تامین ۲۴/دکتر علی وطنی ، با اشاره به مزیت‌های کشور، افزود: تقریبا تمام استان‌های کشور از جمله تهران دارای صنایع دستی است ولی متاسفانه در سبد سوغات کشور به ویژه در شهرهای زیارتی خیلی خرید صنایع دستی به چشم نمی‌آید.
وطنی در گفت‌وگو با ایسنا، به وضعیت تولید زعفران به عنوان یکی از مزیت‌های کشور اشاره کرد و با بیان اینکه در حال حاضر 94 درصد زعفران دنیا در ایران کشت می‌شود، یادآور شد: بازار جهانی زعفران و محصولات آن در سال گذشته بالغ بر 8 میلیارد و 300 میلیون دلار بود که سهم ایران از این میزان تنها 450 میلیون دلار (5 درصد سهم بازار جهانی زعفران) می‌شود.
به گفته وی 94 درصد زعفران دنیا در ایران تولید می‌شود ولی سهم ایران از بازار فروش زعفران و محصولات آن تنها 5 درصد بوده است.
معاون توسعه فناوری معاونت علمی ابراز امیدواری کرد که برنامه‌ریزی به سمت تولید صنایع دستی و صنعتی و گیاهان دارویی حرکت کنیم تا بتوانیم به جای خام فروشی اقدام به فروش و صادرات محصولات فرآوری شده با ارزش افزوده بالاتر کنیم؛ چراکه این امر به اشتغال دانش بنیان منجر خواهد شد.
وطنی تاکید کرد: بر این اساس برازنده ما نیست که محصولاتی مانند زعفران را خام به فروش برسانیم و صادر کنیم.
وی یکی از راهکارهای ایجاد اشتغال و افزایش سهم تولید ناخالص ملی از صادرات غیر نفتی را توجه به نیروی انسانی دانست و گفت: این مساله باید در سطح جامعه تفهیم شود که با شعار نمی‌توان ایجاد اشتغال کرد؛ چراکه با شعار تنها می‌توانیم مواد خام صادر کنیم و این کاری است که تاکنون انجام می‌شده است.
ضرورت توجه به بازارهای بین المللی
معاون توسعه فناوری معاونت علمی با بیان اینکه اگر روزنه‌ای ایجاد شود همه تمایل به واردات محصولات دارند، خاطر نشان کرد: اگر محصولی از نظر قیمت و خدمات پس از فروش قابل رقابت با نمونه‌های خارجی باشد می‌تواند نیازهای بازارهای داخل را مرتفع کند ولی از سوی دیگر برای آنکه شرکت‌ها بتوانند در داخل کشور به حیات خود ادامه دهند نباید نگاه صرفا به مصرف داخل باشد و باید بازارهای منطقه و بین‌المللی نیز هدفگذاری کند.
وطنی به اقدام کشور در زمینه جذب سرمایه گذار خارجی تاکید کرد: در این راستا هر قرار دادی که با شرکتهای خارج بسته می‌شود حتما در کنار جذب سرمایه باید به انتقال فناوری و اختصاص بخشی از بازارهای جهانی برای محصولات تولید داخل توجه شود.
شرکت دانش بنیان تنها راه حل معضل بیکاری
معاون توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با انتقاد از رویکرد خانواده‌ها در خصوص اشتغال آفرینی گفت: در حال حاضر خانواده‌ها به دنبال تعداد پست‌های خالی سازمانی دولتی هستند که این رویکرد به معنای «دفن استعدادها» است.
به گفته وی افرادی که در این نوع سازمان‌های دولتی مشغول به فعالیت هستند هر گونه فعالیت کنند، حقوق خود را دریافت می‌کنند ولی اگر بر اساس اسناد ملی توسعه فناوری‌های راهبردی اقدام شود، موجب شکوفا شدن استعدادهای آنها خواهد شد؛ چراکه بر اساس این اسناد فعالیت‌ها بر اساس نوآوری و مبتنی بر فناوری است.
