۳ دلیل رشد بیکاری در سال‌های اخیر

تامین۲۴/ مسعود نیلی در برنامه «تیتر امشب»، سه عامل رشد جمعیت در دهه 60، مشکلات اقتصادی و افزایش تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاه را عامل وجود یک میلیون جوان ۳۵ ساله بیکار خواند و افزود: روند توسعه کشور همپای گسترش آموزش عالی نبوده است و نباید نسبت دانشجو به جمعیت کشور این قدر بالا باشد.

او گفت: در دو فصل اول امسال شاهد افزایش بیکاری در بین جوانان و افراد تحصیلکرده هستیم که نیازمند برنامه‌ریزی گسترده برای گذر از این بحران هستیم.

به گزارش روزنامه دنیای اقتصاد ، نیلی با اشاره به زمینه‌های رشد بیکاری امروز را باید از 35 سال گذشته بررسی کرد، اظهار داشت: بیکاری جوانان را باید از 35 سال پیش بررسی کرد؛ زمانی که قاعده هرم سنی جمعیت کشور را بیشتر کودکان و نوزادان تشکیل می‌دادند.

مشاور اقتصادی رییس‌جمهور افزود: در سرشماری سال 65 هرم سنی جمعیتی کشور نشان می‌دهد،د 9 میلیون و 300 نفر از این جمعیت را کودکان و نوزادان تشکیل داده اند و به همین ترتیب در 10 سال بعد در سال 75 این کودکان به سن نوجوانی رسیدند، یعنی نزدیک به 20 میلیون دانش‌آموز داشتیم که فشار زیادی به آموزش و پروش آمد.

وی تصریح کرد: در هرم سنی سال 85 پیش‌بینی کردیم جمعیت سنی 10 تا 14 سال 10 سال بعد به 20 تا 24 سال می‌رسند و در این سن با مشکل شغل روبه‌رو شدیم، اما تعداد زیادی از این جوانان با ادامه تحصیل در مراکز آموزش عالی از جویای کار و اشتغال دور ماندند. از طرفی اقتصاد کشور می‌بایست سالانه 650 هزار شغل ایجاد می‌کرد و شش درصد شغل نیاز بود تا هنگامی که این گروه به سن اشغتال می‌رسند، اقتصاد کشور آماده پذیرش بیکاران را داشته باشد.

نیلی اضافه کرد: به این تعداد جوانان 30 ساله بیکاران سال‌های قبل نیز که شانس اشتغال نداشته‌اند نیز اضافه شد و این مجموعه بیش از 9 میلیون نفری سال 65 الان به یک میلیون بیکار رسیده که عموما تحصیلکرده‌هایی هستند که عمده مشکلاتشان بیکاری و اشتغال است.

مشاور اقتصادی رییس‌جمهور گفت: متوسط ایجاد شغل از 75 تا سال 85 مقدار 650 هزار نفر پیش‌بینی بوده است و این پیش‌بینی درست بود، اما از سال 85 به بعد تا سال 91 (اوج نفراتی که به سن اشتغال و کار رسیده بودند)، اقتصاد برای آنها شغلی ایجاد نکرده است. منابع ایجاد اشتغال در دهه 80 خیلی کم بود و اشتغال ضروری شناخته نشد تا اندکی از این حجم بیکاران بکاهد.

وقتی درخواست شغل به تعویق افتاد

نیلی گفت: از سال 84 تا 90 حدود 845 میلیون دلار کشور درآمد ارزی بالایی داشتیم و با توجه به افزایش منابع کشور در اوایل دهه 90 کار خاصی برای درخواست‌کنندگان کار صورت نگرفت ولی با افزایش مراکز آموزش عالی در کشور ضربه‌گیر این حجم نیروی انسانی شد که در سن اشتغال بودند و درخواست شغل آنان را به لحاظ محصل بودن به تعویق می‌انداخت و به همین خاطر مراکز آموزش عالی کشور گسترش یافت.

مشاور اقتصادی رییس‌جمهور عنوان کرد: از نظر تعداد دانشجو در مقیاس بین‌المللی از کشورهای بسیار پیشرفته به شمار می‌رویم، ولی پیشرفت آموزش عالی به نوعی تعویق به بازار کار به شمار می‌رفت.

