اوقات فراغت یکی از عناصر تعیین کننده در تحکیم بنیان خانواده محسوب می شود که علاوه بر حصول آرامش روحی و روانی خانواده، در تقویت الزامات زندگی اجتماعی همچون حس مسئولیت پذیری، احترام متقابل و روحیه تعاون اثر گذار است.
تامین 24 / اوقات فراغت نقش موثر و حائز اهمیت در آرامش روانی انسان ایجاد می کند و فقدان و خلاءآان در زندگی،فرد را به روزمرگی و در نهایت اختلالاتی دچار می کند که جبران و رفع آن مستلزم زمان و هزینه های بسیاری خواهد بود.
کارشناسان و متخصصان علوم رفتاری و روانشناسی معتقدند،یکی از عوامل اصلی در حصول بهداشت روانی جامعه معطوف به اوقات فراغت می شود و این عنصر شادی بخش در تحکیم و انسجام بنیان خانواده نیز بسیار اثر گذار و تعیین کننده به شمار می رود.
اساسا انسان تمایل دارد بعد از انجام امور روزمرهِ اجباری،مقطعی را به گذران امور دلخواه خویش اختصاص دهد و بعد از یک فعالیت سخت،مستمر و طولانی تامین این نیاز جدی،از ضروریاتی است که تقریبا فردی را نمی توان یافت که علاقه و تمایلی به این امر نشان ندهد.
چگونگی و نحوه گذراندن اوقات فراغت به عوامل متعددی همچون فرهنگ،شرایط اجتماعی،روحیات و خلقیات شخصی،علاقه ها و تمایلات،توانمندی و بضاعت اقتصادی و ابسته است و به تعبیری هر کدام از مولفه های فوق به فراخور شرایط در کمیت و کیفیت پرداختن به این موضوع موثر است.
از پرورش روحی و جسمی تا پیشگیری از انحرافات اجتماعی
صدیقه نوبهار،کارشناس علوم رفتاری و روانشناس در گفت و گو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،با اشاره به اهمیت اوقات فراغت و ضرورت لحاظ کردن آن در زندگی اظهار داشت:یکی از عوامل موثر در پرورش قوای جسمانی،روحی و فکری و رفتاری انسان ها را باید در اوقات فراغت جستجو کرد و هر آنچه به این موضوع بیشتر توجه شود به همان میزان ضریب بروز انحرافات اجتماعی کاهش می یابد.
وی افزود:البته لازمه حصول چنین ثمرات سازنده ای،برنامه ریزی دقیق و هوشمندانه است در غیر اینصورت،این اوقات می تواند به معضل و روزنه ای برای ورود به آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی مبدل شود.
نوبهار گفت:کم نیستند جوانانی که در اوقات فراغت خویش به اعمال هنجار شکنانه و بعضا غیر فرهنگی و غیر اخلاقی مبادرت می ورزند و به واقع باید گفت چنین افراد و گروه هایی مسیر اوقات فراغت را به اشتباه می پیمایند.
روانشناس و کارشناس علوم رفتاری عنوان کرد:هدفمندی سازنده یکی از عوامل تاثیرگذار در ارتقای نتایج و ثمرات اوقات فراغت محسوب می شود و این نکته ظریف ضرورتی است که باید به نحوی شایسته مد نظر قرار گیرد.
وی افزود: پرداختن به امور بی هدف و کور یا باری به هر جهت از آسیب های اوقات فراغت محسوب می شود که زمینه لغزش و انحراف را تشدید می کند.
نوبهار با اشاره به نقش بسیار سازنده و تاثیر گذار اوقات فراغت در تحکیم بنیان خانواده و انسجام فزاینده تار و پود این نهاد تعیین کننده(خانواده) در رشد و پویایی جامعه، عنوان کرد:برخی گمان می کنند نتایج اوقات فراغت صرفا در دایره فردی و شخصی قابل تعریف است،اما در واقع،نتیجه و اثر بخشی این مولفه خطیر در نظام خانه و خانواده ها نیز بسیار حائز اهمیت است و در دوام و قوام و پویایی حاکم بر این نهاد بسیار موثر به شمار می رود.
