تامین۲۴/ دقیانوس شهری باستانی در جیرفت کرمان است. در تاریخ، دقیانوس از پادشاهان رومی بوده و اینکه چرا نام دقیانوس را بر این شهر گذاشتهاند، مشخص نیست. اما گمان میرود به خاطر گنجینههایی که به ناگاه پس از سیل عظیم سر از خاک برآوردند، این شهر تاریخی را متعلق به عهد دقیانوس خواندهاند. شهری که همان جیرفت قدیم است.
این شهر در فاصله 3 کیلومتری مرکز جیرفت واقع شده است و یکی از بزرگترین شهرهای اسلامی ایران و قطب تجاری و اقتصادی ایران در زمان سلجوقی بوده است. مارکوپولو موفق به بازدید از ویرانههای شهر تاریخی دقیانوس شد و در سفرنامه خود از آنجا بهعنوان شهری پرشکوه یاد کرد.
مسجد شهر قدیم جیرفت (دقیانوس) از کهنترین مساجد جهان اسلام است. از این مسجد با قدمت ۱۲۰۰ سال تا زمان سلجوقیان به مدت سه قرن استفاده میشد. جیرفت به علت قرارگیری در کنار هلیلرود، از مناطق جلگهای و سرسبز کرمان به حساب میآید. منطقهای که میتوان در آن چندین اقلیم متفاوت کوهستان، دشت، جلگه و حتی بیابان را در فاصله کمی از هم مشاهده کرد.
در میان داستانها و تاریخ شفاهی جیرفت حکایاتی شگفت به جا مانده است. نقل است در منطقه گدورزیا (محدوده جیرفت، کهنوج و کوهستان تا بلوچستان) تمدنی بزرگ واقع بوده است. بعد از چند شبانهروز باران سیلآسا و طغیان هلیلرود، تمامی شهرها و تمدن به زیر آب رفت و تنها یک نفر از جلگه جیرفت جان سالم به در برد و خود را به کوهستان جبالبارز رساند. در کوهستان چند چوپان نجاتیافته نیز بودند و از وی پرسیدند: «از کجا میآیی و چه خبر داری؟» مرد در پاسخ گفت: «جی رفت.» یعنی جی نابود شد. این روایت کهن که اشاره به اقلیم منطقه، نابودی شهر دقیانوس و خلأ تمدنی چند هزارساله جیرفت و همچنین نشانی از طغیانهای سیلآسای هلیلرود دارد، وجهتسمیه مشهوری بر نام «جیرفت» است.
تپههای باستانی کنار صندل در 30 کیلومتری جنوب غرب جیرفت واقع است. این تپه در کاوشهای سال ۱۳۸۱ بهعنوان سازه خشتی عظیم و یکی از عظیمترین زیگوراتهای دنیا معرفی شده که بیش از 4 میلیون خشت در آن به کار رفته است.
جیرفت تنها به کنار صندل و شهر دقیانوس خلاصه نمیشود. ۴۸ تپه و قلعه باستانی در حوزه هلیلرود و جیرفت متعلق به پیش از تاریخ تا دوران اسلامی، نشان از اصالت تمدن در این ناحیه دارد.
آثار زندگی و تمدن بشری را از دوران پارینهسنگی تا نوسنگی و فلز در جایجای نواحی جلگهای و کوهستانی آن میتوان مشاهده کرد از جبالبارز و ساردوییه تا انتهای دشتهای رودبار و قلعه گنج و جازموریان در دو طرف رودخانه هلیل و غارهای متعدد مانند غار شعیب و دامنههای کوه دوساری و... آثار تونلهای عمیق استخراج فلزات و تونلهای استخراج مس و نقره نیز در این منطقه بهوفور دیده میشود.
در نزدیکی جیرفت به سمت جنوب کرمان، در روستای قلعه گنج میتوانید اولین هتل کپری ایران را ببینید و اقامت در کپرهای منطقه کرمان و سیستان را نیز تجربه کنید.
منبع : هفته نامه آتیه نو