تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
براساس مادۀ ۹۰ قانون تأمین اجتماعی، افراد شاغل در کارگاه‌ها باید قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با کارهای مرجوع را داشته باشند. به‌این‌منظور کارفرمایان موظف‌اند قبل از به‌کار گماردن آن‌ها ترتیب معاینۀ پزشکی‌شان را بدهند. درصورتی‌که پس از استخدام مشمولان قانون، معلوم شود که نامبردگان حین استخدام، قابلیت و استعداد کار مرجوع را نداشته‌اند و کارفرما در معاینۀ پزشکی آن‌ها تعلل کرده و درنتیجه بیمه‌شده دچار حادثه شده یا بیماری‌اش شدت یابد، سازمان تأمین اجتماعی تعهدات قانونی را دربارۀ بیمه‌شده اجرا کرده و هزینه‌های مربوط به آن را از کارفرما طبق مادۀ ۵۰ قانون تأمین اجتماعی مطالبه و وصول خواهد کرد. چنان‌چه معاینات اولیه به‌درستی و به‌طور کامل انجام شود، ممکن است در بعضی از موارد منجر به آشکارشدن برخی بیماری‌های نهفته فرد مانند دیابت، کبد چرب یا حتی بعضی از سرطان‌ها و... شود و شخص بتواند با مشخص‌شدن نتایج معاینات، اقدام به درمان به‌موقع بیماری خود کند. در این نوشتار ضمن پاسخ به چند سؤال، به شرح و توضیح این موضوع می‌پردازیم.
در چه مواردی ارائۀ نتیجۀ معاینات در تأمین اجتماعی الزامی است؟
تمامی بیمه‌شدگان اصلی که از تاریخ 26 مهر 1396 به بعد برای اولین‌بار در تأمین اجتماعی نام‌نویسی کرده و شمارۀ تأمین اجتماعی SSN (شمارۀ متمرکز تأمین اجتماعی) به آن‌ها اختصاص می‌یابد. در این‌گونه موارد پس از دریافت لیست حق بیمۀ آنان، دفترچۀ درمانی حداکثر با اعتبار یک‌ماهه صادر می‌شود تا نسبت به ارائۀ نتیجۀ معاینات اقدام کنند.
تمامی بیمه‌شدگان اصلی (صرف نظر از میزان سابقۀ پرداخت حق بیمه) که نسبت به تغییر شغل (در همان کارگاه یا کارگاه دیگر) اقدام کرده و درخواست صدور یا تمدید دفترچۀ درمانی را دارند، مدت اعتبار دفترچۀ درمانی آنان نیز مشابه بند یک، حداکثر یک‌ماهه خواهد بود تا نسبت به ارائۀ نتیجۀ معاینات اقدام کنند.
تمامی بیمه‌شدگان اصلی با سابقۀ اشتغال و بیمه‌پردازی کم‌تر از یک‌سال در آخرین کارگاه که برای استفاده از تعهدات کوتاه‌مدت مانند غرامت دست‌مزد ایام بیماری، بارداری، مقرری بیمۀ بیکاری، اروتز و پروتز، کمک‌هزینۀ ازدواج و... مراجعه می‌کنند باید نسبت به ارائۀ نتیجۀ معاینات اقدام کنند. ضمناً انجام معاینات مادۀ ۹۰ قانون و ارائۀ نتیجۀ معاینات بیمه‌شده‌ای که به‌واسطۀ بیماری در بیمارستان بستری باشد پس از ترخیص از بیمارستان بلامانع است.
مهلت انجام و ارائۀ نتیجۀ معاینات اولیۀ مادۀ ۹۰ قانون تأمین اجتماعی چقدر است؟
هرچند معاینات مادۀ ۹۰ قانون باید قبل از استخدام و به‌کارگیری افراد انجام شود، ولی پذیرش نتیجۀ معاینات آن‌دسته از مستخدمانی که کارفرمای آنان در طول یک‌سال اول اشتغال و بیمه‌پردازی آن‌ها مبادرت به معرفی‌شان به مراکز معاینه‌کنندۀ مورد تأیید سازمان تأمین اجتماعی برای انجام معاینات نیز کرده‌اند بلامانع خواهد بود. ضمناً چنان‌چه معاینات قبل از استخدام در موعد مقرر (حداکثر یک‌سال اول اشتغال) توسط کارفرما انجام شده، ولی تحویل شعبۀ بیمه‌پردازی نشده باشد، پذیرش آن با کنترل رعایت ضوابط بلامانع است.
