تامین۲۴/ هر‌چند بسیاری از کارشناسان انتظار تعدیل‌های مثبت و پوشش مناسب بودجه را در گروه‌های کالایی به دلیل بهبود وضعیت بازارهای جهانی و نرخ ارز بیش از سایر گروه‌ها داشتند اما دیگر گروه‌های بورسی نیز گزارش‌های مناسبی را به بازار ارائه کردند. این گزارش‌ها به‌طور عمومی از بهبود قابل‌توجه عملکرد شرکت‌ها نسبت به پیش‌بینی‌های اولیه حکایت داشت. عمده دلیل این وضعیت مثبت تحت‌تاثیر بهبود وضعیت تولید و فروش شرکت‌ها صورت گرفته است. گزارش‌های فصلی 207 شرکت فعال در بورس تهران را مورد بررسی قرار گرفته است(جدول مربوط به گزارش فصلی این شرکت‌ها در صفحه 22 منتشر شده است). «دنیای اقتصاد» در این گزارش به بررسی گزارش‌های فصلی شرکت‌های بورسی به تفکیک صنعت از منظر 5 کارشناس بازار سهام پرداخته است.

گزارش‌های 9 ماهه مطلوب در اکثر گروه‌ها

ولید هلالات، کارشناس بازار سهام: شرکت‌های پذیرفته شده در بورس ملزم به ارائه گزارش در بازه‌های 3ماهه هستند و با توجه به اینکه اکثریت شرکت‌ها، سال مالی منتهی به اسفند دارند، شاهد سیل عظیمی از گزارش‌های 9ماهه در واپسین روزهای دی ماه بودیم. عواملی همچون تغییرات غیر‌قابل پیش‌بینی نرخ ارز و همچنین رشد همه‌جانبه بازارهای کالایی در سطح جهانی باعث شد تا شاهد گزارش‌های 9ماهه مناسبی در گروه‌های مرتبط باشیم که البته از دید تحلیلگران بنیادی قابل پیش‌بینی و قابل سنجش بوده است. برخی گروه‌ها که ارتباطی با بازارهای کالایی ندارند نیز توانستند به واسطه برخی تحولات شرایط خوبی را در گزارش فصلی خود به نمایش بگذارند. از جمله گروه‌های غیر مرتبط با بازار جهانی به گروه رایانه، سیمان و قند می‌توان اشاره کرد. در گروه رایانه‌ «رتاپ» و «رکیش» به واسطه افزایش حجم یا متوسط درآمد تراکنش‌ها به تعدیل مثبت مناسبی رسیدند. نسبت قیمت به درآمد این سهم‌ها در محدوده نسبتا مناسبی است.

سیمانی‌ها به‌عنوان یک گروه پر‌جمعیت از لحاظ تعداد نماد شناخته می‌شوند. طبق گزارش‌های ماهانه وضعیت فروش شرکت‌های سیمانی بهبود یافته بود. البته قطعی گاز و برخی شرایط مشابه از دی‌ماه منجر به کاهش فروش مقداری در فصل زمستان شد، از این‌رو سیمانی‌ها که در پاییز عملکرد خوبی داشتند به‌نظر نمی‌رسد عملکرد مناسبی در زمستان داشته باشند. این امر سبب شده که بازار با احتیاط بیشتری با این گزارش‌ها رفتار کند. در گروه قندی نیز افزایش سطح زیر کشت و همینطور افزایش میزان برداشت و تولید شکر از چغندر باعث شده تا عموم این شرکت‌ها به تعدیل مثبت دست یابند. هرچند بر اساس خبرها چنین موضوعی انتظار می‌رفت اما کمتر کسی به تعدیل مثبت عملیاتی قندی‌ها امیدوار بود. درخصوص شرکت‌های متاثر از نرخ دلار و بازارهای کالایی، وضعیت شرکت‌های گروه شیمیایی، فلزات اساسی و استخراج کانه‌های فلزی باید به‌صورت مجزا مورد بررسی قرار گیرند.