نیلی، برآیند نکات رشد جمعیتی از سال‌های گذشته، توسعه آموزش عالی و تعویق ورود به بازار کار و درآمد بالا و شغل ایجاد نکردن در سال‌های قبل را علت تجمیع بیکاران دانست و گفت: کودکان دهه 60 به یک مرتبه جوانان 35 ساله امروز هستند و هجوم جوانان تحصیلکرده و متقاضیان شغل، خواهان اشتغال متناسب با تحصیل و سن خود هستند.

او اضافه کرد: امروزه تعداد بیکاران دارای تحصیلات عالی 41 درصد است و این آمار نشان می‌دهد تعداد زیادی با جذب دانشگاه‌ها عملا تحصیلکرده‌هایی شده‌اند که کارآفرین نبوده‌اند. به همین دلیل امروز با هجوم یک میلیون نفری متقاضیان کار هستیم که عموما متولدین دهه 60 بوده‌اند و الان در سن 35 سالگی هنوز بیکارند و بخشی از این جمعیت که شانس اشتغال نداشته‌اند را اشکال در اقتصاد کشور می‌دانند که از سال‌های گذشته برای امروز برنامه‌ریزی آماری و پیش‌بینی کار نکرده است.

نیلی گفت: از جمعیت غیرفعال سال 93 پنج میلیون و 800 هزار نفر تحصیلات عالی داشتند که نشان می‌داد تعداد زیادی از آنها وارد بازار کار خواهند شد. یعنی آموزش عالی افراد زیادی را آموزش می‌داد و قصد دارند تعداد بیکاران را افزایش دهند؛ در حالی که نباید آموزش عالی ما با اشتغالزایی تناسب نداشته است.

وی افزود: بخش زیادی از مسایل اجتماعی ما مربوط به همین وضعیت شغلی است. او گفت: در طول هشت فصل گذشته هر فصل نسبت به فصل قبلش 308 هزار نفر به بیکاران اضافه شده و بازار کار جوابگوی این تعداد بیکار نبوده است.

مشاور اقتصادی رییس‌جمهور با اهمیت سرشماری و آمارگیری نفوس گفت: به طور متوسط کشور سالانه 50 هزار نفر متقاضی شغل داشته و این اولین بار است که یک میلیون نفر به یک مرتبه متقاضی شغل شده‌اند. این روند در دنیا و خیلی از کشورها اتفاق نیفتاده است و حدود 80 تا 100 کشور هستند و اگر بخواهید ببینید چند کشور بالای600 هزار نفر شغل ایجاد کرده‌اند، به تعداد انگشتان دست نمی‌رسند؛ البته دو کشور هند و چین به لحاظ مقیاس جمعیتی از این اتفاق به خاطر گستردگی جمعیتی استثنا هستند؛ اما در خیلی از کشورها که همین حدود جمعیت دارند، بسیار نادر بوده است.

موج سنگین ورود به بازار کار مورد توجه قرار نگرفته است

او افزود: موج سنگین ورود به بازار کار متاسفانه مورد توجه قرار نگرفته و برای آن برنامه‌ریزی نشده است؛ این موضوع امروز گریبانگیر اقتصاد کشور شده است.

مشاور اقتصادی رییس‌جمهور گفت: ایجاد 650 هزار شغل در سال برای کشور رکورد خوبی خواهد بود که جوابگوی متقاضیان کار است.

مسعود نیلی گفت: ما باید اتفاق نظر بر روی سرمایه گذاری و برنامه‌ریزی در خصوص ایجاد شغل برای سال‌های آینده و نیاز‌های جمعیتی می‌توانیم کشور را آماده پذیرش مقتضیان سال‌های بعد کنیم. ما باید در آینده هم بر رشد اقتصادی تاکید کنیم تا 650 هزار شغل در کشور ایجاد کنیم که نیاز به سرمایه‌گذاری دارد و هم مدیریت و درک درستی در جامعه ما شکل گیرد، زیرا امکان دارد تعداد بیکاران در کشور ما بیشتر هم شود.