تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
جریمۀ تأخیر در پرداخت حق بیمۀ ماهانه دودرصد و سالانه ۲۴ درصد است و تا زمانی‌که حق بیمه و جرائم مربوط به آن تأدیه نشود، جریمه‌ها کماکان ادامه خواهد یافت. جریمۀ ارسال نکردن فهرست کارکنان به شعب سازمان ۱۰ درصد است که فقط برای یک‌بار تعیین و وصول می‌شود.
توصیه‌های لازم در مورد پرداخت حق بیمه و وظایف کارفرمایان در این زمینه:
1. زمانی که قادر به پرداخت حق بیمه نیستید حتماً فهرست حق بیمه را به شعب سازمان ارسال کنید تا مشمول جریمۀ عدم ارسال فهرست حق بیمۀ کارکنان معادل ۱۰ درصد نشوید.
۲. درصورتیکه نتوانستید در موعد مقرر حق بیمه را پرداخت کنید، در اسرع وقت به شعبه مراجعه و بدهی و جرائم مربوطه را تعیین تکلیف کنید تا جریمه به ماه‌های بعد تسری نیابد و بدهی‌ها و جرائم انباشته نشود.
۳. در محاسبۀ حقوق و مزایای مشمول کسر حق بیمۀ کارکنان، افزایش‌های حقوق سالانه و تعداد روزهای کارکرد و... دقت کافی کنید. درغیراینصورت، علاوه‌بر تحمیل جریمه به کارفرما، برای دو طرف (کارفرما و سازمان) اتلاف وقت و انرژی برای اصلاح مجدد را به‌دنبال خواهد داشت.
۴. پیش از روزهای پایانی ماه فهرست کارکنان را ارائه دهید و حق بیمۀ مربوط به آن را بپردازید، تا زمان کافی برای بررسی مغایرت‌های بیمه توسط شعبه فراهم باشد و برای اصلاح آن به‌موقع به کارفرما خبر داده شود.
۵. در مورد ابلاغیه‌ها، اعلامیه‌ها و نامه‌های اداری سازمان تأمین اجتماعی دربارۀ حق بیمۀ حساس و جدی باشید و هرروز ایمیل و پیام‌های خود را کنترل کنید.
۶. زمان اعلام بدهی‌ها را در نظر بگیرید و چنانچه به برخی اعلامیه‌های بدهی اعتراض دارید یا برخی از ارقام مبهم است اعتراض خود را ظرف مدت تعیین‌شده (یک‌ماه) به شعبۀ مربوطه اعلام کنید تا در کمیسیون‌های تشخیص مطالبات مورد رسیدگی قرار گیرد. این نکته را در نظر داشته باشید که امکان اشتباه در محاسبات حق بیمه و یا اعلام بدهی وجود دارد، بنابراین در مواردی که احساس می‌کنید اشتباهی صورت گرفته حتما مورد را گزارش کنید تا در کمیسیون‌های مربوطه بررسی شود.
7. موارد ترک کار، مرخصی زایمان و بیماری و... را به‌موقع و در فهرست همانماه اعلام کنید. تعلل و سهل‌انگاری در این امر موجب وارد شدن خسارت هم به شما و هم به بیمه‌شده هنگام استفاده از خدمات درمانی و بیمه‌ای سازمان خواهد شد.
۸. گزارش حادثه را ظرف سه‌روزِ اداری به شعبۀ مربوطه و ادارۀ محل کار اعلام کنید.
9. دربارۀ تغییر قوانین و مقررات گوش‌به‌زنگ باشید و ارتباط خود را با سازمان تأمین اجتماعی همواره حفظ کنید و اطلاعات جدید را از سازمان درخواست کنید.
10. به آموزش سالانۀ کارکنان و مسئولان بخش حقوق و دستمزد و بیمه توجه کافی مبذول دارید و در به‌روزرسانی اطلاعات آن‌ها و اعزام‌شان به کلاس‌های کاربردی در زمینه‌های مذکور اهتمام ورزید.