استارت افزایش نرخ در هر سه بازار، توسط زغال‌سنگ زده شده است.با افزایش قیمت زغال‌سنگ در سطح جهانی، بهای تمام شده تولید فولاد و برخی محصولات پتروشیمی در دنیا افزایش یافت و قیمت‌های فروش این محصولات را بالا برد. ترامپ هم با ارائه برنامه‌های اقتصادی خود شرایط را برای بازار فلز روی و مس بهتر کرد. در گروه کانه‌های غیر‌فلزی، با توجه به اینکه نرخ زغال‌سنگ و سنگ‌آهن در بازار داخلی ایران ضریبی از نرخ شمش فولادی است، وقتی فولاد در جهان با افزایش قیمت همراه شد، نرخ فروش زغال‌سنگ و سنگ‌آهن ایران هم رشد کرد و چه بسیار شرکت‌هایی در این گروه که از این تحولات تاثیر مثبت با اهمیت دریافت کردند.

در گروه فلزات اساسی که فولاد‌سازها و صنایع سرب و روی به همراه مس در آن طبقه‌بندی می‌شوند، با چنین فضایی طبیعی است که شاهد تعدیل‌های مثبت‌ و گزارش‌های مثبت باشیم. تحلیلگران جهانی بر این باورند که روند قیمت جهانی مس و روی به دلیل محدود ماندن عرضه در سال 2017 صعودی خواهند ماند. همچنین توقف فعالیت برخی کارخانه‌های فولادساز چینی در هفته‌های اخیر باعث شد که قیمت محصولات فولادی در بازارهای بزرگی همچون چین تا 7درصد رشد کند. این عوامل نشان می‌دهد که گزارش‌های مثبت 9ماهه در فصول بعدی هم می‌تواند تکرار شود. در بازار جهانی پتروشیمی، برخی فرآورده‌های پتروپالایشی همچون بوتان و پروپان رشد قیمتی با‌اهمیتی را تجربه کردند وبا توجه به وابستگی متانول و اوره به زغال‌سنگ، قیمت این محصولات رشد کرد و شرکت‌های فعال در این صنعت با رشد سود همراه شدند و هم‌اکنون شاهد گزارش‌های فصلی مناسب این شرکت‌ها هستیم. به‌طور کلی، اقتصاد ایران تا حد بسیار زیادی کالا محور است و خدمات سهم کمتری در آن دارد. زنجیره تولید در ایران، عمدتا در مراحل ابتدایی قرار دارد، بنابراین از افزایش قیمت جهانی تاثیر مثبت با اهمیتی می‌گیرد. عموم شرکت‌های بازار سرمایه ایران که ارزش بازار بزرگی دارند هم در صنعت فلزات اساسی و پتروشیمی قرار دارند و همه اینها باعث می‌شود در فضای رشد قیمت‌های جهانی، بخش با‌اهمیتی از شرکت‌های بورسی ایران روند صعودی سودآوری را تجربه کنند. مادامی که قیمت‌های جهانی در سطوح فعلی باقی بماند، طبیعی است که انتظار گزارش‌های 12ماهه مثبتی نیز داشته باشیم.

