تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
سازمان تأمین اجتماعی بهعنوان بزرگترین سازمان بیمهگر کشور با جامعۀ عظیمی از مخاطبان در ارتباط است که غالباً با قواعد و قوانینی این سازمان بزرگ آشنایی کافی ندارند. مطالبی که در این شماره به بررسی آنها خواهیم پرداخت عبارتند از: کمکهزینۀ ازدواج برای رانندگان وانتبار، تمدید کارت هوشمند رانندگان کامیون برونشهری، شمول معافیت ۲۰ درصدی کارگاههای ریختهگری، اشتباه کارفرما در پرداخت حق بیمۀ کارگر اخراجی، انتقال سوابق بیمهای سایر صندوقها به تأمین اجتماعی، و پرداخت حق بیمۀ اختیاری همزمان با استخدام در یک کارگاه.
با دوسال و ششماه سابقه، بیمهشدۀ راننده وانتبار درونشهری هستم، و اخیراً ازدواج کردهام؛ آیا به رانندگانی که طبق قانون بیمۀ اجتماعی رانندگان بیمهپرداز هستند، کمکهزینۀ ازدواج بلاعوض پرداخت میشود ؟
بله. طبق بخشنامهای که اخیراً توسط سازمان تأمین اجتماعی صادر شده است، کلیۀ رانندگان درونشهری و برونشهری مشمول قانون بیمۀ اجتماعی رانندگان حملونقل بار و مسافر، چنانچه ازدواج اولشان باشد، اگر قبل از تاریخ عقد حداقل ۷۲۰ روز سابقۀ پرداخت حق بیمه دارند میتوانند از کمکهزینه ازدواج بلاعوض تأمین اجتماعی بهرهمند شوند
بیمهپرداز رانندۀ کامیون برونشهری هستم. چهارماه است بهصورت موقت در مؤسسۀ حملونقل بار برونشهری کار میکنم و چون از طرف مؤسسه برای من ماهانه حق بیمه پرداخت میشود طبق مقررات پرداخت حق بیمۀ رانندگی را قطع کرده ام. از آنجایی که مهلت اعتبار کارت هوشمند من در حال اتمام است، آیا با توجه به عدم پرداخت حق بیمۀ رانندگی میتوانم از تأمین اجتماعی گواهی برای تمدید کارت هوشمند دریافت کنم ؟
بله. رانندۀ برونشهری مشمول قانون بیمۀ اجتماعی رانندگان، اگر مدتی در یکی از کارگاههای مشمول قانون تأمین اجتماعی شاغل و برای او بهعنوان بیمهشدۀ اجباری توسط کارفرما حق بیمه پرداخت شود. در مدتیکه بیمهشدۀ اجباری است (با اینکه موقتاً از شمول بیمۀ اجتماعی رانندگان خارج شده و وصول حق بیمه طبق قانون بیمۀ اجتماعی رانندگان موضوعیت ندارد) صدور گواهی جهت تمدید کارت هوشمند او توسط سازمان تأمین اجتماعی بلامانع است. البته در مدت اشتغال راننده در کارگاه مربوطه، کارفرما باید حق بیمۀ راننده را بدون معافیت بخشی از حق بیمه و با نرخ ۲۷ درصد و رعایت دستمزد مقطوع رانندگان پرداخت کند.
