محمد فاضلی

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و عضو هیات ویژه بررسی حادثه پلاسکو

تامین ۲۴/من افتخار داشتم عضوی از هیئت باشم و دو ماه تلاش همه اعضای هیئت برای ارائه گزارشی صادقانه، علمی و صریح به ملت ایران را شاهد بودم و از اکنون تا هر وقت که لازم باشد، شاید برای همیشه، درباره حادثه پلاسکو و ایمنی خواهم نوشت.

به گزارش ایرنا، شعار هیئت که گزارش خود را به ملت ایران تقدیم کرده این است «پلاسکو را فراموش نکنیم» و بنابراین باید درباره پلاسکو بنویسیم و ایمنی را به دستور کار زندگی ایرانیان و جامعه ایرانی وارد کنیم.
هیئت ویژه شش کمیته داشت و هر کدام یک گزارش مفصل بین 180 تا 700 صفحه ‌ای (نزدیک به 1700 صفحه گزارش) تهیه کرده‌اند.
خلاصه‌ ای 220 صفحه‌ ای از این گزارش‌ ها تهیه شد و چکیده ‌ای 22 صفحه‌ای نیز تهیه و ارائه شد.

زمان کوتاه دو ماهه اجازه نداده تا همه این گزارش‌ها با هم منتشر شوند. هیئت‌های مشابه در طوفان کاترینا آمریکا یا حادثه یازده سپتامبر بین هشت ماه تا یک سال زمان برای بررسی و ارائه گزارش داشتند.
کنفرانس مطبوعاتی هیئت ویژه روز شنبه 19 فروردین از ساعت 11 صبح با حضور رسانه‌ها در دانشگاه تربیت مدرس تهران برگزار می ‌شود و جزئیات دقیقی از گزارش در آن کنفرانس به مردم و رسانه‌ها ارائه خواهد شد و بنابراین نوشتن درباره جزئیات نتایج را به بعد از کنفرانس واگذار می‌کنم، اما چند نکته مهم را این‌جا باید متذکر شوم.

مهم بود که رئیس‌ جمهوری ایران برای اولین بار به یک هیئت مستقل غیردولتی وظیفه ارائه گزارش را واگذار کرد.
رئیس‌ جمهوری هم ‌چنین دستور داد کل گزارش بدون یک کلمه سانسور منتشر شود و متخصصان و سازمان‌ هایی که در گزارش مسئول قصور شناخته شده‌اند نظرات ‌شان را اعلام کنند و هیئت گزارش نهایی خود را بر اساس دریافت و تحلیل این نظرات تدوین و دوباره منتشر کند. (شفافیت)

رئیس‌ جمهوری دستور داد گزارشی بدون یک کلمه سانسور به اطلاع‌ مردم برسد که در آن تیم حقوقی به تفصیل درباره قصور و کاستی‌ها در وزارتخانه ‌های دولتی استدلال کرده است. (دوری از پنهان‌ کاری)
مدل جدیدی از بررسی مسائل - با کمک دانشگاه و متکی بر روش‌های علمی - به کشور ارائه شد. (نوآوری در شیوه حکمرانی و بررسی مسائل)
دانشگاهیان نشان دادند می‌ توانند در بررسی مسائل کشور نقش مؤثر ایفا کنند. (مسئولیت اجتماعی دانشگاه)

گزارش دقیقا با رعایت پایبندی به زمان دو ماهه تعیین ‌شده توسط رئیس‌ جمهور تدوین و ارائه شد.
بسیاری از گزارش‌های بررسی سال‌ها به ‌طول می‌ انجامند و دست آخر هم نتیجه روشنی به مردم ارائه نمی‌ شود. هیئت کارش را دقیق و سر وقت انجام داد.
این مدل را می‌ توان به سایر مسائل هم بسط داد. مسائل بزرگ زیادی وجود دارند که می‌شود برای آنها گزارش ملی تهیه کرد و از تجربه هیئت پلاسکو نیز استفاده نمود.
رئیس ‌جمهوری کمی بیش از دو ساعت و در کل جلسه ارائه گزارش حاضر بود، همه گزارش را با دقت شنید، هیچ دخالتی در انتشار نتایج نکرد، و خواست همه چیز شفاف به مردم ارائه شود و گفت می‌ توانیم این مدل را به سایر مسائل هم بسط دهیم و حتی قانونی برای تشکیل هیئت‌های ویژه تدوین کنیم.

دو توصیه
من به منتقدان توصیه می‌ کنم تا انتشار گزارش کامل هیئت و گزارش کامل کمیته‌های تخصصی که زیاد طول نمی ‌کشد، صبر کنند و پس از آن درباره نتایج اظهار نظر کنند. شایسته نیست قبل از خواندن کامل کل گزارش‌ها درباره کیفیت آن‌ها اظهارنظر شود.
همان موقع که هیئت ویژه داشت گزارش بررسی‌ هایش را به رئیس‌ جمهوری ارایه می ‌کرد، برخی مقامات مرتبط با حادثه پلاسکو، به جای حضور در جلسه ارائه گزارش، داشتند علیه رئیس‌ جمهوری بیانیه سیاسی منتشر می‌کردند.

خدا کند این برخورد سیاسی با اصل گزارش پلاسکو صورت نگیرد. این گزارش برآمده از عملکرد یک هیئت علمی مستقل، متعلق به ملت ایران و معطوف به اصلاح ساختارهای ضدایمنی در ایران است. این گزارش را قربانی مطامع سیاسی نکنید.