ اسناد رسمی، مادامیکه مستمری متقاضی کفالت مورد مطالبۀ مجدد قرار نگیرد میتواند با رعایت سایر شرایط تحت تکفل فرزند خود قرارگیرد.
نگهبان کارگاه پیمانکاری (که ساخت یک ساختمان اداری را بر عهده دارد) هستم. پیمانکار نسبت به ارسال لیست کارگران شاغل در کارگاه و پرداخت حق بیمۀ آنها اقدام میکند، اما علیرغم دریافت دستمزد، از بیمه کردن من خودداری میکند؛ دراینخصوص چه کاری میتوانم انجام دهم؟
اصولاً سازمان تأمین اجتماعی از پیمانکاریها بازرسی کارگاهی انجام نمیدهد، مگر در موارد خاص؛ از جمله چنانچه کارگری مثل شما اعلام کند که پیمانکار از بیمه کردن او خودداری میکند. در این خصوص میتواند با مراجعه به واحد بازرسی شعبۀ تأمین اجتماعی که در محدودۀ اجرای پروژه پیمانکار قرار دارد، کتباً اعتراض کرده تا بتواند بعد از انجام بازرسی از خدمات سازمان تأمین اجتماعی بهرهمند شود.
60 سال دارم و از صندوق بیمۀ اجتماعی روستائیان و کشاورزان و عشایر، مستمری بازنشستگی دریافت میکنم. آیا میتوانم تحت تکفل فرزندم که بیمهشدۀ تأمین اجتماعی است قرار گیرم؟
خیر. اگر متقاضی کفالت بیمۀ تأمین اجتماعی، مشمول صندوق بیمۀ اجتماعی روستائیان وکشاورزان و عشایر و یا سایر صندوقهای بیمه و بازنشستگی از نظر پرداخت حق بیمه و یا کسور بازنشستگی و دریافت مستمری باشد، نمیتواند تحت تکفل فرزند خود که بیمهشدۀ تأمین اجتماعی است قرارگیرد.
اخیراً از مغازۀ فروش پوشاک من از طرف سازمان تأمین اجتماعی بازرسی به عمل امده است؛ آیا برای اعتراض به گزارش بازرسی لازم است حتماً به شعبۀ تأمین اجتماعی مراجعه کنم؟
برای اعتراض به گزارش بازرسی کارگاهی، علاوه بر مراجعۀ حضوری به شعبۀ تأمین اجتماعی مربوطه میتوانید بهصورت غیرحضوری نیز از طریق سامانۀ خدمات غیرحضوری سازمان تأمین اجتماعی به نشانی es.tamin.ir اقدام کنید.
در یک شرکت تولیدی کار میکنم و بیمهشدۀ تأمین اجتماعی هستم. شوهرم نزدیک به ۶۰ سال دارد و فاقد شغل و بیمه است؛ چون به دلیل مشغلۀ کاری امکان مراجعه به سازمان تأمین اجتماعی جهت تحت تکفل قراردادن شوهرم را ندارم، آیا سازمان تأمین اجتماعی در این ارتباط سازوکاری را برای اقدامات غیرحضوری در نظر گرفته است؟
بله. یکی از خدمات غیرحضوری، انجام خدمت کفالت شوهر بیمهشدۀ زن است. اخیراً سازمان تأمین اجتماعی اعلام کرده است که در خواست برقرای کفالت از سوی بیمهشدۀ اصلی و یا مستمریبگیر برای والدین خود و یا شوهر بیمهشدۀ زن و فرزند ذکور کارافتاده، صرفاً از طریق سامانۀ خدمات غیرۀحضوری سازمان تأمین اجتماعی صورت میگیرد و شعب تأمین اجتماعی مجاز به پذیرش حضوری از متقاضیان کفالت نیستند. البته چون یکی از شرایط کفالت شوهر بیمهشدۀ زن، این است که سن شوهر از ۶۰ سال تجاوز کرده باشد، لذا هر زمانی که شوهر شما به سن مجاز برسد، میتوانید در سامانۀ خدمات غیرحضوری تأمیناجتماعی به نشانی es.tamin.ir درخواست کفالت خود را ثبت کنید تا بعداً اقدامات دیگر با در نظر گرفتن سایر شرایط توسط سازمان تأمین اجتماعی صورت گیرد.
