خیز ناتمام نفتی‌ها در بورس
شاخص کل بورس تهران طی معاملات روز گذشته با رشد ناچیز ۳۴ واحدی (معادل ۰۴/ ۰درصد) مواجه شد و به عدد ۷۷ هزار و ۲۱۷ واحد رسید.
در حال بارگذاری...
تامین ۲۴/ارزش معاملات خرد سهام و حق‌تقدم نسبت به میانگین ارزش معاملات روزانه در هفته گذشته بیش از 33 درصد کاهش یافت. به نظر می‌رسد که دلیل عمده کاهش ارزش معاملات در روز گذشته، منفی شدن قیمت‌ها در گروه خودرویی باشد. می‌توان ادعا کرد که بازار سهام تهران، این روزها در گروه خودرویی خلاصه شده است. ارزش معاملات خرد در روز گذشته بالغ بر 146 میلیارد تومان بود. در هفته گذشته ارزش معاملات روزانه گروه خودرویی به تنهایی تقریبا به این میزان می‌رسید. این موضوع نشان از آن دارد که گروه خودرو و ساخت قطعات (که تنها 6 درصد از ارزش بورس تهران را تشکیل می‌دهد) همچنان در مرکز توجه فعالان بازار سهام قرار دارد. رونق و رکود معاملات بازار سهام در گرو شرایط حاکم بر معاملات خودرویی قرار دارد. اگرچه رشد اخیر شاخص خودروییها نتوانست خودروییها را مانند گذشته در مقام لیدر بازار قرار دهد، اما ارزش معاملات بورس به شدت تحت تاثیر معاملات خودروییها قرار گرفت.
بیم و امید قراردادها و نوسان خودروییها
طی معاملات روز گذشته همزمان با افت شاخص خودروییها و متوسط قیمت‌ها در گروه خودرو و ساخت قطعات، ارزش معاملات در این گروه افت معناداری را تجربه کرد. اگرچه این گروه همچنان بیشترین ارزش معاملات را بین گروه‌های بورسی به خود اختصاص می‌دهد، اما نسبت به اوج ارزش معاملات در هفته گذشته، بیش از 60 درصد افت نشان می‌دهد. فضای معاملات گروه خودرویی، در ماه‌های اخیر، در نوع خود بسیار جالب بوده است. نوسان شدید قیمتی این گروه باعث می‌شود هر علاقه‌مند به بازار سرمایه، تحولات این گروه را به دقت دنبال کند. این گروه طی معاملات دو سال گذشته همواره مورد توجه فعالان بازار بوده است و پس از تاریخ اجرای برجام رشدی انفجاری را تجربه کرد. در این مدت همواره نوسان‌های شاخص‌ها و قیمت‌های خودرویی شدید و هیجانی بوده است.
دلیل اصلی هیجان این گروه را می‌توان در عدم شفافیت این صنعت دانست. رشد شاخص این گروه در سه ماهه پایانی سال گذشته با خبر قراردادها و تفاهم‌نامه‌هایی آغاز شد که خودروییها با شرکای خارجی خود منعقد کردند. اما بازار در آن دوره فرض را بر آن می‌گذاشت که قرارداد به زودی اجرایی شده و سودآوری خودروییها به سرعت رشد خواهد کرد. در ماه‌های ابتدای سال جاری اما، فضا تا حدودی روشن‌تر شد، بازار انتظارات خود را تعدیل کرد و قیمت‌ها رو به نزول گذاشتند. در واقع در آن دوره بازار به‌طور عملی، علم خود را به مطول بودن روند نتیجه گرفتن گروه خودروییها از قراردادهای مذکور نشان داد. شاخص گروه خودرویی که از ابتدای دی ماه سال گذشته تا ابتدای فروردین ماه بیش از 200 درصد رشد کرده بود، از ابتدای سال جاری تا اواسط شهریور بیش از 34 درصد افت کرد. از اواسط شهریور ماه پس از طی شدن یک روند نزولی 6 ماهه، معاملات سهام خودروییها همزمان با از سرگیری اعتباردهی کارگزاران دوباره گرم شد و شاخص این گروه با رشد تقریبا 20 درصدی مواجه شد. این در حالی است که به رغم انعقاد قراردادهای جدید، چشم‌انداز خودروییها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. خودروییها با فرض به سرانجام رسیدن قراردادها، در بهترین حالت از سال 98 (در مجامع سال مالی منتهی به آخر سال 97) قادر خواهند بود بین سهامداران خود سود با کیفیت تقسیم کنند. با این فرض که ایران به هاب منطقه‌ای خودرو تبدیل شود و بتواند تعداد زیادی از تولیدات خود را در بازار رقابتی بین‌المللی به فروش برساند.
