چگونه سوابق گم‌شده بیمه‌ای را زنده کنیم؟

تامین ۲۴/چهار سال است در مطب فیزیوتراپی در شیفت صبح به صورت یک روز در میان و ۵ ساعت در روز مشغول به کار هستم. حقوق سال ۹۵ من ۳۰۰ هزار تومان بود که در سال جاری به ۳۳۰ هزار تومان افزایش یافته است. آیا این افزایش درست است؟ کارفرما برای من ۱۲ روز کامل در ماه بیمه رد می‌کند، اما نمی‌دانم مبلغ آن چقدر است، کارفرما هم در این مورد چیزی نمی‌گوید. آیا امکان دارد حق‌بیمه ۱۸ روز دیگر را خودم پرداخت کنم؟ چقدر باید بپردازم؟ چه باید کرد؟

حداقل حقوق روزانه در سال 96 مبلغ 31 هزار تومان است و حقوق روزانه کارگر نباید از این رقم کمتر باشد. برای 12 روز کار در ماه رقم 372 هزار تومان محاسبه می‌شود. علاوه بر این مبلغ، به نسبت 12 روز کارکرد به شما حق مسکن به مأخذ 40 هزار تومان در ماه و بن به مأخذ 110 هزار تومان در ماه تعلق خواهد گرفت. با توجه به حقوق شما می‌توان حدس زد که دستمزد مبنای پرداخت حق‌بیمه‌تان همان حداقل حقوق است که برای 12 روز پرداخت می‌شود. حداقل حقوق در سال جاری 930 هزار تومان است. توصیه می‌کنم برای اطمینان از تداوم پرداخت حق‌بیمه به شعبه تامین‌اجتماعی مربوطه مراجعه کنید. می‌توانید 18 روز باقی‌مانده که بیمه نیستید، از طریق بیمه‌های خویش‌فرما خود را بیمه کنید. این نوع بیمه اختیاری و آزاد است و با انعقاد قرارداد با سازمان، متعهد می‌شوید خود راسا حق‌بیمه را بپردازید.

تعهدات بیمه مشاغل آزاد به چهار گروه تقسیم می‌شود. بازنشستگی 12 درصد حق‌بیمه، فوت 2 درصد، ازکارافتادگی 4 درصد و درمان با پرداخت سرانه درمان. اگر سابقه بیمه شما شامل سه تعهد اول بدون درمان است، مشکلی پیش نمی‌آید. اگر بیمه آزاد شما فقط شامل بازنشستگی است سوابق مزبور فقط برای استفاده و احراز بازنشستگی قابل‌محاسبه است و شامل ازکارافتادگی و مستمری فوت نمی‌شود.

بیمه‌های اجباری و کارگاهی بر بیمه‌های آزاد ارجحیت دارد و در صورت اشتغال در کارگاه‌های مشمول قانون کار کارفرما موظف به پرداخت حق‌بیمه کارگر خود است. بنابراین در این حالت دلیلی برای پرداخت حق‌بیمه از طریق مشاغل آزاد نیست، اگرچه منعی در این خصوص وجود ندارد.

اگر در طول مدت مذکور در جایی مشغول به کار بوده‌اید ولی کارفرما حق‌بیمه شما را پرداخت نکرده باشد می‌توانید با مراجعه به هیئت‌های حل اختلاف وزارت کار خواستار احیای سوابق بیمه خود شوید. ولی اگر در جایی مشغول به کار نبوده‌اید امکان پرداخت حق‌بیمه مدت گذشته و ایجاد سابقه بیمه وجود ندارد. برای از این به بعد نیز می‌توانید به شعبه مربوطه مراجعه و درخواست بیمه اختیاری کنید. در این صورت از زمان درخواست و موافقت سازمان با پرداخت حق‌بیمه تعیین‌شده، برای شما سابقه بیمه منظور خواهد شد.

بیمه کردن کارکنان طبق قانون کار و تامین‌اجتماعی اجباری است و کارفرما موظف است حق‌بیمه هر ماه را تا آخرین روز ماه بعد به شعب سازمان تامین‌اجتماعی پرداخت کند. نپرداختن حق‌بیمه در موعد مقرر مشمول جریمه معادل 2 درصد کل یا کسر حق‌بیمه پرداخت‌نشده می‌شود که به صورت ماهیانه منظور می‌شود. جریمه نفرستادن لیست حق‌بیمه کارکنان نیز 10 درصد است که فقط یک‌بار دریافت می‌شود. می‌توانید بابت عدم اجرای قانون کار به هیئت‌های حل اختلاف مراجعه و از کارفرما بابت نپرداختن حق‌بیمه و عیدی و حق سنوات شکایت کنید. در صورت تایید کارکرد و اشتغال، کارفرما موظف است مزایای شما را پرداخت کند. حق‌بیمه دریافتی به‌روز و براساس دستمزد فعلی شما محاسبه می‌شود. اگر در حال حاضر بیمه نیستید و در جایی اشتغال ندارید مبنای محاسبه حق‌بیمه دستمزد تعیین‌شده در هیئت‌های حل اختلاف است، در غیر این صورت حداقل حقوق سال جاری خواهد بود. علاوه بر مبلغ حق‌بیمه که کارفرما موظف به پرداخت آن کند، جریمه‌های ذکرشده نیز وصول خواهد شد.

اگر کارگاه و کارفرما مشمول قانون کار است به هیئت‌های حل اختلاف وزارت کار مراجعه کنید و از کارفرما بابت نپرداختن حق‌بیمه طبق ماده 148 قانون کار شکایت کنید. اما اگر کارفرما دولتی و کارگاه مشمول قانون کار نیست، باید به دیوان عدالت اداری مراجعه کنید و از صاحب‌کار بابت بیمه نکردن کارکنان و عدم اجرای قانون تامین‌اجتماعی شکایت کنید.

درواقع شما مشمول قانون کار و تامین‌اجتماعی هستید و بیمه کردنتان نزد سازمان تامین‌اجتماعی اجباری است. حق‌بیمه مربوطه باید به سازمان تامین‌اجتماعی پرداخت شود. موسساتی که ذکر کردید بیمه‌های تجاری هستند و با تامین‌اجتماعی متفاوت هستند. بیمه در بیمه‌های تجاری یا بازرگانی اختیاری است ولی در بیمه‌های اجتماعی بیمه اجباری است و هر کارفرمایی مقررات مذکور را اجرا نکند، مشمول جریمه می‌شود. خدماتی که در چارچوب این بیمه عرضه می‌شود شامل کلیه خدمات تامین‌اجتماعی از قبیل مستمری‌های بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی، خدمات درمانی، کمک‌هزینه پروتز و اروتز، کمک‌هزینه ازدواج، کمک‌هزینه ایام بیماری و بارداری، بیمه بیکاری، کمک‌هزینه کفن‌ودفن و... خواهد بود. لازم به توضیح است که با اشتغال و پرداخت حق‌بیمه از طریق بیمه اجباری، موضوع بیمه کفالت منتفی است و دفترچه درمانی آن باید مسترد شود.