دو ماه است فروشگاه کتاب راهاندازی کردهام و دو نفر فروشنده دارم. آیا برای بیمه کردن آنها ابتدا باید درخواست بازرسی کارگاهی از مغازه را داشته باشم و بعد از انجام بازرسی نسبت به اخذ کد کارگاهی و ارسال لیست و پرداخت حق بیمۀ فروشندهها اقدام کنم؟
خیر. کارگاههای جدیدالتأسیس شخص حقیقی (مثل مغازۀ شما) براساس بخشنامۀ شناخت کارفرما، ابتدا بعد از ارائۀ مدارک (مالکیت یا قرارداد اجاره و یا سند انتفال رسمیسرقفلی و جواز کسب و یا تأییدیۀ اتحادیۀ مربوطه در خصوص بهرهبردار بودن متقاضی در کارگاه)، به شعبۀ تأمین اجتماعی واقع در حوزۀ عملکرد کارگاه مورد نظر و اخذ کد کارگاهی، بدواً ضرورتی برای انجام بازرسی از محل کارگاه نیست؛ اما بعد از تخصیص کد کارگاهی و دریافت اولین لیست از کارفرما، متعاقباً در خصوص فعالیت عملی کارگاه و تعداد پرسنل و صحت و سقم لیست ارسالی بازرسی شده و مراتب در اولین گزارش بازرسی قید میشود.
بازنشستۀ تأمین اجتماعی هستم. پسرم قبلاً دانشجو بود و تحت تکفل من قرار داشت. اما مدتی است به علت بیماری و ایجاد وقفۀ تحصیلی، موفق به اخذ گواهی اشتغال به تحصیل نشده و از کفالت من خارج شده است؛ آیا درترک تحصیل موقت دانشجو، فرزند از کفالت پدر خارج میشود؟
اگر ترک نحصیل موقت دانشجو مربوط به فرزند ذکور بیمهشدۀ اصلی باشد، استفاده از مزایای قانون تأمین اجتماعی متوقف شده و با اشتغال مجدد به تحصیل برخورداری از مزایای مذکور صرفاً در مدت اشتغالبهتحصیل بلامانع است، اما چنانچه پسر دانشجوی مستمریبگیر موقتاً ترک تحصیل کند (مثل فرزند شما)، اگر وقفۀ تحصیلی طبق مقررات آموزشی وزارت علوم تحقیقات و فناوری و دانشگاه محل تحصیل از قبیل (بیماری، تغییر رشتۀ تحصیلی، مرخصی تحصیلی یا موارد خارج از اختیار دانشجو در دورههای متعارف) موجه تشخیص داده شود و موضوع با ارائۀ مدارک و مستندات مربوطه در کمیتۀ بررسی کفالت سازمان تأمین اجتماعی مورد تأیید قرار گیرد، برقراری کفالت فرزند ذکور مستمریبگیر بازنشسته یا کارافتادۀ کلی بلامانع است.
در تاریخ 15 آبان 1401 از کارگاه اخراج شدهام و باید حداکثر تا ۳۰ روز (15 آبان 1401 ) مراتب را برای برقراری بیمه بیکاری به ادارۀ کار اعلام میکردم، اما به علت فوت پدرم موفق به این کار نشدهام. آیا میتوانم مجدداً جهت برقراری بیمۀ بیکاری موضوع را به ادارۀ کار منعکس کنم؟
طبق مقررات اگر بیمهشده نتواند ظرف ۳۰ روز بیکاری خود را به ادارۀ کار اعلام کند، با داشتن عذر موجه و طبق مادۀ ۳۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی از قبیل فوت یکی از والدین یا همسر و فرزندان و یا توقیف و زندانی و حوادث قهریۀ طبیعی و یا بیماری بیمهشده که مانع حرکت او شود، اعلام وقوع بیکاری تا سهماه نیز بلامانع است.