برای نیل به این هدف تکنولوژی خودروییها نیاز به به روز شدن دارد، بازاریابی بین‌المللی این شرکت‌ها باید رشد کند و موانع صادرات خودرو (مانند موانع صادرات در صنایع دیگر) حذف شود. به عبارت دقیق‌تر نه تنها خودروییها باید از درون متحول شوند، بلکه باید ریسک‌های برون‌زایی که در تجارت و مالیه بین‌الملل ایران وجود دارد نیز محو شود. در خوش‌بینانه‌ترین حالت، این اهداف می‌توانند در دو یا سه سال آینده محقق شوند.
بازار داغ سهام خودروییها نشان از باور فعالان بازار به صنعت خودرو به‌رغم وجود این ابهامات و موانع دارد، اما تنها باور بازار نیست که قیمت سهام را در این گروه افزایش می‌دهد. میزان سهام شناور این صنعت در بازار نسبت به گروه‌های دیگر بالاتر است و بازار سهام این صنعت بازیگری انحصاری ندارد. حقیقی‌ها و حقوقی‌ها، هر دو روند معاملات این گروه را رقم می‌زنند و سهامداران عمده در این صنعت قیمت‌ها را کنترل نمی‌کنند. از طرف دیگر آینده این صنعت حقیقتا قابل پیش‌بینی نیست. چنانچه خودروییها بتوانند با همراهی شرکای خارجی خود تحولی در این صنعت ایجاد کنند، شاید قیمت‌های فعلی سهام خودروییها برای فعالان بازار تبدیل به حسرت شود، اما در طرف دیگر چنانچه هریک از موانع این صنعت، برنامه‌های آتی خودروسازان را با مشکل مواجه کند، قیمت‌های سهام در دوره فعلی می‌تواند بدل به سقف‌های تاریخی سهام خودروییها شود.
نکته دیگری که درباره خودروییها صادق است، تعدد اخباری است که حول این صنعت می‌چرخد. این تعدد اخبار می‌تواند تصمیم سرمایه‌گذاران را دچار انحراف کند. در واقع بخشی از فعالان بازار سهام با این استدلال سهام خودرویی می‌خرند که این صنعت دست‌کم اخبار مثبتی دارد و سایر صنایع حتی از وجود اخبار مثبت هم بهره نمی‌برند. این تصور اگرچه اشتباه به نظر می‌رسد، اما از آنجا که بخش عمده‌ای از فعالان بازار دست‌کم بخشی از سبد سهام خود را به خودروییها اختصاص داده‌اند، اخبار خودروییها زودتر دهان به دهان می‌شود. بنابراین سایر گروه‌هایی که نسبت به اخبار منفعل هستند، از یاد می‌روند.با این تفاصیل، خودروییها به دلیل بیم و امیدی که دارند نوسانات شدیدی را تجربه می‌کنند و به دلیل وجود سهام شناور بالا و همچنین نبود بازیگران عمده و انحصاری بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص می‌دهند. در شرایط فعلی هر زمان خودروییها مثبت هستند، ارزش معاملات در سایر گروه‌ها کاهش می‌یابد و هر زمان که خودروییها وارد فاز اصلاح می‌شوند، بازار به سایر گروه‌ها توجه می‌کند. در روز گذشته نیز با افت شاخص خودروییها، بازار به دنبال سایر گروه‌ها رفت.
