پیامدهای جسمی و روحی خشونت علیه زنان

ترجمه از آزاده شعبانی
منبع: سازمان بهداشت جهانی

تامین ۲۴/دومین گزارش سازمان بهداشت جهانی درباره خشونت علیه زنان در سپتامبر 2016 منتشر شد.

واقعیت های کلیدی این گزارش به این قرار است:

• خشونت علیه زنان (به ویژه خشونت از سوی شریک عاطفی و خشونت جنسی) یکی از مشکلات عمده برای سلامت زنان و همچنین جز مصادیق نقض حقوق بشر زن ها است.
• آمارهای جهانی اخیر حاکی از آن است که یک سوم زنان جهان (حدود 35 درصد) در طول زندگی خود یا از سوی شریک عاطفی خود، و یا از سوی اشخاص غریبه، خشونت جنسی و یا فیزیکی را تجربه کرده اند.
• بیشتر خشونت های اعمال شده بر زنان، از سوی شریک جنسی آنها بوده است. در سراسر جهان، یک سوم زنانی (30 درصد) که درگیر یک رابطه عاطفی بوده اند از سوی شریک عاطفی خود، خشونت جنسی یا فیزیکی را تجربه کرده اند.
• در سراسر جهان، 38 درصد از موارد قتل زنان، توسط شریک عاطفی آنها صورت گرفته است.
• خشونت علیه زنان، طبیعتا اثرات منفی روی سلامت جنسی، روحی، فیزیکی و توان باروری زنان دارد و همچنین زنان را در مقابل ابتلا به بیماری ایدز آسیب پذیر می کند.
• عوامل مرتبط با افزایش خشونت ورزی نسبت به زنان عبارتند از : سطح آموزش پایین، رفتار نامناسب با کودک یا در معرض خشونت خانواده بودن، استفاده از الکل، نگرش پذیرش خشونت و نابرابری جنسیتی.
• عوامل مرتبط با تجربه خشونت جنسی از سوی شریک عاطفی همچنین عبارتند از: سطح آموزش پایین، تجربه خشونت از سوی والدین، سواستفاده جنسی در دوران کودکی و نگرش پذیرش خشونت جنسی و نابرابری جنسیتی.
• در محیط های با درآمد بالا، شواهد حاکی از آن است که برگزاری برنامه های آموزشی در مدارس، می تواند در کاهش میزان خشونت های جنسی در میان جوانان اثر گذار باشد.
• در محیط های با درآمد پایین، راهکارهایی همچون تدارکات مالی، با آموزش هایی در زمینه برابری جنسیتی و با یک سری مهارت های ارتباطی در سطح جامعه ترکیب شده است.
• شرایطی که طی درگیری، پس از درگیری یا به خاطر جایگزین کردن شریک عاطفی رخ می دهد، می تواند میزان خشونت را تشدید کند و اشکال مختلف خشونت علیه زنان را تشدید کند.

تعریف خشونت علیه زنان

سازمان ملل متحد، خشونت جنسیتی را اینگونه تعریف می کند: هر عمل خشن جنسیتی که منجر به صدمات روحی، جنسی یا فیزیکی یا درد و رنج در زنان شود از جمله، تهدید به اعمال خشونت آمیز، سلب خودسرانه زن از آزادی چه در حوزه خصوصی و چه در حوزه عمومی، مصداق خشونت جنسیتی است.

خشونت از سوی شریک عاطفی به رفتاری اشاره دارد که از سوی شریک عاطفی الان یا شریک پیشین فرد صورت می گیرد که موجب آسیب جنسی، جسمی و یا روانی در فرد می شود از جمله، تجاوز فیزیکی، آزار جنسی، سواستفاده فیزیکی و یا رفتارهای کنترل کننده.

خشونت جنسی، هر نوع عمل جنسی است که در راستای دستیابی به یک فعل جنسی و یا تهدید به انجام یک رابطه ی جنسی از سوی هر شخص و در هر محیطی، صورت گیرد مثل هتک حرمت کردن و تجاوز به عنف.

گستره مساله

بررسی های صورت گرفته از قربانیان خشونت جنسیتی، اطلاعات دقیقی را درباره شیوع خشونت از سوی شریک عاطفی و خشونت جنسی در محیط های غیرتنش آمیز عرضه کرد. اولین گزارش سازمان بهداشت جهانی درباره بهداشت زنان و خشونت های خانگی علیه زنان در سال 2005 و در 10 کشور با درآمد پایین و متوسط و از میان زنان سنین 15-49 صورت گرفت که بدین شرح بود:

• طبق این گزارش، 15 درصد زنان در ژاپن و 7 درصد زنان در اتیوپی در طول زندگی خود، خشونت جنسی و فیزیکی را از سوی شریک عاطفی خود تجربه کرده اند.
• حدود 3. 0 تا 5. 11 درصد از زنان، خشونت جنسی را از 15 سالگی، توسط شخصی غیر از شریک عاطفی خود تجربه کرده اند.
• طبق این گزارش، اولین تجربه جنسی 17 درصد زنان در روستاهای تانزانیا، 24 درصد در مناطق روستایی پرو و 30 درصد در مناطق روستایی بنگلادش، با زور و اجبار بوده است.