***
در شرکتی کار می‌کنم که برای تمدید قرارداد شرط کرده‌اند باید خودم را بیمۀ خویش‌فرما کنم، بدون این‌که نامی از شرکت در بیمه برده شود! درحالی‌که من خود دفترچۀ تأمین اجتماعی دارم و تحت تکفل همسرم بیمۀ تأمین اجتماعی هستم. حتی بیمۀ تکمیلی هم دارم و نیازی به داشتن بیمه ندارم. آیا این شرکت می‌تواند اجباری برای بیمه شدن من به‌صورت خویش‌فرما داشته باشد؟
طبق قانون هرکس که در کارگاه یا شرکتی مشغول به کار می‌شود، مشمول بیمۀ اجباری است و کارفرما موظف است وی را بیمه کند. بنابراین تحمیل بیمۀ خویش‌فرما توسط کارفرما فاقد وجاهت قانونی است. بیمه‌های خویش‌فرما به‌صورت داوطلبانه توسط شخص متقاضی درخواست می‌شود و پذیرش آن منوط به آن است که شخص متقاضی در جایی مشغول‌به‌کار نباشد. درصورتیکه در جایی مشغول‌به‌کار باشد اولویت با بیمۀ اجباری است. درخواست کارفرما مبنی بر بیمه شدن به‌صورت خویش‌فرما به خاطر این است که راه شکایت کارگر را بابت بیمه نکردن مسدود کند و با بیمۀ خویش‌فرمای کارگر، پیگیری بیمه‌ای او را مخدوش کند. در ارتباط با استفاده از دفترچۀ درمان همسر نیز این نکته لازم به ذکر است که این نوع بیمه به‌صورت تبعی است و بیمۀ اصلی محسوب نمی‌شود. کسی‌که در جایی اشتغال می‌یابد تحت شمول بیمۀ اصلی قرار می‌گیرد و کارفرمایش باید حق بیمۀ او را پرداخت کند. دراین‌صورت چون هر شخص طبق قانون فقط می‌تواند یک دفترچۀ درمان پایه داشته باشد، لذا دفترچه درمانی به‌تبع همسر باید ابطال شود و دفترچۀ درمان بیمه‌شدۀ اصلی دریافت شود. هم‌چنین باید توجه داشت که تأمین اجتماعی فقط درمان و داشتن دفترچۀ درمانی نیست. درمان و خدمات مربوط به آن فقط جزئی از خدمات بیمه‌ای است.
پنج‌سال است که معلم و تحت پوشش بیمۀ تأمین اجتماعی هستم. به‌عنوان کار دوم عصرها در مطبی کار می‌کنم. سؤال من این است که اکنون که بیمه هستم و نمی‌خواهم از بیمۀ این‌جا استفاده کنم آیا بیمه شدنم در این مطب اجباری است یا نه؟
بله، درهرصورت بیمه و تأمین اجتماعی اجباری است و کارفرما موظف است کارکنان خود را بیمه کند، حتی اگر در کارگاه دیگری تحت پوشش تأمین اجتماعی قرار داشته باشند. بنابراین پرداخت حق بیمه از چند کارگاه با رعایت سقف حق‌بیمه امکان‌پذیر و رعایت آن الزامی است. مگر این‌که شخص در صندوق بیمه‌ای دیگری کسورات بیمه پرداخت کند، که درآن‌صورت لزومی به پرداخت حق بیمه به صندوق تأمین اجتماعی نیست.
از ابتدای فروردین 1394 در شرکتی به‌صورت تمام‌وقت مشغول به کار شدم، ولی برای فروردین از طرف شرکت قبلی من نیز برایم حق بیمه پرداخت شده است. مجبور شدم این مبلغ را به شرکت قبلی بپردازم. سؤالم این است که آیا می‌توانم این مبلغ را از بیمه دریافت کنم یا نه؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، چگونه؟
پرداخت حق‌بیمه از چند کارگاه با رعایت سقف پرداخت حق‌بیمه (هفت‌برابر حداقل دستمزد) بلامانع است و قابل‌استرداد نیز نیست.
از سال 1386 تا مرداد 1391 در یک دفتر خدمات ارتباطی مشغول به کار بودم، ولی کارفرما بیمه‌ام نکرد. وقتی از ادارۀ تأمین اجتماعی برای بازرسی آمدند و از کارفرما ایراد گرفتند، من را از کار اخراج کرد. من هم به ادارۀ کار منطقه شکایت کردم که رأی به نفعم صادر نشد. درنتیجه به دیوان عدالت اداری مراجعه کردم. درنهایت بابت مطالبات‌ام از قبیل حقوق معوقه، مابه‌التفاوت حقوق، عیدی و سنوات سال‌هایی که کارفرما آن‌ها را نپرداخته بود رأی صادر شد، ولی چیزی راجع‌به حق بیمه و سوابق بیمه‌ام نوشته نشده است. آیا از سال 1386 تا مرداد 1391 حق بیمه به من تعلق نمی‌گیرد؟
با توجه به این‌که در رأی مذکور راجع‌به پرداخت سنوات و عیدی و... رأی مقتضی صادر شده است، به استناد همان (که حکایت از ارتباط کاری شما با کارفرما دارد) می‌توانید در مورد احیای سوابق خود نیز اقدام کنید. در صورت تأیید کارکرد شما در دورۀ مذکور، حق بیمه و جرائم آن توسط سازمان تأمین اجتماعی از کارفرما وصول می‌شود و سابقه برای شما منظور خواهد شد.