دو قطبی پالایشی، خودرویی
طی معاملات روز گذشته و در روز خواب بازار سهام خودروییها که زمان شناسایی سود فعالانش فرارسیده بود، گروه پالایشی در مرکز توجه قرار گرفت. این گروه بیشترین رشد شاخص را در میان گروه‌های 37 گانه بورسی به خود اختصاص داد و ارزش معاملات نیز در این گروه افزایش یافت. بیشترین ارزش معاملات پس از خودروییها برای این گروه رقم خورد و شاخص کل به کمک شرکت‌های حاضر در این صنعت بیش از 100 واحد رشد کرد. به عبارت دقیق‌تر این صنعت اثر مثبت 100 واحدی را برای شاخص به ارمغان آورد. از نظر ابهامات، این صنعت دست‌کمی از خودروییها ندارد. همین موضوع سبب می‌شود که فعالان بازار معاملات پرنوسانی را برای این صنعت رقم بزنند. روز گذشته با برجسته شدن خبر طرح توسعه بنزینی پالایشگاه بندرعباس و همچنین به دلیل فضای مثبت بازار جهانی نفت، پالایشگاه‌ها دوباره مورد توجه قرار گرفتند. این در حالی است که طرح توسعه مذکور تا سال 98 اثر محسوسی روی سودآوری «شبندر» نخواهد داشت و فضای مثبت بازار جهانی نفت نیز تا حدودی شکننده است. اما سهامداران عمده پالایشی‌ها از لحاظ رفتاری با سهامداران عمده خودروییها تفاوتی اساسی دارند. در روز گذشته نیز اگرچه قدرت خریداران در نمادهای پالایشی بالا به نظر می‌رسید، اما فروشندگان هم دست رد به قیمت‌های مثبت نزدند و حقوقی‌ها نسبتا با قدرت سهام پالایشگاهی را عرضه کردند. در واقع به دلیل وجود موانع داخلی از قبیل رکود بازار داخل، نه تنها پالایشگاه‌ها در روز گذشته نتوانستند از رشد قیمت‌های جهانی بهره ببرند، بلکه گروه‌های کالایی مانند فلزات اساسی و استخراج کانه‌های فلزی نیز از رشد قابل توجه بازماندند. بازیگران عمده این صنایع، در قیمت‌ها مثبت عرضه‌کننده هستند و به نظر می‌رسد بازی دو قطبی خودرویی - پالایشی باز هم به نفع خودروییها تمام شود.
نگاهی به آمار معاملات
همان‌طور که اشاره شد، شاخص بورس در روز گذشته با رشد 34 واحدی به عدد 77 هزار و 217 واحد رسید. شاخص هموزن اما در روز گذشته با افت 15/ 0 درصدی مواجه شد. طی معاملات دیروز 872 میلیون و 226 هزار ورقه بهادار در 63 هزار و 612 نوبت به ارزش 161 میلیارد تومان در بورس تهران دست به دست شد. از این میزان 146 میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق تقدم اختصاص داشت. این در حالی است که متوسط ارزش معاملات روزانه بورس در هفته گذشته، بالغ بر 220 میلیارد تومان بود. از میان گروه‌های 37 گانه بورسی، شاخص 14 صنعت با رشد مواجه شد و در طرف دیگر نیز شاخص 19 صنعت منفی شد. بیشترین بازدهی به گروه‌های فرآورده‌های نفتی، ساخت دستگاه‌های ارتباطی، محصولات کاغذی و کاشی و سرامیک تعلق داشت. شاخص این گروه‌های به ترتیب با رشد 7/ 2، 8/ 1، 37/ 1 و 26/ 1 درصدی مواجه شدند. در طرف دیگر نیز گروه‌های قند وشکر، ساخت محصولات فلزی و محصولات چوبی بیشترین زیان را به سهامداران خود تحمیل کردند. بیشترین ارزش معاملات به گروه‌های خودرویی، فرآورده‌های نفتی و ساخت محصولات فلزی اختصاص یافت. از میان نمادها شبندر، شبریز، جم و فملی بیشترین تاثیر مثبت را برای شاخص کل رقم زدند و هریک به ترتیب شاخص را 70، 22 و 20 واحد ارتقا دادند. در طرف دیگر نیز نمادهای خساپا، فارس و فاراک بیشترین تاثیر منفی را به شاخص کل تحمیل کردند.
منبع : روزنامه دنیای اقتصاد