عوامل خطرزا

عومل مرتبط با شریک جنسی و خشونت جنسی در فرد، خانواده و جامعه شکل می گیرد؛ برخی از این عوامل با ارتکاب خشونت، برخی با تجربه خشونت و برخی نیز با هر دو در ارتباط هستند.

عوامل خطرزا هم برای کسی که مرتکب خشونت جنسی می شود و هم کسی که آن را تجربه می کند عبارتند از:

• سطوح پایین آموزشی (هم برای ارتکاب خشونت جنسی و هم تجربه آن)
• در معرض بدرفتاری قرار گرفتن در دوران کودکی(هم برای ارتکاب و هم تجربه)
• نظاره خشونت های خانگی(ارتکاب و تجربه)
• اختلال شخصیتی ضداجتماعی(ارتکاب)
• مضرات استفاده از الکل(ارتکاب و تجربه)
• داشتن شرکای عاطفی و متعدد یا خیانت به همسر(ارتکاب)
• داشتن نگره پذیرش خشونت جنسی و نابرابری جنسیتی(ارتکاب و تجربه)

عواملی که به طور اختصاصی با خشونت شریک عاطفی همراه هستند، عبارتند از:

• سابقه خشونت
• اختلافات زناشویی و نارضایتی
• مشکلات در برقراری ارتباط گرم و صمیمانه میان زوجین

عواملی که به طور اختصاصی با ارتکاب خشونت جنسی مرتبط هستند عبارتند از:

• داشتن اعتقاداتی درباره ی اصالت خانوادگی و عفت جنسی
• داشتن تفکراتی درباره حقوق جنسی مردان و نیز ضعف قانونی جدی درباره خشونت جنسی.

پیامدهای بهداشتی

خشونت جنسی مشکلات کوتاه مدت و بلند مدت جدی را برای سلامت جسمی، روانی،جنسی و توان باروری زنان و نیز برای بازماندگان و فرزندانشان به وجود می آورد و همچنین هزینه های اقتصادی و اجتماعی زیادی را در پی دارد.

• خشونت جنسی علیه زنان می تواند نتایج مرگباری همچون قتل و خودکشی را نیز در پی داشته باشد؛ همچنین خشونت جنسی می تواند منجر به آسیب دیدگی زنان شود چراکه 42 درصد از زنانی که خشونت جنسی را تجربه کرده اند، اذعان کرده اند که دچار صدمات جدی شده اند.
• خشونت جنسی علیه زنان می تواند منجر به بارداری های ناخواسته، سقط جنین، مشکلات زنان و زایمان، عفونت های مقاربتی همچون ابتلا به بیماری ایدز شود.
• تجربه خشونت جنسی در دوران بارداری نیز همچنین می تواند منجر سقط کودک، تولد کودک مرده، زایمان زودرس یا تولد نوزادان با وزن کم را افزایش دهد.
• خشونت جنسی علیه زنان می تواند منجر به افسردگی، استرس، مشکلات خواب، اختلالات در زمینه خوردن، اختلالت عاطفی و نیز اقدام به خودکشی شود.
• اثرات بهداشتی خشونت جنسی، شامل سردرد، درد پشت، درد کمر، فیبرومیالژیا، اختلالات گوارشی، محدودیت حرکتی و در کل کاهش میزان سلامت فرد شود.
• خشونت جنسی به ویژه در دوران کودکی، می تواند به افزایش مصرف سیگار، مواد مخدر، سومصرف الکل و رفتارهای پرخطر جنسی در زندگی آینده آنان شود و با ارتکاب خشونت از سوی مردان و پذیرش خشونت از سوی زنان در آینده، در ارتباط است.

اقدامات سازمان بهداشت جهانی

• تهیه یک سری مستندات در زمینه میزان و نوع خشونت علیه زنان در محیط های مختلف و در جوامع متفاوت و حمایت از کشورها برای اندازه گیری و بررسی دقیق میزان خشونت صورت گرفته در کشور و عواقب صورت گیرد. این بررسی ها و اندازه گیری ها برای درک اهمیت این مشکل و آگاهی از میزان گستردگی آن و شروع به اقدام در کشورها بسیار حائز اهمیت است.
• تقویت تحقیق ها و ظرفیت های پژوهشی در زمینه میزان خشونت خانگی علیه زنان.
• گسترش رهنمودهای لازم در زمینه خشونت های جنسی صورت گرفته از سوی شریک عاطفی برای پیشگیری از خشونت جنسی و نیز تقویت واکنش های بهداشتی به چنین خشونت هایی.
• انتشار اطلاعات و حمایت از فعالیت های ملی برای بهبود بهداشت و حقوق زنان و پیشگیری از خشونت علیه زنان.
• حمایت از کشورهایی که بخش بهداشت و سلامت را از طریق اجرای دستورالعمل های سازمان بهداشت جهانی، در زمینه خشونت علیه زنان تقویت کرده اند.
• همکاری با سازمان ها و نهادهای بین المللی برای کاهش یا ازبین بردن خشونت در سطح جهانی.