تامین ۲۴/ برای مثال می‌توان به نماد «فارس» اشاره کرد. این نماد در معاملات سه‌شنبه با فشار فروش از سوی یک حقوقی که بیش از یک میلیون سهم از این شرکت را به فروش رساند، به مدار منفی کشیده شد. در ادامه معاملات همین روز حقوقی‌های حامی سهم به دنبال جبران مافات برآمدند. در این شرایط با تبادل سهام در قیمت‌های بالاتر، سعی کردند قیمت پایانی این سهم را به صفر تابلو نزدیک کنند. حال این موضوع در شاخص کل نیز اثرگذار بود. «فارس» در معاملات سه‌شنبه در ابتدا میان نمادهای با بیشترین اثر منفی بر شاخص قرار داشت در ادامه اما با تعدیل افت قیمت پایانی از لیست نمادهای با بیشترین اثرگذاری بر شاخص خارج شدند. دیروز نیز این نماد مورد حمایت سهامداران حقوقی قرار گرفت تا افت‌های روز پیش از آن کاملا جبران شود.
دیگر نمادهای بزرگ بورسی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. البته این حمایت‌ها تنها در کوتاهمدت پاسخگوی فشار فروش بازار است. تداوم فشار فروش اما بر توان حقوقی‌ها در حمایت‌های چشم‌بسته غلبه می‌کند. در بازاری مثل بورس‌تهران که درصد شناوری سهام بسیار پایین است، امکان جولان برای این گروه از معامله‌گران کاملا باز است. در شرایطی که تنها روی 20 درصد از سهام ثبت‌شده (میانگین سهام شناور بورس) در بورس تهران امکان معامله وجود دارد، شاید ساخت یک کف حمایتی در کوتاهمدت چندان مشکل نباشد، اما همین بازار کم‌عمق ما بارها در سال‌های اخیر به خصوص در دوران رکود شدید با مبدا دی 92، ناکارا بودن حمایت‌های مصنوعی را به نمایش گذاشته است. در این خصوص زمانی ریزش قیمت نماد «فارس» به کمتر از 500 تومان با حمایت‌های موجود دشوار به نظر می‌رسید اما در شرایط کنونی شاهد هستیم که هجوم فروشندگان حتی احتمال شکست کف 450 تومانی را برای این سهم به وجود آورده است. در این میان در معاملات روزانه با غافل شدن حامیان سهم بعضا قیمت به زیر این کف نیز عبور کرده، با این حال در نهایت تلاش برای برگشت دوباره سهم به بالاتر از این سطح بوده است.
این دسته از حقوقی‌ها را می‌توان در دسته بازارگردان‌های یک نماد دسته‌بندی کرد. به این ترتیب زیان‌هایی که بر این سرمایه‌گذاران ناشی از این حمایت‌های مصنوعی تحمیل می‌شود (افت ارزش سهام خریداری شده در قیمت‌های بالاتر برای حمایت از سهم) از اهمیت کمتری نسبت به وظایف آنها برخوردار است. با این حال نمی‌توان تمامی حقوقی‌ها را در این دسته قرار داد زیرا برای این گروه سودهای شناسایی‌شده در پایان سال دارای اهمیت است و در صورتی‌که ارزش پرتفوی آنها افت زیادی داشته باشد احتمال خروج سرمایه‌‌های جذب‌شده از آنها وجود دارد. شاید برخی از صندوق‌های با درآمد ثابت را بتوان در این دسته قرار داد.
رفتارشناسی دسته دوم حقوقی‌ها
در هفته‌های اخیر بار دیگر خریدهای سنگین برخی از صندوق‌ها با درآمد ثابت در کانون توجه بازار قرار گرفته است. پیش از این طی گزارش‌های مختلفی به اثر سیگنال‌های ورود این صندوق‌ها بر معاملات یک سهم اشاره شد. در این خصوص می‌توان به نماد «غپاک» اشاره کرد. سیگنال‌هایی از حضور غول درآمد ثابت گنجینه آرمان‌شهر در این نماد توجه بازار را به خود جلب کرد و پیش از حضور این سهامدار در میان درصدی‌ها و قابل رصد بودن معاملات این حقوقی، این نماد رشدهای قابل توجهی را به ثبت رساند. پس از رشدهای پرشتاب این سهم به بیش از 260 تومان اما شناسایی سود از سوی نوسان‌گیران که به این سهم وارد شده بودند، قیمت سهم بار دیگر در مسیر نزولی قرار گرفت. به این ترتیب قیمت سهم بار دیگر به کمتر از 200 تومان نزول یافت. احتمال رخداد این سناریو در زمان رشدهای پرشتاب «غپاک» عنوان شده بود.
این سهم و دیگر نمادهایی که این حقوقی در آن فعالیت داشته است در ماه‌های اخیر نسبت به قیمت‌های خرید افت داشته‌اند. سرمایه‌گذاران این صندوق‌ها به دنبال کسب بازدهی ادعایی به این واحدهای سرمایه‌گذاری وارد شده‌اند. حال اینکه افت ارزش پرتفوی با خرید در قیمت‌های بالا و ریزش قیمت‌ها در ادامه نمی‌تواند سرمایه‌گذاری در سهام را توجیه کند. در این میان، باید به این موضوع اشاره کرد که میزان سود حاصل از پرتفوی (سود تقسیمی در مجامع) این صندوق در مقایسه با بازدهی مورد انتظار بسیار پایین‌تر است.
ادامه این روند چندان برای این واحدهای سرمایه‌گذاری مناسب نخواهد بود. انگیزه خرید سهام این شرکت‌ها می‌تواند کسب کرسی هیاتمدیره در شرکت‌ها باشد که در شرایط کنونی میزان سهام در این شرکت‌ها تا کف آرای لازم برای حضور در هیاتمدیره فاصله زیادی دارد. به نظر می‌رسد پس از خریدهای الزام‌آور صندوق‌ها باید در انتظار خریدهای حمایتی در ادامه نیز بود. زیرا نسبت قیمت به درآمد شرکت‌های هدف این صندوق‌ها معمولا بالا بوده و کسب سود در مجامع این شرکت‌ها انتظارات آنها را برآورده نمی‌کند. بر این اساس این شرکت‌ها دست به دامن حمایت از سهم شدند و این موضوع تا زمانی‌که یک عامل بنیادی به حمایت از سهم برآید و توانایی شناسایی سود از محل رشد قیمت سهام داشته باشند، ادامه می‌یابد. این موضوع می‌تواند ساز و کار معاملاتی بورس را بر هم بزند.
در بازار چه گذشت؟
در معاملات دیروز 696 میلیون سهم با ارزش 114 میلیارد تومانی میان معامله‌گران بازار دست به دست شد(با حذف معاملات بلوکی و اوراق مشارکت). شاخص کل هم‌وزن با رشد 4/ 0 درصدی معاملات را به پایان رساند. در این میان جهش قیمتی «قهکمت» پس از برگزاری مجمع عمومی سالانه و همچنین تعدیل مثبت 11 درصدی سود خالص این شرکت در رشد این شاخص اثرگذار بوده است. افزایش ضریب استحصال و عیار چغندر در این کارخانه در کنار استفاده از چغندر پاییزه از عوامل اصلی رشد سودآوری این شرکت بود.منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
