تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
طبق مادۀ ۶۷ قانون تأمین اجتماعی، کمک‌هزینۀ بارداری به‌عنوان یکی از حمایت‌های موضوع قانون تأمین اجتماعی، در ایام بارداری به بیمه‌شدگان زن پرداخت می‌شود. سازمان تأمین اجتماعی علاوه بر ارائۀ خدمات پزشکی به بیمه‌شدگان زن در ایام بارداری، برای جبران کاهش یا قطع درآمد هنگام مرخصی زایمان و دورۀ شیردهی، کمک‌هزینۀ بارداری نیز پرداخت می‌کند. قانون‌گذار از دو جهت مادران شاغل را مورد حمایت قرار داده است؛ یکی استفاده از کمک‌هزینۀ ایام بارداری برای مدتی که بیمه‌شدۀ زن از کار منفک شده و از طرف دیگر استفاده از ساعت مرخصی شیردهی به‌مدت ۲۴ ماه پس از زایمان که دراین‌حالت نیز مادران می‌توانند از مرخصی کاهش ساعت کار استفاده کنند. شایان توجه است پس از زایمان در صورت ارائۀ گواهی پزشک متخصص، زنان بیمه‌شده می‌توانند از کمک‌هزینۀ ایام شیردهی استفاده کنند.
مرخصی ایام بارداری چه مدت است؟
براساس مصوبۀ تیر ۱۳۸۶ مجلس شورای اسلامی، مدت استراحت دوران بارداری، زایمان و شیردهی (موضوع مادۀ ۳ قانون ترویج تغذیه با شیر مادر) از ۴ ماه به ۶ ماه افزایش یافته است. مدت مرخصی زایمان برای مادرانی که فرزندان‌شان را از شیر خود تغذیه می‌کنند در زایمان‌های یک‌قلو و دو‌قلو، شش‌ماه و برای زایمان‌های سه‌قلو و بیش‌تر، یک‌سال است که حداقل سه‌ماه از غرامت دست‌مزد متعلق بابت استراحت پزشکی بعد از تاریخ زایمان بوده و قابل پرداخت است.
منظور از مرخصی شیردهی در مرخصی ایام بارداری چیست؟
مردم تصور می‌کنند مرخصی ایام بارداری شش‌ماه است. درحالی‌که این‌طور نیست و مطابق قانون، مدت مرخصی بارداری سه‌ماه و مدت مرخصی ایام شیردهی نیز سه‌ماه است. اساساً مرخصی ایام شیردهی به مادرانی تعلق می‌گیرد که منعی در تغذیۀ فرزند با شیر خود نداشته و پزشک معالج گواهی تغذیۀ طفل از شیر مادر را صادر کرده باشد. بدیهی است استفاده از مرخصی ایام شیردهی مستلزم حیات طفل و ارائۀ گواهی توسط پزشک متخصص زنان و زایمان به سازمان تأمین اجتماعی مبنی بر شیردهی مادر است.
چرا سازمان تأمین اجتماعی به برخی مادران مدت مرخصی بارداری را ۹ ماه و به برخی دیگر شش‌ماه پرداخت می‌کند؟
بیمه‌شدگان باید توجه داشته باشند به‌صورت قانونی، مدت مرخصی ایام بارداری به‌علاوه مرخصی دورۀ شیردهی همان شش‌ماه بوده و سازمان صرفاً مجاز به پرداخت شش‌ماه مرخصی ایام بارداری است. ولیکن طبق تبصرۀ ۲ لایحۀ مادۀ واحدۀ قانون اصلاح قوانین تنظیم خانواده و جمعیت، مرخصی بارداری تا ۹ ماه مشروط افزایش یافته است. البته استفاده از این مدت در حال‌حاضر در سازمان تأمین اجتماعی منوط به طرح دادخواست بیمه‌شده در دیوان عدالت اداری است.
