تحقق شعار سال فقط وظیفه دولت نیست

محمدصادق جنان صفت
اقتصاددان

تامین ۲۴/ اقتصاد نیرومندی که به ‌اندازه کافی تولید صنعتی و کشاورزی دارد و به میزان لازم و مطابق با عرضه نیروی کار، شغل تامین می‌کند کمتر از جوامعی که تولید کافی ندارند با دردسر سیاسی و شرایط دشوار اجتماعی مواجه می‌شود. جامعه‌ای که در آن نرخ بیکاری بالاتر از استانداردهای جهانی و ملی است، به‌ویژه اگر بیکاران آن جوانانی باشند که تحصیلات دانشگاهی دارند، بدون چون‌وچرا در معرض تهدید قرار دارد و لشکر بیکاران می‌تواند دردسرهای بزرگی درست کند.

جامعه ایران در حال حاضر به دلایل گوناگون توانایی ایجاد شغل کافی برای جوانان را ندارد. نرخ بیکاری حدود ۲۵ درصد در میان جوانان که اکثریت آنها در دانشگاه‌های مختلف کشور درس خوانده‌اند، می‌تواند زمینه‌ساز بروز مشکلات عجیبی باشد. از طرف دیگر توانایی تولید صنعتی و کشاورزی ایران بدون لحاظ کردن درآمد حاصل از صادرات نفت در اندازه‌های پایین قرار دارد که نتیجه آن قدرت خرید پایین مردم و گسترش دامنه فقر است. در این وضع نامساعدی که قرار داریم، مدیران ارشد جامعه نگران هستند و می‌خواهند که از این وضع دور شویم.

مقام معظم رهبری به عنوان بالاترین فرد در اداره کشور سال‌هاست که در شروع سال جدید شعارهای سال را درباره ضرورت نیرومند شدن اقتصاد اعلام می‌کنند و امسال نیز شعار تولید و اشتغال را با هدف توجه بیشتر به این دو مقوله مهم در دستور کار قرار داده‌اند. در ایران شرایط به‌گونه‌ای است که به‌ویژه منتقدان دولت بدون توجه به توزیع قدرت در سطح و لایه‌های گوناگون تصور می‌کنند فقط نهاد دولت است که باید این شعار را محقق کند. این درست است که دولت‌های ایران دارای منابع طبیعی و ثروت آفرین هستند و علاوه بر آن قدرت قانونی برای اتخاذ سیاست‌های اقتصادی که بتواند راه را برای تولید بیشتر و کاهش نرخ بیکاری هموار کند در دست دولت‌هاست، اما واقعیت این است که در شرایط فعلی نهاد دولت تنها یکی از نهادهای قدرت اقتصادی به حساب می‌آید.

تجربه دنیا نشان می‌دهد که بخش خصوصی در ایجاد شغل و افزایش ثروت و تولید، نقش اول را دارد و باید در ایران نیز از این بخش حمایت شود تا شغل کافی ایجاد کند. علاوه بر آن در شرایط حاضر و بر پایه آمار و ارقام و اطلاعات ارائه شده، برخی نهادها مثل بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) و بنگاه‌های اقتصادی زیر مجموعه نهادهای نظامی واجد قدرت و توانایی مالی گسترده‌ای هستند که باید آنها را در مسیر تولید و اشتغال قرار دهند. پرداخت مالیات از طرف این نهادهای بزرگ کمترین انتظاری است که از آنها می‌رود. تجربه نشان می‌دهند شرایط عمومی کشورداری و اتخاذ سیاست‌های اقتصادی واقع‌بینانه، راه را برای تولید و اشتغال هموار می‌کند و دولت‌ها در این مسیر فقط سیاستگذاران خوبی هستند که راه قانونی و سیاست‌های کلی را برای نیل به اهداف مشخص کنند.

منبع: روزنامه آرمان امروز