عدم اقبال بازار به گزارش‌های مناسب خودرویی

حسام حسینی، کارشناس بازار سهام: شرکت‌های خودرویی گزارش‌های 9 ماهه خود را تحت تاثیر شرایط مناسب تولید و نسبتا مناسب فروش روانه بازار کردند. بهبود وضعیت این شرکت‌ها نسبت به شرایط نامناسب سال گذشته مشهود است اما نکته جالب، عدم اقبال بازار به گزارش‌های این شرکت‌ها است که دلایل آن را می‌توان در رشد قیمت سهام شرکت‌های زیرمجموعه این گروه در سه ماه پایانی سال جست‌وجو کرد.بر این اساس ایران خودرو در 3 ماه سوم امسال متوسط تولید ماهانه 60 هزار دستگاه و فروش 55 هزار دستگاهی را تجربه کرده است. این مقادیر تولید و فروش ماهانه جزو بهترین مقادیر در سال‌های اخیر خصوصا در این فصل است. به نظر می‌رسد شرایط متنوع پرداخت اقساطی خرید خودرو و انتظارات تورمی مصرف‌کننده منجر به تقاضای مناسب در این فصل شده است. با این حال اگر به دنبال تاثیرات سود و زیانی این بهبود تولید و فروش برویم، تقریبا دست این خودرو ساز را خالی می‌یابیم. جایی که حاشیه سود ناخالص در دوره‌های 3 ماهه در حال کاهش است.حاشیه سود ناخالص ایران خودرو برای دوره‌های 3 ماهه از ابتدای سال به ترتیب 18درصد، 8درصد و 8درصد درنظر گرفته شده است. در واقع موجودی ارزان در ابتدای سال که با مواد اولیه ارزان قیمت در اواخر سال گذشته خریداری شده بود، حاشیه سود بالایی را در 3 ماه نخست امسال رقم زد. به نظر می‌رسد در شرایط فعلی از یکسو رشد نسبی قیمت‌های جهانی در ماه‌های اخیر و رشد ارز در داخل و از سویی دیگر افزایش معمول 15درصدی هزینه‌های دستمزد و سربار فشار بالایی را بر قیمت‌های تمام شده محصولات در سال آینده وارد کند. بنابراین انتظار می‌رود کشمکش‌های خودرو سازان بر سر افزایش نرخ در سال آینده از نتایج تغییرات فعلی باشد.

بنابراین اگرچه ایران خودرو شاهد تعدیل مثبت سود 78 ریالی به 122 ریال و همچنین امکان مجدد تعدیل تا 200 ریال در صورت فروش برخی شرکت‌های سرمایه‌پذیر را دارد، اما وضعیت مبهم سود سال آینده از یکسو و همچنین نسبت بالای قیمت به درآمد هر سهم هنوز جذابیت جدی را به لحاظ بنیادین ایجاد نمی‌کند. شرکت سایپا نیز شاهد تولید بیش از 120 هزار دستگاه و فروش حدود 110 هزار دستگاه خودرو بود. اما این بهبود تولید و فروش عملا در سود خالص شرکت نمایان نیست.به این معنی که رشد هزینه‌ها در برابر بهبود تولید و فروش شرایط خنثی را به لحاظ عملکرد سود و زیان نشان می‌دهد. اما شاید بهترین تغییرات نسبت به سال گذشته را در پارس خودرو بتوان یافت، جایی که رشد تولید و فروش با ارائه محصولات جدید و رشد حاشیه سود و کنترل هزینه‌های مالی توانسته شرکت را از زیان سنگین سال‌های قبل برهاند. در مجموع می‌توان گفت اگرچه شرایط خودرویی‌ها نسبت به سال قبل مشهود است، اما همچنان سود خالص ناچیز این شرکت‌ها نمی‌تواند قیمت‌های فعلی را جذاب سازد. به این ترتیب افزایش سود ناخالص این شرکت‌ها با افزایش هزینه‌های مالی سنگین به یغما می‌رود که این مساله با احتساب رشد اجتناب‌ناپذیر هزینه‌ها در سال آینده، نمی‌تواند پیامد مطلوبی در بر داشته باشد.

