عیار‌سنجی افت شاخص سهام
غلبه عرضه بر تقاضای سهام که عمده نمادهای فعال بورس در اولین روز هفته را با افت قیمت مواجه کرد، در جریان معاملات روز یکشنبه هفته جاری نیز ادامه یافت و نماگر بازار سهام را با افت ۳/ ۰ درصدی مواجه کرد.
تامین ۲۴در حال بارگذاری...
تامین 24 / با قرار گرفتن شاخص در سطح 76 هزار و 509 واحدی در پایان معاملات روز یکشنبه، زیان بازار از ابتدای سال تا کنون به 6/ 4 درصد رسید. بررسی شاخص صنایع مختلف در بازه مزبور نشان می‌دهد، عملکرد 26 صنعت از نماگر بازار سهام بهتر بوده است. 11 صنعت نیز عملکرد نامناسب‌تری از وضعیت نماگر بازار سهام نمایش دادند. این صنایع حدود 45 درصد ارزش بازار سهام کشور را در اختیار دارند. در همین بازه زمانی 21 صنعت با رشد شاخص مواجه بوده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد عمده دلیل افت نماگر بازار سهام تحت تاثیر افت قیمت در نمادهای بزرگ صورت گرفته است.
اقبال به کوچک‌تر‌ها در شرایط رکودی
بررسی‌ها از عملکرد صنایع بورسی از ابتدای سال 94 تا کنون نشان می‌دهد که ۵ صنعت پربازده در این بازه زمانی مربوط به صنایع کوچکتر و عمدتا تک نماد بوده‌اند. گروه انتشار و چاپ با تک نماد «چافست»، محصولات چوبی با تک نماد «چفیبر»، محصولات کاغذی با دو نماد «چکارن» و «چکارتن»، دباغی و پرداخت چرم باتک نماد «وملی»، استخراج زغال سنگ با تک نماد «کطبس» در صدر صنایع پربازده بازار از ابتدای سال جاری قرار گرفتند. مجموع ارزش بازار 5 صنعت مزبور پایین‌تر از 2/ 0 درصد کل بازار است. این موضوع تاکیدی است بر اینکه افت قیمت در نمادهای بزرگ تر بوده که شاخص کل بورس را در مسیر نزولی قرار داده است.همان‌طور که در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» به کرات به آن اشاره شد، در شرایطی که بازار سهام در حال تجربه دوران رکودی است، معامله‌گران توجه ویژه‌ای به سهام کوچکتر و عمدتا تک نمادها نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، در دوران رکود معاملات، سهامداران توجه بیشتری به سرمایه‌گذاری روی نمادهای کوچک بازار تحت تاثیر اخبار و شایعات برای کسب بازدهی‌های کوتاه مدت از خود نشان می‌دهند. موضوعی که در دوران رکودی اخیر به کرات مشاهده شده است. سهام این شرکت‌ها تحت تاثیر فضای رکود سهام شرکت‌های بزرگ و فقدان گزینه سرمایه‌گذاری، صرفا با اخبار و شایعاتی رشدهای چشمگیری را تجربه می‌کنند و پس از مدتی تحت تاثیر فشار فروش، زیان‌های سنگینی به سهامداران خود تحمیل می‌کنند. از این رو در مورد سرمایه‌گذاری روی سهام این دست از این شرکت‌ها باید مراقب ایجاد تقاضای سفته‌بازانه و غیرواقعی در سهام این شرکت‌ها بود.
صدر‌نشینان دیروز، قعرنشینان امروز
بررسی‌ها از جدول بازدهی صنایع از ابتدای سال تا کنون نشان می‌دهد، گروه‌های ابزار پزشکی با تک نماد «آکنتور»، خودرو، ساخت دستگاه‌های ارتباطی با تک نماد «لپارس»، انبوه‌سازی و فرآورده‌های نفتی بیشترین زیان را از ابتدای سال به سهامداران خود تحمیل کرده‌اند. این در حالی است که سه گروه ابزار پزشکی و خودرو و فرآورده‌های نفتی، جزو صنایع پیشتاز بورسی در سال 94 به خصوص در سه ماه پایانی آن بودند.
افت 36 درصدی «آکنتور» از ابتدای سال
گروه ابزار پزشکی با رشد چشمگیر بیش از 774 درصدی رتبه نخست جدول بازدهی صنایع در سال 94 را به خود اختصاص داد. با این حال از ابتدای سال 95 در مسیر ریزش قیمتی قرار گرفت و 36 درصد زیان را به سهامداران خود تحمیل کرد. بخشی از دلایل افت قیمت این سهام پس از رشد اعجاب انگیز آن در سال گذشته امری طبیعی است. بخش دیگر آن نیز به دلیل ابهامات زیاد پیرامون شرکت مزبور بوده است. در سال 94، شرکت مزبور در حالی که سود هر سهم خود را 283 تومان اعلام کرده بود موفق به پوشش 1530 تومان سود در پایان سال شد و پس از آن در گزارش پیش‌‌بینی سال 95، سود هر سهم خود را با افزایش چشمگیری حدود 2507 تومان اعلام کرد. جهش سودآوری مزبور در کنار تاخیر در برگزاری مجامع این شرکت‌ها با تشدید ابهامات پیرامون این سهم فضای معاملات بازار را نسبت به سهم مزبور با بی‌اعتمادی مواجه کرد و در نهایت افت قیمت این سهم را دامن زد. برگزاری مجمع این شرکت در سال جاری چند بار به تعویق افتاد و در نهایت نیز به 25 شهریور موکول شد تا سهامداران این سهم همچنان در انتظار شفاف‌سازی شرکت باقی بمانند.