وطنی تاکید کرد: بر این اساس لازم است تا طبق اسناد توسعه فناوری و احصا اقدامات ملی، شرکتهای دانش بنیان تشکیل شود و از این طریق اشتغال آفرینی در کشور صورت گیرد.
وی به وضعیت صنایع فرش بافی در کشور اشاره کرد و افزود: در زمینه تولید فرش و تابلو فرش اکثرا افراد کم سواد و یا بی سواد مشغول به فعالیت هستند و اگر افراد باسواد وارد شوند و در طرح و رنگ از متخصصان حوزه‌های فناوری اطلاعات، مهندسان، علوم انسانی و نانو فناوری استفاده شود، محصول تولیدی فرشی خواهد بود که در سطح جهان رقیب ندارد.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با تاکید بر ضرورت توسعه شرکتهای دانشبنیان در حوزه‌هایی چون صنایع دستی، یادآور شد: در حال حاضر درصد زیادی از صنایع زیارتی در شهرهای مشهد، قم، ری و شیراز وارداتی است و این در حال است که بهترین اقدام برای ایجاد اشتغال، داشتن رویکرد توجه به نیروی انسانی موجود، مزیت‌های نسبی کشور و جلوگیری از خام فروشی است.
به گفته وی اگر در گذشته در سنگرهای جنگ تحمیلی اجازه ندادیم ذره‌ای از خاک کشور به تسخیر دشمن در آید امروزه هم باید مواظب باشیم که مبادا سنگرهای علم و فناوری را خالی بگذاریم.
وی با بیان اینکه با توسعه شرکتهای دانش بنیان می‌شود ایران را به عنوان کشور صادر کننده محصولات دانش بنیان استاندارد معرفی کرد، ادامه داد: در این صورت دیگر تعداد دانش آموختگان تهدیدی برای ما نیستند به شرطی که نگاه ما به تولید و اشتغال دانش بنیان باشد.
معاون توسعه فناوری این امر را در گرو تسهیل‌گری در امور شرکتهای دانش بنیان دانست و گفت: این تسهیل گری در دوجنبه اعطای تسهیلات از طریق اعطای وام و لیزینگ تسهیلات قانونی است.
وطنی با بیان اینکه در روش‌های سنتی موانعی برای صادرات وجود دارد، اظهار کرد: این موانع باید مرتفع شود و اگر این موانع تسهیل شود، به تربیت و رشد این شرکت‌ها سرعت مضاعفی بخشیده می‌شود.
پدیده مهاجرت مغزها یا فرار مغزها
معاون توسعه فناوری معاونت علمی با اشاره به پدیده «مهاجرت نخبگان از داخل به خارج کشور»، یادآور شد: هنر ما در این زمینه آن است که به نوعی بستر سازی کنیم تا مهاجرت‌ها معکوس شود و اگر فردی به هر دلیل از ایران رفته به آنها برچسب «فرار مغزها» نگذاریم، چراکه کسی فرار نکرده است و از مبادی رسمی پذیرش و ویزا دریافت کرده و این فرد به دلیل نبود زمینه مناسب به خارج از کشور رفته است.
وی با بیان اینکه این افراد اغلب در خارج از کشور یا شرکتی تاسیس کرده و یا در شرکتی مشغول به فعالیت هستند، اضافه کرد: این در حالی است که اگر بستر سازی شود تا همان کاری که این افراد در خارج از کشور انجام می‌دهند، در داخل کشور انجام دهد پدیده مهاجرت‌های معکوس خواهد شد.
معاون توسعه فناوری معاونت علمی با تاکید بر اینکه باید این بستر در کشور فراهم شود، اظهار کرد: در کنار آوردن سرمایه از خارج باید تلاش شود سرمایه‌های داخل که نیروی انسانی هستند، به خارج از کشور نروند و اگر این افراد برای کسب تجربه به خارج رفتند باید تلاش شود این سرمایه‌های فکری به کشور بازگردند.