واکاوی گزارش‌های فصلی بانک‌ها و بیمه‌ای‌ها

بهزاد گلکار، کارشناس بازار سهام:گزارش‌های 6ماهه صنعت بانکی همانگونه که انتظار می‌رفت با تعدیلات منفی شدید همراه بود. این مساله ناشی از اعمال ذخایر توسط بانک‌ها برای کفایت سرمایه و پوشش بدهی‌ها بود که توسط بانک‌مرکزی رعایت آن برای بانکی‌ها ملزم شد. امری که به توقف طولانی‌مدت این نمادها و زیان‌ده شدن آنها انجامید. با توجه به این موضوع انتظار می‌رود گزارش‌های دوره‌ای آتی این صنعت یعنی گزارش‌های 9 ماهه نیز با وضعیت ناخوشایندی همراه باشد. در واقع شرایط مطلوبی در انتظار این نمادها نخواهد بود مگر اینکه بانک مرکزی در تصمیم خود مبنی بر ذخیره‌گیری تجدید نظر کند. بانک‌ها از محل عملیات بانکی همانند گذشته دچار زیان هستند و اکثر آنها از محل سایر سرمایه‌گذاری‌ها و سایر دارایی‌ها، سود شناسایی می‌کنند و این مساله تا مادامی که قانون بانک مرکزی مبنی بر اعمال ذخیره‌گیری پابرجا باشد، به‌عنوان بزرگترین ریسک این صنعت به شمار خواهد آمد. این موضوع در آینده نزدیک گریبانگیر شرکت‌های بیمه‌ای نیز خواهد شد. شرکت‌های بیمه‌ای نیز در مقایسه با بانک‌ها وضعیت به مراتب بدتری خواهد داشت، دلیل این امر نیز در رقابت منفی شرکت‌های بیمه‌ای در جذب مشتری و بیمه‌گر است که در صورت ذخیره‌گیری توسط بیمه مرکزی، درصد بالایی از ذخایر شرکت صرف خواهد شد. از سوی دیگر شرکت‌های بیمه‌ای درخصوص ترازنامه خود نیز دچار مشکل هستند و سودی بابت عملیات بیمه‌ای برای آنها لحاظ نمی‌شود که بر این اساس شرکت‌های مزبور درصدد شناسایی سود از محل سایر درآمدها هستند. شناسایی سود عمدتا از محل سرمایه‌گذاری در انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت سود سرمایه‌گذاری در سهام و ملک است که این موضوع چنانچه سودی در‌بر‌داشته باشد بسیار ناچیز خواهد بود. بررسی گزارش‌های فصلی این صنعت نیز چندان مطلوب نیست و چنگی به دل نمی‌زند. این در حالی است که گزارش‌های مزبور با عدم لحاظ ذخیره‌گیری ارائه شده‌اند و در صورت الزام بیمه مرکزی به احتساب ذخیره در این شرکت‌ها، وضعیت به مراتب بدتر خواهد بود.

گزارش‌های مطلوب صنعت خاکستری

مصطفی بابالو، تحلیلگر بازار سهام: بدون تردید یکی از گروه‌هایی که با تعدیل‌های قابل توجه در گزارش‌های 9ماهه بیشترین توجهات را معطوف به خود کرد، گروه سیمان بود. اکثر شرکت‌های این گروه تحت تاثیر افزایش نرخی که از مهر و بعضا آبان‌ماه که در نرخ‌های فروش اعمال شده بود، گزارش‌های نسبتا مناسبی را روانه بازار کردند. البته منظور از افزایش نرخ، بازگشت به نرخ‌های سال‌های گذشته با حذف تخفیفات ارائه شده است.مهم‌ترین نکته‌ای که در گزارش‌های 9 ماهه این صنعت به چشم می‌خورد، رشد نرخ فروش 10 تا 25 درصدی و بعضا 30 درصدی محصولات اصلی شرکت‌های این صنعت است. به تبع این افزایش نرخ، حاشیه سود ناخالص اکثر شرکت‌های گروه در سه ماهه پاییز با رشد قابل ملاحظه‌ای مواجه شد. این عامل سبب شد گزارش‌های 9 ماهه در برخی شرکت‌های گروه از جمله «سبهان»، «سخزر»، «سغرب» و «ساروم» با تعدیل‌های قابل توجهی همراه شود. در این میان، به نظر می‌رسد حذف تخفیفات در نرخ‌های فروش برای سه ماهه پایانی سال نیز همچنان ادامه داشته باشد. هر‌چند که فصل زمستان این شرکت‌ها با کاهش نسبی حجم فروش مواجه می‌شوند.

