تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
براساس قانون تأمین اجتماعی، پدر و مادر بیمه‌شده می‌توانند در صورت احراز شرایط، تحت کفالت بیمه‌شدگان یا مستمری‌بگیران قرار گیرند و از مزایای مقرر در قانون ازجمله دریافت دفترچۀ بیمۀ درمانی، استفاده از کمک‌هزینۀ پروتز و اروتز، برخورداری از تمام یا بخشی از مستمری بازماندگان در صورت فوت فرزند خود که بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر هستند، بهره‌مند شوند. در این نوشتار ضمن پاسخ به چند سؤال، به توضیحات بیش‌تری دراین‌خصوص می‌پردازیم.
بیمه‌شدۀ اصلی یا مستمری‌بگیر در چه صورتی می‌تواند والدین خود را تحت تکفل‌اش قرار داده و برایشان از تأمین اجتماعی دفترچۀ بیمۀ درمانی بگیرد؟
شرایط کلی برای تحت تکفل قراردادن والدین بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر به‌شرح زیر است:
۱. در زمان تقاضای کفالت والدین توسط بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر، سن پدر حداقل 60 سال تمام و سن مادر حداقل ۵۵ سال تمام باشد یا در صورت نداشتن شرایط سنی در زمان تقاضا، به تشخیص کمیسیون‌های پزشکی تأمین اجتماعی ازکارافتادۀ کلی باشند.
۲. در زمان تقاضای کفالت، آن‌ها (والدین)، بیمه‌شدۀ تأمین اجتماعی یا سایر صندوق‌های بیمه و بازنشستگی نباشند.
۳. والدین در تامین‌اجتماعی یا سایر صندوق‌های بیمه‌ای مستمری‌بگیر نباشند.
۴. بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر در تأمین معاش والدین نقش اساسی داشته باشد، یعنی آن‌ها بدون کمک فرزند خود قادر به تأمین معاش‌شان نبوده و در رنج و سختی باشند. (معاش در قانون مدنی به معنای تأمین وسایل و هزینه‌های ضروری و اساسی زندگی به قدر رفع حاجت با در نظرگرفتن میزان توان بیمه‌شده است. ضمن آن‌که تأمین معاش امری نسبی است و برحسب شرایط می‌تواند سطوح و درجات مختلفی داشته باشد.)
درصورتیکه یکی از والدین به‌دلیل نداشتن شرایط سنی و ازکارافتاده نبودن نتواند تحت کفالت فرزند بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر خود قرار گیرد، آیا والد دیگر با داشتن شرایط سنی می‌تواند تحت کفالت فرزند خود قرار گیرد؟
بله، در صورت دارابودن سایر شرایط، یک والد (پدر یا مادر) می‌تواند به‌تنهایی تحت کفالت فرزندش قرار گیرد. هم‌چنین مادر به‌سبب فوت همسر (پدر بیمه‌شده) یا طلاق از وی، در صورت احراز شرایط، به‌تنهایی می‌تواند تحت تکفل بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر (فرزندش) قرار گیرد.
چه مدارکی برای تقاضای کفالت بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر برای تحت تکفل قراردادن والدینش مورد نیاز است؟
۱. اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر و والدین وی.
۲. اصل و تصویر گواهی فوت (در صورت فوت پدر)
۳. اصل و تصویر طلاق‌نامه (در صورت جدایی والدین)
۴. تکمیل فرم درخواست کفالت توسط بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر و ثبت آن در دبیرخانۀ آخرین شعبۀ بیمه‌پردازی یا دریافت حقوق مستمری
پس از ارائۀ مدارک و درخواست بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر برای تحت کفالت قراردادن والدین‌اش چه مراحلی طی می‌شود؟
بازرس فنی شعبۀ حداکثر ظرف دوماه از تاریخ تقاضا، نسبت به بررسی تقاضای ارائه‌شده و انجام تحقیقات محلی و مذاکره با افراد مطلع و درنظرگرفتن میزان توان مالی بیمه‌شده و توجه به وجه غالب نیازهای اساسی زندگی (مسکن، غذا و...) و نیز در نظرگرفتن موقعیت جغرافیایی محل، نظر کارشناسی خود را در خصوص تأیید یا رد کفالت والدین توسط بیمه‌شده در قالب گزارش بازرسی به شعبه اعلام می‌کند که در صورت تأیید کفالت والدین، بیمه‌شده می‌تواند با مراجعه به شعبۀ مربوطه درخواست دریافت دفترچۀ بیمۀ درمانی برای آن‌ها کند.
آیا در صورت تأیید کفالت والدین، بیمه‌شدۀ درخواست‌کنندۀ کفالت، باید علاوه‌بر حق بیمۀ هزینۀ دیگری بپردازد؟
خیر. فقط بیمه‌شدگان مشاغل آزاد و زیرمجموعه‌های آن (مانند زنان خانه‌دار و...) برای هر یک از والدین خود که کفالت‌شان تأییدشده و برایشان دفترچۀ بیمۀ درمانی گرفته‌اند، باید حق سرانۀ درمان بپردازند. ولی برای سایر بیمه‌شدگان غیرمشاغل آزاد (اجباری، اختیاری، رانندگان، قالی‌بافان، باربران، زنبورداران، بیمه‌شدگان توافقی و...) هیچ‌گونه هزینۀ دیگری اضافه نمی‌شود.
آیا شوهر بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر زن نیز می‌تواند تحت کفالت همسر(زن) خود قرار گیرد، با چه شرایطی؟
بله. در صورت داشتن شرایط سؤال یک و تأیید کفالت وی از سوی شعبۀ محل بیمه‌پردازی یا دریافت مستمری همسرش (زن وی) می‌تواند تحت تکفل همسر خود درآید.
آیا والدین بیمه‌شده یا شوهر بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر زن، پس از فوت فرزند یا زن خود می‌توانند مدعی تحت تکفل بودن در زمان حیات وی شوند؟ با چه شرایطی؟
بله. اما این کار با استناد به مادۀ ۱۲۵۷ قانون مدنی، منوط به ارائۀ دلایل و مدارک معتبر و اثبات این امر از سوی متقاضی است. به‌این‌لحاظ به بیمه‌شدگان یا مستمری‌بگیرانی که والدین یا شوهر آن‌ها واقعاً تحت تکفل آن‌هاست و ادارۀ امور زندگی‌شان از نظر تأمین معاش توسط بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر انجام می‌شود، توصیه می‌شود در زمان حیات خود اقدام به تقاضای بررسی کفالت کنند، چراکه اثبات موضوع تحت کفالت بودن والدین بیمه‌شده یا شوهر بیمه‌شدۀ زن در زمان حیات وی پس از وفات بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر کار ساده‌ای نیست و نیاز به مدارک معتبر و کافی و تأیید بازرس فنی شعبه و کمیتۀ کفالت (با اکثریت آرا) در ادارۀ کل تأمین اجتماعی استان مورد نظر با تحقق و اجتماع تمامی شرایط قانونی دارد.