از شاغلین کسبوکار در فضای مجازی هستم و ۴۸ سال دارم؛ قبلاً نیز ۵ سال بیمۀ مشاغل آزاد بودم. آیا با توجه به شغلی که دارم میتوانم خود را بیمۀ تأمین اجتماعی کنم؟
بله. یکی از بیمههای توافقی سازمان تأمین اجتماعی، بیمۀ شاغلین در کسب وکار فضای مجازی است. در این ارتباط اگر متقاضی، دارای مجوز فعالیت از اتحادیۀ کشوری صنف کسبوکار فضای مجازی است و فاقد رابطۀ مزدبگیری بوده و تحت حمایت بیمهای دیگری نیست با معرفی اتحادیۀ مذکور و با داشتن حداکثر ۵۰ سال (درصورت داشتن سن بیشتر از ۵۰ سال باید معادل سن اضافی، سابقۀ قبلی پرداخت حق بیمه داشته باشند) میتواند خود را بیمۀ تأمین اجتماعی کنند. ضمنا چون اتحادیۀ کشوری صنف کسبوکار فضای مجازی در مراکز استانها نمایندگی ندارد لذا تأیید عضویت متقاضی در اتحادیه و صدور معرفینامه برای او از طریق سامانۀ ثبت درخواست و صدور معرفینامه بهصورت متمرکز غیرحضوری از سوی اتحادیۀ کشوری انجام میگیرد و نرخ حق بیمه مانند سایر بیمههای توافقی ۲۷ درصد است و بیمهشده مشمول دریافت مقرری بیمۀ بیکاری نیست. افرادی که مثل شما از ۴۸ تا ۴۹ سال دارند و بین ۵ تا ۱۰ سال سابقۀ قبلی بیمۀ تأمیناجتماعی دارند، دستمزد مبنای کسر حق بیمۀ آنها به انتخاب متقاضی بین 1.2 برابر حداقل دستمزد تا حداکثر ۴ برابر حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار در سال مربوطه است و تعهدات سازمان تأمین اجتماعی در قبال کلیۀ بیمهشدگان توافقی عبارت است از تعهدات بلندمدت بازنشستگی، ازکارافتادگی کلی، بازماندگان و تعهدات کوتاهمدت، کمکهزینۀ ازدواج بلاعوض، کمکهزینۀ وسایل کمکپزشکی پروتز و اروتز ، کمکهزینۀ کفن و دفن، کمکهزینۀ سفر بیمهشدۀ بیمار و همراه او، همچنین انجام خدمات درمانی که این خدمات در مراکز درمانی ملکی و استیجاری سازمان تأمین اجتماعی بدون اخذ فرانشیز و بهصورترایگان انجام میگیرد. البته بقیۀ کارکنان شاغل در شرکتهای کسبوکار فضای مجازی (استارتاپها) که رابطۀ مزدبگیری با کارفرما (شرکت) دارند مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی هستند و لازم است کارفرما نسبت به ارسال لیست ماهانه و پرداخت حق بیمۀ آنها اقدام کند.
شرکت تولیدی ما (با شخصیت حقوقی) دو ماه است به محل دیگری منتقل شده است؛ آیا برای ارسال لیست و پرداخت حق بیمۀ ماههای آتی، باید کد کارگاهی جدید از تأمین اجتماعی دریافت کنیم ؟
اگر کارگاه دارای شخصیت حقیقی به محل جدید نقل مکان پیدا کند، لازم است برای محل جدید کد جدید اختصاص داده شود؛ اما کارگاهها و شرکتهای دارای شخصیت حقوقی که در ادارۀ ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی به ثبت میرسند، چون کارگاههای با شخصیت حقوقی از محل تابعیت نمیکنند، در صورت انتقال به محل جدید کد قبلی کارگاه آنها کماکان به قوت خود باقی است و کارفرما باید در محل جدید نیز با کد قدیم نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه اقدام کند.