شرایط استفاده از مرخصی ایام بارداری چیست؟
مرخصی ایام باراداری به بیمه‌شدگان اجباری سازمان تأمین اجتماعی تعلق می‌گیرد و در حال حاضر این مرخصی به بیمه‌شدگان حرف و مشاغل آزاد تعلق نمی‌گیرد. هم‌چنین مرخصی ایام بارداری به بیمه‌شدگانی تعلق می‌گیرد که:
۱) ظرف یک‌سال پیش از زایمان، حق بیمۀ ۶۰ روز کار را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کرده باشند.
۲) در مدت استراحت ایام بارداری به کار اشتغال نداشته باشند.
۳) از کارفرما در مدت استراحت ایام بارداری مزد یا حقوق دریافت نکرده باشند.
۴) روز قبل از شروع استراحت، مشغول‌به‌کار بوده یا در مرخصی استحقاقی بوده باشند.
در دورۀ استفاده از مرخصی ایام بارداری کارفرما حق بیمۀ اینجانب را به سازمان پرداخت کرده است. آیا می‌توانم از مرخصی ایام بارداری نیز استفاده کنم؟
استفاده از مرخصی ایام بارداری مستلزم عدم اشتغال‌به‌کار بیمه‌شده است. از طرفی پرداخت حق بیمه از طرف کارفرما به مفهوم اشتغال بیمه‌شده بوده و قاعدتاً افرادی که حق بیمۀ آنان پرداخت شده باشد، نمی‌توانند از مرخصی ایام باراداری استفاده کنند. از طرفی با توجه به این‌که سازمان تأمین اجتماعی رأساً نمی‌تواند سوابق لیست ارسالی کارفرمایان را حذف کند استفاده از مرخصی ایام بارداری در مدتی که سابقۀ بیمۀ بیمه‌شدگان پرداخت شده باشد مقدور نیست. ولیکن چنان‌چه کارفرما بلافاصله بیمه‌شدۀ مذکور را از لیست بیمۀ ارسالی حذف کند، استفاده از مرخصی ایام بارداری برای افراد مذکور صرفاً تا پایان دورۀ شش‌ماهه بلامانع است. به‌عبارتی اشتغال مجدد یا ارسال لیست توسط کارفرما در قسمتی از دورۀ مرخصی بارداری مانع استفاده از باقی‌ماندۀ مدت مرخصی بارداری نمی‌شود.
آیا مرخصی استعلاجی قبل از زایمان و حین بارداری به مرخصی شش‌ماهۀ بعد از بارداری ارتباطی دارد یا خیر؟
خیر. چنان‌چه مرخصی استعلاجی مربوط به بارداری نباشد، تأثیری در مرخصی شش‌ماهۀ بارداری ندارد ولیکن تابع شرایطی در صورت خطر سقط در زنان باردار با تأیید کمیسیون پزشکی، مدت مرخصی ایام بارداری قابل افزایش است.
آیا مدت استفاده از مرخصی ایام بارداری در سابقۀ بازنشستگی بیمه‌شده نیز محاسبه می‌شود؟
بله. مدت ایام بارداری جزء سابقۀ بازنشستگی محسوب می‌شود.
مبلغ هزینۀ ایام بارداری چگونه محاسبه می‌شود؟
مبلغ کمک‌هزینۀ بارداری، معادل دو‌سوم آخرین مزد یا حقوق بیمه‌شده با در نظر گرفتن روزهای استراحت است که بدون کسر سه‌روز اول پرداخت می‌شود. نحوۀ محاسبۀ آخرین مزد یا حقوق بیمه‌شده به این ترتیب است که کل مبالغ مشمول کسر حق بیمه که بیمه‌شده در آخرین ۹۰ روزِ قبل از استراحت دریافت کرده است، با هم جمع می‌شود و بر تعداد روزهای کارکرد بیمه‌شده در این مدت تقسیم می‌شود.