خودرو، رتبه دوم صنایع زیان‌ده
شرکت‌های خودروساز در سه ماه پایانی سال گذشته رشدهای زیادی را تجربه کردند به‌طوری که شاخص این گروه در زمستان آن سال رشد بیش از 200 درصدی را ثبت کرد. در همان بازه زمانی بارها در گزارش‌های «دنیای اقتصاد» به این موضوع اشاره شد که شتاب رشد قیمت‌ها از شتاب بهبود عوامل بنیادی بسیار جلوتر است. ضمن اینکه صرف اخبار انعقاد قرارداد با شرکت‌های خارجی توجیه‌کننده این رشد چشمگیر نیست. از ابتدای سال رشد این نمادها متوقف و در ادامه وارد مسیر نزولی شدند. در ادامه نیز گزارش‌های سه ماهه شرکت‌های مزبور وضعیت نامناسب شرکت‌ها را یک بار دیگر یادآوری کردند تا به این ترتیب، روند صعودی نسبتا پرشتاب قیمت این سهم‌ها که با توجیهات مشخص بنیادی توام نبود نه‌تنها با مشکل مواجه شود بلکه با کاهش حجم معاملات، امید‌ها برای تداوم روند صعودی در کوتاه‌مدت نیز تضعیف شود. در این باره بسیاری از کارشناسان معتقدند افت شاخص گروه خودرو در سال جاری در قیاس با رشد چشمگیر آن در زمستان رقم زیادی نبوده است.
تداوم عقب‌نشینی سودآوری انبوه‌سازی‌ها
گروه انبوه‌سازی با افت حدود 17 درصدی رتبه چهارم جدول صنایع با بیشترین زیان از ابتدای سال را به خود اختصاص داد و این امر در شرایطی محقق شد که گروه مزبور برخلاف گروه خودرویی و ابزار پزشکی، در سه ماه پایانی سال گذشته نیز شرایط مناسبی نداشته است. در حالی که انتظار برای رونق مسکن وجود داشت و نشانه‌هایی از آن نیز در اقتصاد مشاهده شد (به طور مثال افزایش 15درصدی تعداد معاملات مسکن در 5 ماه ابتدایی سال نسبت به دوره مشابه سال گذشته به چشم‌انداز خروج تدریجی مسکن از رکود اشاره دارد.) با این همه سیگنال خاصی از رونق این بازار به این شرکت‌ها مخابره نشد.شرکت‌های ساختمانی پس از تفاوت سود پیش‌‌بینی شده در گزارش‌های اولیه و پس از آن عدم تحقق آن در دو سال گذشته، برای سال جاری بودجه محافظه‌کارانه‌ای در سطح پیش‌بینی‌های امسال ارائه دادند تا جای زیادی برای امیدواری سهامداران در مقطع فعلی نسبت به تحولات مثبت در عملکرد این شرکت‌ها باقی نماند.
فرآورده‌های نفتی
نمادهای زیر‌مجموعه گروه فرآورده‌های نفتی در سه ماه پایانی سال گذشته رشدهای مناسبی را تجربه کردند تا جایی که شاخص این گروه به‌رغم ضعف شدید بازار نفت در میانه‌های سال در پایان توانست رشد 36 درصدی را در کارنامه خود ثبت کند. با این همه از ابتدای سال تا‌کنون با زیان حدود 14 درصدی مواجه بودند. باوجود بهبود قیمت نفت در سال جاری و به تبع آن تحلیل‌هایی که تحولات عمده‌ای را برای شرکت‌های فعال در این گروه پیش‌‌بینی می‌کردند، اما روند سودآوری نمادهای زیر‌مجموعه گروه فرآورده‌های نفتی نشان داد که تحلیل‌های صورت گرفته در مورد روند سودآوری این شرکت‌ها تحت تاثیر بهبود قیمت نفت تحلیل‌های دقیقی نبوده است.به عبارتی تحلیل کارشناسان از لحاظ کردن قیمت نفت در وضعیت این شرکت‌ها خیلی پیش‌‌بینی درستی نبوده است. در همین راستا انتشار گزارش پالایش نفت بندرعباس نشان داد که به‌صرف معیار بهبود قیمت نفت نمی‌توان روند سودآوری در شرکت‌های این گروه را تحلیل کرد.
افت 7/ 3 درصدی شاخص گروه بانک در غیاب بزرگان
نمادهای زیر مجموعه گروه بانکی در شرایطی زیان 7/ 3 درصدی را تجربه کرد که دارای عملکردی بهتر از نماگر بازار سهام بوده است. مجامع نمادهای زیر مجموعه گروه بانکی همچنان با نوعی ابهام همراه است. برگزاری مجامع این شرکت‌ها به دلایل متعددی از جمله رعایت نکردن استاندارد بین‌المللی، کفایت سرمایه، کنترل‌های داخلی، شفافیت و نشر اطلاعات توسط بانک مرکزی با محدودیت‌های جدی همراه شد. در این زمینه شاخص این گروه در شرایطی این افت را تجربه کرد که سه نماد عمده آن یعنی بانک تجارت، ملت و صادرات همچنان متوقف هستند. کارشناسان در این زمینه معتقدند با توجه به حجم و ارزش معاملات بالای گروه بانکی اگر سه نماد بزرگ مزبور متوقف نبودند، شاید بازدهی گروه بانکی در سطوحی پایین‌تر از رقم کنونی قرار می‌گرفت.
منبع: دنیای اقتصاد/ زهرا رحیمی