بعد از انجام حسابرسی از دفاتر قانونی شرکت ما، سازمان تأمین اجتماعی بر اساس گزارش بازرسی انجام شده، شرکت را بالغ بر پانصد میلون ریال بدهکار کرده است. شعبۀ تأمین اجتماعی مربوطه نیز اعلام میکند که بدهی برآوردی بهصورت الکترونیکی به شرکت ابلاغ شده است. در حال حاضر نیز بعد از صدور اخطاریه، بدهی در مرحلۀ اجرایی است؛ اما به علت مشکلات بهوجود آمده، شرکت از ابلاغ صورتحساب بدهی برآوری بیاطلاع بوده و در مهلت قانونی مورد اعتراض قرارنگرفته است. آیا امکان طرح موضوع در دیوان عدالت اداری وجود دارد؟
نیازی به طرح شکوائیه در دیوان عدالت اداری نیست. با توجه به اینکه هدف از ابلاغ، اطلاع مخاطب از مفاد اوراق ابلاغی است، در این راستا سازمان تأمین اجتماعی در دستورالعمل نحوۀ ابلاغ احکام مطالباتی بهصورت الکترونیکی اعلام کرده است که اگر مخاطب اعلام بدهی ثابت کند به لحاظ عدم دسترسی (قوۀ قاهره) یا نقص در سامانۀ خدمات غیرحضوری تأمین اجتماعی، از مفاد احکام مطالباتی مطلع نشده است، کارفرما میتواند درخواست خود را کتباً و با ذکر دلیل به شعبۀ مربوطه ارائه کند و شعبۀ تأمین اجتماعی بعد از رسیدگیهای لازم دلایل قبول یا رد اعتراض کارفرما را همراه با مستندات مربوطه جهت طرح و تصمیم مقتضی به ادارۀ کل استان مربوطه ارجاع میدهد. چنانچه میزان بدهی کمتر از ده میلیارد باشد و اعتراض کارفرما در کمیتۀ استان مورد قبول واقع شده و یا رد شود، حسب مورد موضوع جهت ابلاغ مجدد و یا درصورت رد اعتراض کارفرما، جهت وصول بدهی به شعبۀ مربوطه اعلام میشود. اما چنانچه میزان بدهی بیش از ده میلیارد بوده و اعتراض کارفرما نیز مورد تأیید ادارۀ کل استان قرار گیرد، در این حالت پرونده جهت تصمیم گیری نهایی در خصوص تأیید یا عدم تأیید اعتراض کارفرما به کمیتۀ رسیدگی به شکایات ابلاغ ستاد مرکزی سازمان تأمین اجتماعی ارسال میشود.
یکی از بیمهشدگان جدیدالاستخدام کارگاه من بعد از ۱۱ ماه اشتغال در کارگاه به علت بیماری در بیمارستان بستری شده است، نظر به اینکه طبق مقررات باید بیمهشدگان جدید کارگاه، حداکثر تا یک سال نسبت به انجام معاینات موضوع مادۀ (۹۰) قانون تأمین اجتماعی اقدام کنند، اما او تاکنون معاینات را انجام نداده است. آیا بعد از ترخیص از بیمارستان میتواند نسبت به انجام معاینات اقدام کند؟
طبق دستورالعمل مربوط به ماۀ (۹۰) قانون تأمین اجتماعی، کارفرما موظف است قبل از بهکارگیری کارگر جدید و یا حداکثر ظرف یک سال اول اشتغال او درکارگاه، نسبت به انجام معاینات بیمهشده اقدام کرده و نتیجۀ معاینات را جهت ضبط در پروندۀ بیمهشده تحویل شعبه مربوطه دهد. اما اگر بیمهشده به علت بیماری در بیمارستان بستری باشد انجام معاینات بعد از ترخیص از بیمارستان و تحویل آن به شعبه بلامانع است.