یکی از کارگران که در سنوات قبل مدت یکسال در کارگاه ریختهگری من شاغل بود، بهعلت عدم پرداخت حق بیمۀ او در مدت مذکور، با ارائۀ مدارک و با تنظیم دادخواست در ادارۀ کار، طبق مادۀ (۱۴۸) قانون کار به این موضوع اعتراض کرده است. بعد از دعوت از من جهت شرکت در جلسه هیئت حل اختلاف ادارۀ کار، در نهایت ادعای بیمهشده مورد تأیید هیئت مذکور قرارگرفت و متعاقباً رأی قطعی ادارۀ کار از طریق اجرای احکام دادگستری به من ابلاغ شده که جهت ترتیب پرداخت بدهی بابت یکسال سابقۀ بیمهشده به شعبۀ تأمین اجتماعی مراجعه کنم. سؤالم این است با توجه به اینکه کارگاههای ریختهگری تا ۵ نفر کارگر مشمول معافیت ۲۰ درصد حق بیمۀ سهم کارفرما هستند، آیا سازمان تأمین اجتماعی حق بیمۀ مربوط به یکسال او را بر مبنای معافیت ۲۰ درصد محاسبه میکند؟
در اجرای مادۀ (۱۴۸) قانون کار و طبق مادۀ (۱۶۶) قانون مذکور، آرای قطعی صادره از سوی مراجع حل اختلاف ادارۀ کار (که از طریق اجرای احکام دادگستری ابلاغ میشود) لازمالاجرا است. ضمناً کارگاههای مشمول معافیت ۲۰ درصد سهم کارفرما، مشروط به پرداخت حق بیمۀ ماهانه تا آخرینروز دو ماه بعدی است، اما چون در مدت یادشده حق بیمه پرداخت نشده است مشمول معافیت نیستید و حق بیمۀ مربوطه بر مبنای نرخ کامل و براساس دستمزد مقطوع صنف ریختهگری محاسبه میشود. لازم به یادآوری است در صورت عدم پرداخت بدهی قطعیشده، سازمان تأمین اجتماعی ضمن انجام تعهدات خود در قبال بیمهشده، طبق مادۀ (۵۰ ) قانون با صدور اجراییه نسبت به وصول بدهی اجرایی از مدیون اقدام میکند.
قرارداد ساخت بیمارستان با یک مؤسسۀ عمومی غیردولتی منعقد کردهایم. قرار است در شروع کار پروژه از چند کارگر آرماتوربند که دارای کارت مهارت فنی و بیمهشدۀ کارگران ساختمانی هستند، برای مدت کوتاهی استفاده شود؛ آیا باید همانند سایر کارگران شاغل در پروژه، برای کارگران مذکور نیز حق بیمه پرداخت کنیم؟
بله. نظر به اینکه طبق مقررات، بیمۀ اجباری بر سایر انواع بیمههای تأمین اجتماعی اولویت قانونی دارد، اگر کارگری که از بیمهشدگان کارگران ساختمانی است در یکی از کارگاهها شاغل شده باشد، کارفرما ملزم به پرداخت حق بیمۀ او است و کارگر ساختمانی در دوره ای که از طریق کارگاه برای او حق بیمه پرداخت میشود از شمول قانون بیمۀ کارگران ساختمانی خارج شده و بعد از ترک کار از کارگاه مربوطه، با ارائۀ درخواست و با رعایت سایر ضوابط میتواند از تسهیلات معافیت بخشی از حق بیمۀ در نظر گرفته شده در قانون مذکور استفاده کند.
در تاریخ 25 آبان 1401 بهعلت تعدیل نیرو از کارگاه اخراج شدهام اما کارفرما در لیست آبانماه کارگران کارگاه، برای من بهجای ۲۴ روز کارکرد، اشتباهاً یکماه کامل حق بیمه پرداخت کرده است. نظر به اینکه باید تاریخ ترک کار بیمهشده، متصل به آخرینروز پرداخت حق بیمه باشد و اینکه من تا تاریخ 24 آبان 1401 کتباً با کارفرما تصفیه حساب کرده و از تاریخ 25 آبان 1401 به بعد ساعت کاری برای من در کارت حضوروغیاب قید نشده است، با توجه به اضافه پرداختی حق بیمه توسط کارفرما به من مقرری بیمۀ بیکاری تعلق میگیرد؟
بله. سازمان تأمین اجتماعی جهت مساعدت به بیمهشدهای که بیکار شده اعلام کرده است در مواردی که پس از وقوع بیکاری بیمهشده، کارفرما بیش از کارکرد واقعی او و یا بهصورت یکماه کامل نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه اقدام کند. دراینخصوص با توجه به رأی صادره از سوی مراجع حل اختلاف ادارۀ کار و در صورت عدم وجود رأی، به استناد تاریخ وقوع بیکاری اعلام شده توسط ادارۀ کار و با اخذ مستنداتی از قبیل قرارداد کار، تسویهحساب، کارت حضوروغیاب بیمهشده و نامۀ کارفرما، بعد از اصلاح اضافۀ پرداختی حق بیمه در سیستم تأمین اجتماعی، مبلغ مورد نظر به حساب بستانکاری کارفرما منظور شده و سپس مقرری بیمۀ بیکاری برای بیمهشده برقرار میشود.