وی افزود: نکته ظریف و برجسته در تحقق اهداف و حصول ثمرات اوقات فراغت به تطابق طراحی آن با نیازهای خانواده باز می گردد.
روانشناس و کارشناس علوم رفتاری عنوان کرد: به واقع خانواده به مجموعه ای از افراد با ارتباطات سببی یا نسبی اطلاق می شود که د در دایره ای وسیع و با در کنار هم قرار گرفتن با یکدیگر، جامعه را شکل می دهند و به تعبیری باید گفت تامین نیازهای خانواده در دامنه ای گسترده تر،نیازها و الزامات جامعه را در سطح کلان مرتفع می کند.
نوبهار گفت: آنچه که باید بزرگان خانواده به عنوان هادیان مسیر حرکتی اعضای خانوار مورد توجه قرار دهند به وجه اشتراکات و علائق فرد فرد اعضای خانواده معطوف می شود و به واقع باید پرداختان به امور و تفریحات اوقات فراغت به نحوی تنظیم شود که تامین کننده نیاز های روحی و روانی حداکثری اعضای خانوار باشد.
وی افزود: حفظ محبت و دوام ارتباطات عاطفی،یکی از نتایج اوقات فراغت غنی در نظام خانواده است و به تعبیری دورهمی هایی که بواسطه حضور اعضای خانواده در کنار یکدیگر محقق می شود،به همدلی و تعامل عاطفی بسیار سازنده ای منتهی می شود که تنش زدا و آرامش خواهد بود و طبیعتا هر آنچه تنش ها در خانواده کاهش یابد به همان میزان پایه های چنین خانواده ای مستحکم تر خواهد شد.
اوقات فراغت،عرصه ای برای آموزش،تعاون و مسئولیت پذیری خانواده
حمیده بروجردی،پژوهشگر و محقق مسائل اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، در واکاوی ثمرات اوقات فراغت در تحکیم بنیان خانواده عنوان کرد:برخی گمان می کنند اوقات فراغت صرفا به مقطع و بازه زمانی گفته می شود که صرفا باید آن را گذراند،اما کیفیتِ این گذرانِ وقت نکته بسیار حائز اهمیتی است که کم توجهی به آن،به بِطالت منتهی خواهد شد.
وی افزود:اوقات فراغت علاوه بر فرصتی برای تجدید قوا،عرصه ای موثر در آموزش خانواده،مسئولیت پذیری و تقسیم کار محسوب می شود که هر کدام در تحقق اهداف کلان و میان مدت و بلند مدت خانواده تاثیرگذار خواهد بود.
بروجردی گفت: در نظر گرفتن علاقه های فردی،هم افزایی و همگرایی،روحیه تعاون و همکاری،مسئولیت پذیری و تقسیم کار از نکات ظریفی است که هر کدام به انحای مختله در اوقات فراغت و سرگرمی ظهور و بروز پیدا می کند واین عرصه آزمونی است که می توان با اتکای به آن هماهنگی،نشاط و مناسبات میان اعضای خانواده را تقویت کرد.
وی افزود: نشاط و آرامشی که در اوقات فراغتِ هدفمند و سازنده جاری و ساری می شود رفع کننده بسیاری از ناملایمات و فشارها و استرس های روزمره زندگی است و مجموعه این عوامل آنچنان سازنده و اثر بخش است که با قاطعیت می توان گفت اثرات معجزه آمیز آن در بقای اجتماعی خانواده نیز غیر قابل انکار و کتمان است.
پژوهشگر و محقق مسائل اجتماعی در خاتمه یادآور شد:حصول این ثمرات منوط به آموزش صحیح است که در این میان نقش رسانه ها بخصوص رسانه ملی و نهادهای آموزشی بسیار برجسته است و می طلبد رسانه ها و ارکان پرورشی و تربیتی کشور به نحوی ویژه به آموزش صحیح غنی سازی اوقات فراغت برای مخاطبان خود که آحاد جامعه هستند همتی مضاعف را لحاظ کنند.
منبع : باشگاه خبرنگاران جوان