وی حل معضلات کشور را در گرو ارائه راهکارهای مبتنی بر دانش دانست و گفت: به کمال رسیدن در گرو داشتن احساس مفید بودن است از این رو علمی مفید است که نافع باشد و نسل جوان ما راه را انحراف نرود و بر این اساس توصیه من به دانش آموزان و دانشجویان این است که با یک مدرک تنها از مدارس و دانشگاه‌ها خارج نشوند. در دانشگاه‌ها نحوه کارآفرینی را تمرین کنند و بدانند زمانی که از دانشگاه فارغ التحصیل می‌شوند چه کاری را به اتکا مغز و مهارت خود می‌توانند انجام دهند.
انتظار از دولت آینده
وطنی قشر تحصیلکرده را قشری دانست که قادر به ایجاد کارآفرینی است، و گفت: این قشرها همچنین می‌توانند به کارگاه‌هایی که به صورت سنتی تولید می‌کنند یاری برسانند و محصولات آنها را ارتقا دهند.
وی با بیان اینکه درصد بیکاران باسوادها بیش از کم سوادها است، یادآور شد: این افراد نباید منتظر این باشند که دولت‌ها به آنها بگویند چه کنند و خودش در مسیر کارآفرینی گام بردارد و دولت‌ها به آنها تسهیلات دهند. این اشتباه راهبردی است که همه انتظار دارند دولت برای فارغ التحصیلان شغل ایجاد کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه دولت آتی باید بر اساس تاکیدات مقام معظم رهبری اقدام کند، خاطر نشان کرد: توسعه شرکتهای دانش بنیان و توسعه متوازن کشور از جمله تاکیدات مقام معظم رهبری است.
وی تاکید کرد: با عملیاتی شدن ایده‌ها و استفاده از نیروی انسانی متخصص و شرکتهای دانش بنیان و فعالیت‌های دانش بنیان دیگر نباید در کشور دغدغه اشتغال داشته باشیم ولی هست.
وطنی علت وجود این دغدغه را واردات بی رویه و وجود واردات قاچاق به عنوان یکی از آفت‌های توجه به تولیدات داخل ذکر کرد و ادامه داد: به عنوان مثال در آذربایجان شرقی تصمیم گرفتند که کفش‌های وارداتی را خریداری نکنند. اگر هر استانی نسبت به آنچه که تولید می‌کند، دولت‌ها نیز از خرید و یا واردات محصول مورد نظر خودداری خواهد کرد.
معاون توسعه فناوری با اشاره به برخی از ادعاها برای ایجاد 5 تا 6 میلیون شغل بدون ارائه راهکارهای علمی، گفت: اینها تنها نشان دادن یک راه گمراه و انحرافی است و این گفته‌ها تنها بر اساس خفه کردن استعدادها است تا بگویند از بودجه خام فروشی به افراد کمک می‌کنیم تا به افراد یارانه‌ای اعطا شود تا کار نکنند و این اقدام خیانت به استعدادهای جامعه و فرزندان این کشور است.
وی این ادعا را نابود کردن منایع زیر زمینی دانست که نسل‌های آینده برای تامین انرژی خود باید دست خود را به سمت ابرقدرت‌ها دراز کند و اظهار کرد: به نظر من باید هوشمندانه و با توجه به مزیت‌های نیروی انسانی متخصص، راهکارهای علمی اقدام به اشتغال آفرینی کنیم و در این مسیر در جایی باید از مزیت نسبی بهره ببریم و در جای دیگر باید خلق مزیت شود که به نظر من بهترین راه در این زمینه توجه به اقدامات ملی ذیل اسناد راهبردی توسعه فناوری‌های است.
وطنی ادامه داد: افرادی که بدون راهکار علمی اعلام می‌کنند ایجاد شغل می‌کنند به نظر من در آینده باید پاسخگوی بیکاری نسل جوان باشند.