شوهرم که ۲۰ سال سابقۀ پرداخت حق بیمه دارد، یکهفته قبل فوت کرده است. متوفی قبل از فوت درخواست خرید ۲ سال خدمت سربازی را به تأمین اجتماعی ارائه کرده است ولی بهعلت فوت موفق به پیگیری آن جهت پرداخت نشده است، آیا بازماندگان جهت بهرهمندی بیشتر از مستمری بازماندگان میتوانند نسبت به پرداخت خرید خدمت سربازی متوفی اقدام کنند؟
در مواردی که بیمهشده در زمان حیات خود اقدام به ارائۀ در خواست احتساب سابقۀ خدمت سربازی کرده است و در مدت اعتبار سهماه درخواست فوت کند اگر بازماندگان متوفی در مهلت یادشده متقاضی پرداخت حق بیمۀ خدمت سربازی متوفی باشند، میتوانند این کار را انجام دهند. اما در صورت انقضای مهلت مذکور، موضوع جهت کسب تکلیف و اظهار نظر در مورد اخذ مجوز، به ادارۀ کل امور بیمهشدگان ستاد مرکزی منعکس میشود.
پنجسال است بیمهشدۀ اختیاری هستم. پانزدهسال سابقۀ استخدام رسمی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دارم. آیا بیمهشدۀ اختیاری نیز میتواند نسبت به انتقال سوابق از صندوق قبلی به صندوق تأمین اجتماعی اقدام کند و در صورت مجاز بودن نسبت به انتفال سوابق، شرایط و میزان پرداخت مابهالتفاوت آن چقدر است ؟
قانون جدید نقل و انتقال حق بیمۀ بازنشستگی در مجلس شورای اسلامیدر دست بررسی و تصویب است و تا ابلاغ آن به دولت و تنظیم آییننامۀ مربوطه در هیئت دولت، در حال حاضر قانون قبلی نقل و انتقال حق بیمه یا بازنشستگی مصوب سال ۱۳۶۵ مجلس شورای اسلامی قابل اجرا است. کلیۀ افرادی که بهعلت استعفا، اخراج، انفصال دائم و بازخرید، رابطۀ استخدامیآنها با مؤسسۀ محل خدمت قبلی و به تبع آن صندوق بازنشستگی مربوطه قطع شده و یا میشود و بعداً در زمرۀ بیمهشدگان اجباری یا اختیاری (مثل شما) و یا مشاغل آزاد سازمان تأمین اجتماعی قرارگرفتهاند و یا مقرریبگیر بیمۀ بیکاری هستند، اگر کسور بازنشستگی ایام خدمت در صندوق قبلی را (کلاً و یا جزئاً) دریافت نکرده باشند، میتوانند نسبت به انتقال سوابق قبلی خود به صندوق تأمین اجتماعی اقدام کنند. در این رابطه شعبۀ تأمین اجتماعی بعد از اخذ اولین حکم استخدامی بیمهشده و حکم قطع رابطۀ استخدامی در صندوق قبلی و اعلام دستگاه محل خدمت قبلی مبنی بر تاریخ شروع و پایان مدت خدمت کسور بازنشستگی و متعاقب آن واریز کسور بازنشستگی متقاضی از صندوق قبلی به صندوق تأمین اجتماعی، میزان مابهالتفاوت طبق فرمول زیر محاسبه میشود:
مدت سابقۀ خدمت بیمهشده که بابت آن کسور بازنشستگی منقل شده (بهصورت روز) ضربدر آخرین حقوق و مزایای مبنای برداشت کسور (بهروز) در صندوق محل خدمت قبلی و یا حقوق و مزایای مبنای کسر حق بیمۀ روزانۀ زمان تقاضا در محل صندوق جدید (هرکدام بیشتر باشد) ضربدر نرخ ۱۸ درصد و به کسر میزان وجوه منتقله از صندوق قبلی است، و متقاضی میتواند مابهالتفاوت مربوطه را بهصورت یکجا و یا تقسیطی پرداخت کند
بهعلت تغییر ساختار سازمانی محل خدمت قبلی دولتی، مشمول قانون تأمین اجتماعی شدهام. با توجه به اینکه در صندوق قبلی ۱۰ سال حق بیمۀ بازنشستگی پرداخت کردهام. اگر متقاضی انتقال کسور بازنشستگی به صندوق تأمین اجتماعی باشم، آیا همۀ مابهالتفاوت محاسبه شده باید توسط خودم پرداخت شود؟
خیر. متقاضیان انتقال کسور بازنشستگی که صرفاً بهعلت انتقال یا تغییر ساختار سازمانی صندوق قبلی، مشمول قانون تأمین اجتماعی شده یا میشوند 18.7 مابهالتفاوت مربوط از بیمهشده و 18.11 بقیۀ آن از کارفرمای سابق متقاضی وصول میشود.