با این حال اگر قدری واقع بینانه به این صنعت نگاه کنیم با توجه به افزایش قابل توجه حجم عرضه در مقایسه با تقاضای موجود که منجر به ایجاد مازاد عرضه در کلینکر و سیمان شده است، به نظر می‌رسد،شرایط فعلی چندان پایدار نباشد و بار دیگر شرکت‌ها برای پیشی گرفتن از یکدیگر در زمینه فروش اقدام به اعمال تخفیف‌های قابل توجه کنند. از طرف دیگر برای سال آینده نیز انتظار می‌رود با افزایش برخی هزینه‌های این شرکت‌ها از جمله هزینه‌های سربار و هزینه‌های عمومی اداری حاشیه سود ناخالص باز هم دستخوش تغییرات نه چندان مطلوبی شود. همچنین مقایسه گزارش‌های منتشر شده اکثر شرکت‌های گروه در 9 ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد شرایط در سال گذشته به مراتب بهتر بوده است حتی تعدیل‌های اخیر نیز نتوانسته سود خیلی از این شرکت‌ها را به 70 درصد شرایط سال قبل نیز بازگرداند.ضمن اینکه به نظر نمی‌رسد تا پایان سال شاهد تعدیلات خاص دیگری در این صنعت باشیم. نسبت بالای P/ E اکثر شرکت‌های سیمانی نیز دیگر نکته منفی بر سر راه رشد قیمتی شرکت‌های این صنعت است.

دارویی‌ها مطلوب ظاهر شدند

فرید صمدیان، کارشناس صنعت دارو: بررسی وضعیت عملکرد 9 ماهه صنعت دارو مطابق روال دوره‌ای قبل این گروه، نشان از وضعیت مطلوب نمادها دارد؛ عمده شرکت‌های فعال در این صنعت بر خلاف دیگر صنایع با مشکل فروش مواجه نیستند و به این ترتیب از ناحیه مزبور تهدیدی متوجه این شرکت‌ها نیست. بررسی گزارش‌های 9ماهه این گروه به جز دو سه شرکت، نشان از وضعیت مطلوب آنها و عدم تاثیرگذاری رکود اقتصاد بر وضعیت آنها دارد. در این میان نباید عدم پرداخت بدهی‌های بیمه به شرکت‌های دارویی و پخش را نادیده گرفت. این افزایش مطالبات نه تنها منجر به کمبود نقدینگی در این شرکت‌ها شده بلکه افزایش هزینه‌های مالی آنها را رقم زده است. از سوی دیگر، هر چند دولت تصمیم به اجرایی کردن طرح تحول بیمه سلامت گرفته اما در پرداخت مطالبات شرکت‌های دارویی کوتاهی کرده است. در واقع هزینه اجرای این طرح از جیب شرکت‌های دارویی، صنایع پخش و سهامداران دارویی پرداخت شده است.بر اساس این طرح، تقریبا 6 هزار میلیارد تومان بدهی دولت به بخش دارویی است و عملا طرح بیمه سلامت از جانب شرکت‌های دارویی و مرتبط با این موضوع تامین شده که این امر به افزایش هزینه‌های مالی این شرکت‌ها ختم شده است.

با این همه در مجموع گزارش‌های فصلی این صنعت طبق روال گذشته همگام با نرخ تورم حرکت کرده‌اند، به‌طوری‌که هر سال با توجه به افزایش نرخ تورم، شرکت‌های دارویی نیز مجوز افزایش نرخ دریافت می‌کنند و متناسب با تورم، فروش و سودآوری آنها نیز رشد می‌کند. به نظر می‌رسد در صورتی‌که بدهی بیمه‌ها به‌خصوص بدهی بیمه سلامت ایرانیان به شرکت‌های دارویی مزبور پرداخت شود، این صنعت وضعیت مناسب تری را تجربه کند. در این باره زمزمه پرداخت 4 هزار میلیارد تومان از این مطالبات در قالب اوراق مرابحه با نرخ سود 20 درصد مطرح است.بر این اساس قرار است از محل فروش این اوراق، بدهی شرکت‌های مزبور پرداخت شود و این موضوع نوید‌بخش آینده‌ای مطلوب برای صنعت دارویی کشور خواهد بود.

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد

هواشناسی بورس در ایستگاه سوم

هواشناسی بورس در ایستگاه سوم