آیا در صورت عدم ارائۀ نتیجۀ معاینات در مهلت مقرر، بیمه‌شدگان می‌توانند دفترچۀ بیمۀ درمانی خود را تعویض یا تمدید کنند؟
اولاً عدم انجام و ارائه معاینات مانع از دریافت لیست حق بیمه نیست. ثانیاً آن‌که در صورت عدم ارائۀ نتیجۀ معاینات در مهلت مقرر، مراتب کتباً به کارفرمای مربوطه ابلاغ شده و پس از تصویربرداری و ثبت در سیستم مربوطه (برای استفاده در صورت لزوم هنگام اعمال قانون) طبق مقررات اعتبار دفترچه‌های درمانی قابل تمدید است.
درخصوص تغییر شغل و نحوۀ انجام معاینات توضیح دهید.
منظور از تغییر شغل در پاسخ بند ۲ از سؤال یک، تغییر ماهیتی در نوع شغل است که از یک حرفه به یک حرفۀ دیگر اتفاق افتاده باشد. به‌عنوان مثال، در مشاغلی مانند آهن‌بر، آهن‌ساز، آهن‌کار، آهن‌کش و آهنگر تغییر شغلی برای بیمه‌شده محسوب نمی‌شود. هم‌چنین در صورت عدم تغییر شغل افراد، به صرف جابه‌جایی کارگاه یا تغییر کارفرما، نیازی به ارائۀ نتیجه یا تکرار معاینات پزشکی موضوع مادۀ ۹۰ قانون به شعب تأمین اجتماعی نیست، مگر آن‌که فرد شاغل بیش از یک‌سال قطع ارتباط بیمه‌ای داشته باشد. ضمناً در مواردی که معاینات بدو استخدام بیمه‌شده توسط کارفرما انجام و نتیجۀ آن، تحویل شعبۀ تأمین اجتماعی شده باشد، ولی طبق لیست ارسالی کارفرما مشخص شود که شغل بیمه‌شده تغییر یافته، در صورت تأیید مجدد، نتیجۀ معاینات توسط مراکز مجاز انجام معاینات، ضرورتی به تکرار آزمایشات مربوط به معاینات نیست مشروط به این‌که از تاریخ انجام اولین معاینات بدو استخدام بیش از یک‌سال سپری نشده باشد.
بیمه‌شدگان برای انجام معاینات اولیه بدو استخدام موضوع مادۀ ۹۰ قانون باید به چه مراکزی مراجعه کنند؟
مراکز درمانی مجاز برای انجام معاینات اولیهۀ مادۀ ۹۰ قانون تأمین اجتماعی توسط مدیریت درمان سازمان تأمین اجتماعی به شعب سازمان معرفی می‌شوند و لیست مراکز انجام معاینات در معرض دید کارفرمایان و بیمه‌شدگان شعب و کارگزاری‌های رسمی قرار می‌گیرد. ضمناً چنان‌چه در لیست ارسالی مدیریت درمان، شهرستانی فاقد پزشک مربوطه باشد، از خدمات مراکز یا پزشکان نزدیک‌ترین شهرستان استفاده می‌شود. هم‌چنین بنابر اعلام سازمان تأمین اجتماعی، اطلاعات زیر در سایت رسمی سازمان به نشانی www.tamin.ir پیش‌بینی شده است:
الف) لیست اطلاعات مراکز مجاز انجام معاینات و فرایند اجرایی آن.
ب) فرم‌های معاینات (که قابلیت چاپ دارد).
ج) تأکید بر انجام معاینات ادواری و نگهداری مستندات آن.
د) ضرورت انجام معاینات اولیۀ معلولان به‌منظور اطمینان از توانایی انجام کار آنان.