در کارخانۀ تولید کفش طبی شاغل هستم و ۸ سال سابقۀ پرداخت بیمۀ تأمین اجتماعی دارم. قبلاً در استخدام رسمی آموزش و پرورش بودم که استعفا دادهام. باتوجه به اینکه ۵۸ سال دارم، اگر ۱۲ سال سوابق آموزش و پرورش را به تأمین اجتماعی انتقال داده و جهت پرداخت مابهالتفاوت آن در خواست تقسیط بدهم، میتوانم مجموعاً با ۲۰ سال سابقۀ بیمهپردازی تأمین اجتماعی و استخدام کشوری بازنشسته شوم؟
اولاً یکی از شرایط بازنشستگی آقایان در سازمان تأمین اجتماعی داشتن حداقل ۶۰ سال و خانمها ۵۵ سال و ۲۰ سال سابقۀ پرداخت حق بیمه است. ضمناً افرادی که سوابق دولتی خود را به تأمین اجتماعی انتقال میدهند، اگر مابهالتفاوت مربوطه را تقسیط کرده باشند، مادامیکه کلیۀ اقساط پرداخت نشود، صرفاً با تقاضای تقسیط، سوابق انتقالی در سیستم تأمین اجتماعی ذخیره نمیشود، و بیمهشدگان تأمین اجتماعی که تمایل دارند با احتساب سوابق انتقالی از سایر صندوقها بازنشسته شوند، باید حداقل ۱۰ سال از مجموع سوابق، مربوط به سازمان تأمین اجتماعی باشد.
براساس رأی مرجع قضایی سرپرستی و قیمومیت نوهام از خردسالی به من واگذار شده است. با توجه به اینکه وی به معلولیت ذهنی مبتلا است و در حال حاضر ۳۰ سال دارد و چند سال قبل نیز دارای چهارماه سابقۀ پرداخت حق بیمه است، آیا در رابطه با بازنشستگی و جهت تأمین آیندۀ او، میتوانم از طرف او تقاضای بیمۀ اختیاری کرده و قرارداد منعقد کنم؟
بله. اگر طبق نظریۀ مرجع پزشکی سازمان تأمین اجتماعی، متقاضی بیمۀ اختیاری بهعلت معلولیت ذهنی ازکارافتادۀ کلی باشد، انعقاد قرارداد با قیم قانونی او بلامانع است.
ضمن عقد قرارداد، بیمهشدۀ اختیاری شدهام و حق بیمۀ ماهانه را بهطور مرتب پرداخت میکنم. دوماه است بهعلت اشتغال در یک کارگاه از طرف کارفرما نیز حق بیمه برای من پرداخت میشود. سؤالم این است آیا قرارداد بیمۀ اختیاری من باطل شده است و اگر از کارگاه ترک کار کنم برای بیمهپردازی اختیاری باید مجدداً درخواست بکنم و مراحل قانونی آن طی شود؟
در سنوات قبل، اگر بیمهشدۀ اختیاری در یکی از کارگاههای مشمول قانون تأمین اجتماعی شاغل میشد و کارفرما برای او حق بیمه پرداخت میکرد، قرارداد بیمۀ اختیاری بیمهشده باطل میشد. اما در اجرای مصوبۀ سال ۱۳۹۴ هیئتمدیرۀ سازمان تأمین اجتماعی و در راستای مساعدت به بیمهشدگان، چنانچه بیمهشده همزمان با پرداخت بیمۀ اختیاری، در یکی از کارگاههای مشمول قانون تأمین اجتماعی شاغل باشد (و بهطور همزمان برای او توسط کارفرما حق بیمه پرداخت شود) در مدتیکه از طریق کارگاه حق بیمه پرداخت شده یا میشود، قرارداد بیمۀ اختیاری او معتبر بوده و با توجه به اولویت قانونی در پرداخت حق بیمه از طریق بیمۀ اجباری، سابقۀ بیمۀ اجباری بیمهشده ملاک خواهد بود؛ اما در صورت خروج از کارگاه سوابق بیمۀ اختیاری او قابل پذیرش بوده و ادامۀ بیمهپردازی اختیاری بلامانع است.
